Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

Magnetiklarning sinflanishi. Magnetiklar magnit xossalariga
ko‘ra  kuchsiz  magnitlangan  va  kuchli  magnitlangan  guruhlarga
bo‘linadi. Kuchsiz magnitlangan moddalarga paramagnetiklar va
ferromagnetiklar, kuchli magnitlangan moddalar guruhiga, aso-
san, ferromagnetiklar kiradi. Kuchsiz magnitlangan moddalar uchun
 birga yaqin, paramagnetiklar uchun 

1, diamagnetiklar uchun


1.  Kuschiz  magnitlangan  moddalar  uchun    moddalar
magnitlanadigan induksiya V
0
 ga  bog‘liq emas.  Kuchli magnit-
langan moddalar uchun 

1 va V
0
 ga bog‘liq.
Tashqi  magnit  maydon  ta’sirida  atom  yoki  molekulalari
magnit  momentlarga  ega  bo‘lmagan  moddalar  diamagnetiklar
deyiladi.  Inert  gazlar  (oltin,  rux,  mis,  simob,  kumush),  suv,
shisha,  marmar  va  ko‘pgina  organik  birikmalar  diamagnetiklar
hisoblanadi. Diamagnetik magnit maydoniga kiritilsa, uning har
bir  atomida  (yoki  molekulasida) 
mi
P


  magnit  momentiga  ega
qo‘shimcha induksiya toki induksiyalanadi. Ichki maydon magnit
induksiya vektori tashqi maydon induksiya vektoriga qarama-qarshi
yo‘nalgan bo‘ladi, shuning uchun 

1. Diamagnetik moddaning
magnitlanishi ham shundan iborat. Diamagnetizm barcha modda-
larga xos jarayon, lekin juda kuchsiz ta’sirga ega.
Atomi (yoki molekulalari) ma’lum 
m
P

 magnit momentiga ega
bo‘lgan  moddalar  paramagnetiklar  deyiladi.  Paramagnetiklarga
kislorod, azot oksidi, aluminiy, platina, noyob tuproq element-
lari, ishqoriy va ishqoriy tuproq metallari hamda boshqa moddalar
kiradi.  Tashqi  magnit  maydon  mavjud  bo‘lmaganda  atom
(molekula) magnit momentlari tartibsiz harakatlanadi va modda
magnitlanmaydi — unda xususiy (ichki) magnit maydon yuzaga
keladi.  Paramagnetik  bir  jinsli  magnit  maydonga  ta’sir  etganda
barcha  atom  (molekula)  toklarining  natijaviy  magnit  maydoni

---

87
hosil  bo‘ladi  va  modda  magnitlanadi  —  unda  xususiy  magnit
maydon hosil bo‘ladi. Uning induksiya vektori tashqi magnitlovchi
maydon induksiya vektori bilan bir xil yo‘nalgan bo‘ladi. Shuning
uchun paramagnetik  1 dan katta bo‘ladi.
Diamagnetiklar va paramagnetiklar birga yaqin   ga ega va
magnit xossalariga ko‘ra texnikada qo‘llanilmaydi.