Elektrotehnika va elektronika


Payvandlash  transformatorlari



Download 7,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet125/256
Sana01.01.2022
Hajmi7,5 Mb.
#297691
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   256
Bog'liq
UphaxUDZs1c53MJuQsuepgecspD0Xy8OHyiIDkeO

Payvandlash  transformatorlari
  -  payvandlashning  turiga  qarab  turli  konstruktsiyada 
tayyorlanadi.  Ular  elektr  yoyi  yordamida  yoki  kontakt  usulida  payvandlash  qurilmalarida  ishlatiladi. 
Payvandlash  transformatori    tarmoq    kuchlanishini  pasaytiruvchi  oddiy  bir  fazali  ikki  chulg‘amli 
transformatordir.  Bunday  transformator  uchun  ikkilamchi  chulg‘amning  qisqa  tutashish  sharoitida 
ishlashi  normal  sharoit  hisoblanadi.  Qisqa  tutashish  tokining  qiymatini  kamaytirish  maqsadida 
chulg‘amlarning  induktiv  qarshiligi  katta  qilib  tayyorlanadi.  Shuning  uchun  payvandlash 
transformatorlarining  quvvat  koeffitsienti  kichkina  bo‘ladi.  Induktiv  qarshilikni  kattalashtirish  uchun 
bunday  transformatorlarda  maxsus  konstruktsiyadagi  chulg‘am  yoki  ikkilamchi  chulg‘am  zanjiriga 
qo‘shimcha induktiv qarshilik ulanadi.  
Chulg‘amning  induktiv  qarshiligini  kattalashtirish  uchun  sochilish  oqimi  qiymatini  kattalashtirish 
lozim.  Buning  uchun  chulg‘am  o‘zakning  ikkita  yoki  bitta  sterjenida  turli  balandlikda  o‘rnatiladi.  Magnit 
o‘tkazgichda magnit shuntlarni qo‘llash ham sochilish oqimini va chulg‘amning induktiv qarshiligini ancha 
oshiradi (10.5–rasm, a). 
 
Payvandlash transformatorining ikkilamchi chulg‘amining kuchlanishi 60 . . .70V va nominal yuklama 
bilan ishlaganda 30 V bo‘ladi. Elektr yoyning uzluksiz va turg‘un yonib turishi uchun zanjirda tok deyarli 
o‘zg‘armasligi,  induktivlik  esa  ancha  o‘zgarishi  lozim.  Payvandlash  zanjirida  tokni  rostlash  uchun 
transformatorning  ikkilamchi  chulg‘amiga  magnit  o‘tkazgichli  induktiv  g‘altak  ketma–ket  ulanadi  (10.5.–
rasm, b).
 
Payvandlash toki induktiv g‘altakning reaktiv qarshiligini o‘zgartirib rostlanadi. Tok qiymati elektrod 
diametriga qarab tanlanadi. Induktiv g‘altakning o‘zagi qo‘zg‘almas va qo‘zg‘aluvchan qismlardan iborat. 
G‘altakning  reaktiv  qarshiligi  uning  qo‘zg‘almas  va  qo‘zg‘aluvchan  o‘zaklari  orasidagi  masofaga  bog‘liq 
bo‘ladi. 


131 
 
Havo oralig‘i (
δ
) katta bo‘lsa, g‘altakning reaktiv qarshiligi kamayadi, zanjirda tok qiymati oshadi va 
aksincha. Havo oralig‘ini o‘zgartirib zanjirda payvandlash tokini 70 A dan 300 A gacha o‘zgartirish mumkin. 
Payvandlash vaqtida ikkilamchi chulg‘am kuchlanishi 30 V gacha kamayishi mumkin.   
 
10.5-rasm.  a – magnit shuntli payvandlash transformatiri, b – reaktiv g’altakli 
payvandlash transformatiri, c - payvandlash transformatirining tashqi 
tavsifi

 
Bitta  transformator  bir  nechta  payvandlash  apparatni  ta’minlashi  mumkin,  lekin  har  bir  apparat 
o‘zining  alohida  reaktiv  g‘altagiga  ega  bo‘lishi  kerak.  Reaktiv  g‘altak  payvandlash  qurilmasining  tashqi 
tavsifni    keskin  tushuvchi  qilib  uning  egriligini  oshiradi  (10.5.–rasm,  c)  Amalda  induktiv  g‘altak 
transformator bilan bir butun qurilma sifatida tayyorlanishi ham mumkin. 
 
Turli sohalarda STE–22, STE–34, STN–500 va boshqa markali payvandlash transformatorlari keng 
ishlatiladi. (10.6 – rasm) STE–34 markali payvandlash transformatorining texnik tavsifi quyidagicha: 
P
n
=30 
kVA; 
U
1
/
U
2
 = 220/60 V; 
I
1
/
I
2
=147/500 A; salt ishlash toki 3,4%; o‘zak markasi E41 = 0,5; FIK 93%; tok 
zichligi 3,2 A/mm
2
. Induktiv g‘altakniki: kuchlanishi 50 V, po‘lat markasi 341-0,5; tok zichligi 3,48 A/mm
2



132 
 
 
10.6-rasm. Payvandlash transformatorining tuzilishi.
 

Download 7,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   256




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish