Elektrotehnika va elektronika


Kuchlanish  transformatorlari



Download 7,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet127/256
Sana01.01.2022
Hajmi7,5 Mb.
#297691
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   256
Bog'liq
UphaxUDZs1c53MJuQsuepgecspD0Xy8OHyiIDkeO

Kuchlanish  transformatorlari
  o‘lchanishi  lozim  bo‘lgan  yuqori  kuchlanishni  o‘lchanishi  qulay 
bo‘lgan past kuchlanishga, ya’ni 100 V gacha(yoki 100/
 V gacha); tok transformatori o‘lchanishi lozim 
bo‘lgan katta tokni o’lchash qulay bo‘lgan kichkina tokka, ya’ni 1 yoki 5 A gacha kamaytirib beradi. 
Kuchlanish  transformatori  po‘lat  o‘zak  va  ikkita  chulg‘amdan  iborat  kichik  quvvatli  oddiy 
transformatordir.  Uning o‘ramlar soni ko‘p bo‘lgan birlamchi chulg‘ami (qismalari 
A - X
) ga o‘lchanishi 
lozim  bo‘lgan  yuqori  kuchlanish 
U
1
  beriladi.  O‘ramlar  soni  kichik  bo‘lgan  ikkilamchi  chulg‘amiga  ichki 
qarshiligi katta bo‘lgan o‘lchov asboblari (masalan, voltmetr, vattmetr yoki schyotchiklarning kuchlanish 
g‘altaklari) parallel ulanadi (10.7–rasm).  
      Kuchlanish  transformatorining  ikkilamchi  chulg‘am  zanjiriga  ulanadigan  o‘lchov  asboblarining   
qarshiliklari   katta   (masalan,   1000 Om va undan ortiq) bo‘lgani uchun bu zanjirda tok juda kichkina 


133 
 
bo‘ladi.  Demak,  kuchlanish  transformatori  oddiy  kuch  transformatorining  salt  ishlash  sharoitiga  yaqin 
sharoitda ishlaydi. Kuchlanish transformatorining birlamchi chulg‘amiga turli qiy–matli katta kuchlanish 
berilganda  uning  ikkilamchi  chulg‘amining  kuchlanishi 
Ů
2
    100  V  bo‘ladi.  Demak,  kuchlanish 
transformatori o‘lchanishi lozim bo‘lgan yuqori kuchlanishni 100 V gacha kamaytirib berar ekan. 
 
10.7 – rasm. Kuchlanish transformatorining ulanish sxemasi.
 
Kuchlanish  transformatorida  tok  qiymati  juda  kichkina  bo‘lgani  uchun  uning  chulg‘amlari 
qarshiligida  kuchlanish  pasayishini  e’tiborga  olmasa  ham  bo‘ladi.  Bunda: 
Ů
1
-
Ė
1
  va 
Ů
2
=
Ė
2
  bo‘ladi. 
Kuchlanish transformatorining transformatsiya koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi: 
.
2
1
2
1
2
1
U
U
Е
Е
К
к
                                                    (10.5) 
Transformatsiya koeffitsienti transformatorning pasportida ko‘rsatiladi. Ikkilamchi chulg‘amiga 100 
V li voltmetr ulanadi. U holda birlamchi   (yuqori)   kuchlanish   quyidagicha   aniqlanishi mumkin: 
Ů
1
=
K

∙ 
Ů
2
.                                                                                (10.6) 
Kuchlanish transformatori ishlaganda uning chulg‘amlaridan kichkina tok o‘tib turadi. Bu sharoitda 
Ů
1

Ė
1
 va 
U
2

E

bo‘ladi. Bunday o‘lchashda xatolikka yo‘l qo‘yiladi. O‘lchashdagi nisbiy xatolik quyidagicha 
aniqlanadi: 
%
100
1
1
2
U
U
К
U
f
к
н
                                                      (10.7) 
Kuchlanish transformatorlari ikkilamchi chulg‘amining nominal quvvati 20 . . . 100 VA gacha boradi. 
Kuchlanish transformatorining yuqori va past kuchlanish chulg‘amlari umumiy o‘zakda joylashadi. 
Chulg‘amlar  izolyatsiyasi  buzilsa  ikkilamchi  chulg‘amda  yuqori  kuchlanish  hosil  bo‘lishi  mumkin,  bu 


134 
 
xodimlar uchun juda xavflidir. Shuning uchun ikkilamchi chulg‘am qismalaridan biri va transformatorning 
magnit  o‘tkazgichi  yerga  ulab qo‘yilishi  kerak.  Odatda,  6  kV  gacha  kuchlanishli  transformatorlar  quruq 
transformatorlar  hisoblanadi,  ya’ni  ular  havo  bilan  sovitiladi.  Undan  ortiq  kuchlanishda  moy  bilan 
sovitiladigan kuchlanish transformatorlari qo‘llaniladi. Kuchlanish transformatorlari ham bir va uch fazali 
bo‘ladi.  Uch  fazali  transformatorning  chulg‘amlari  yulduz  usulida  ulanadi.  NOM–b,  NOM–10,  NTM–10  va 
hokazo  rusumli  kuchlanish  transformatorlari  ko‘p  ishlatiladi.  Kuchlanish  transformatorlari  birlamchi 
chulg‘amining kuchlanishi 380 V dan 400 kV gacha bo‘lishi mumkin. 

Download 7,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   256




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish