Elektronika va sxemalaridan

Diodda aralashma kritik kontsentratsiyada olinib, teskari yo’nalishdagi o’tkazuvchanlik to’g’ri yo’nalishdagi o’tkazuvchanlikdan katta bo‘ladi. Bunday diodlarning teskari yo’nalishdagi volt –amper xarakteristikasi to’g’rilovchi diodlarnikiga o’xshash bo‘ladi.

• Diodda aralashma kritik kontsentratsiyada olinib, teskari yo’nalishdagi o’tkazuvchanlik to’g’ri yo’nalishdagi o’tkazuvchanlikdan katta bo‘ladi. Bunday diodlarning teskari yo’nalishdagi volt –amper xarakteristikasi to’g’rilovchi diodlarnikiga o’xshash bo‘ladi.
• Varikap – bu yarim o‘tkazgichli diod bo’lib, sig‘im teskari yo’nalishdagi kuchlanishga bog’liq bo‘ladi. Teskari kuchlanish ortishi bilan p-n o’tish sig‘imining kamayishi quyidagi ifoda.

• Elektr zanjiri - elektr (radio) elementlari va o’tkazgichlarning majmuasi bo’lib, undagi elektromagnit jarayonlarni elektr yurituvchi kuch (EYUK - e), kuchlanish (u) va tok (i) bilan tushuntirish mumkin.
• Kuchlanish-potensiallar farqi. Potensial-skalyar kattalik. Kuchla- nishning shartli musbat yo’nalishi – potensial kamayishi tomoniga.
• Elektr zanjirlari chiziqli va nochiziqli bo’ladi. Agar elektr zanjirida hatto bitta nochiziqli element bo’lsa ham, bu zanjir nochiziqli zanjir (NEZ) deyiladi. Chiziqli elektr zanjiri (CHEZ) faqat chiziqli elementlardan iborat

• Chiziqli element uchun uning xarakteristikasi chiziqli bo’ladi, nochiziqlisi uchun – nochiziqli bo’ladi.
• Avvalda ko’rsatilgan manbalar mustaqil manbalar deb ataladi. Mu-taxassisiligimizda boshqariluvchi manbalardan ham foydalaniladi. Boshqariluvchi manba - bu elektr manbadir, uning hosil qilgan toki yoki kuchlanishi boshqa zanjir elementining tokiga yoki kuchlanishiga bog’liq bo’ladi.
• Elektr shahobcha (sh) - elementlarning tutashgan ketma-ketligi bo’lib, u orqali faqat bitta tok o’tadi. Elektr tugun (T) - uch va uchdan ortiq shahobchalarning ulanish joyi. Elektr kontur (K) - shahobchalarning berk ketma-ketligi, uning har bir elementi faqat bir marta uchraydi.

Foydalanilgan adabiyotlar.

• 1. Elektronika X.K. ARIPOV, A.M. ABDULLAYEV,
• 2. N.B. ALIMOVA, X.X. BUSTANOV,
• 3. Y.V. OBYEDKOV, SH.T. TOSHMATOV