Elektronika va avtomatika

3. Kuchaytirgichlarning asosiy xarakteristikasi va parametrlari.
Kuchaytirgichlarning turlari ko‘p bo‘lishiga qaramay, ular umumiy xarakteristika va parametrlarga ega. Asosiy parametrlaridan biri kuchaytirgich koeffitsientidir.

U kuchaytirgich chiqishida qaysi bir kattalik (tok kuchlanish yoki quvvat) asosiy bo‘lishiga qarab aniklanadi va mos nom bilan ataladi. Masalan, chiqish kuchlanishning kirish kuchlanishiga nisbati

Kuchlansh bo‘yicha kuchaytirish koeffitsienti deyilsa, chiqish tokining kirish tokiga nisbati:

tok buyicha kuchaytirish koeffitsienti deb ataladi.

Quvvat bo‘yicha kuchaytirish koeffitsienti esa, kuchaytirilayotgan signalning chiqish quvvatining kirish quvvatiga nisbati ko‘rinishida aniqlanadi.

Amalda kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffitsientidan keng foydalaniladi. Shuning uchun uni oddiy qilib kuchaytirish koeffitsienti deb ataladi va U belgi tushirib yoziladi.

Kuchaytirgichlarning xarakteristikalari 4 guruhga ajratilishi mumkin. Birinchi guruhga kuchaytirishdagi signal shaklining buzilish darjasini baholash yoki buzilishsiz kuchaytirish xususiyatini belgilash imkonini beradi.

Ikkinchi guruh xarakteristikalar kuchaytirish sxemasidan signal buzilmay o‘tishi uchun kuchaytirgichning parametrlari qanday bo‘lishi zarurligini ifodalaydi.

Uchinchi guruh xarakteristikalar signalni kuchaytirish jarayonida bo‘ladigan zararli ta'sirlarni ifodalaydi.

To‘rtinchi guruh xarakteristikalar kuchaytirgich sxemasi xususiyatlari va kuchaytiruvchi element ish rejimini xarakterlab beradi.

Bu xarakteristikalardan birinchi va ikkinchi guruh xarakteristikalari eng katta ahamiyatga ega. Ular kuchaytirgichning o‘tish statsionar xarakteristikasidir.

Kuchaytirgichdagi buzilishlar chiziqli va chiziqli bo‘lmagan buzilishlarga bo‘linadi.

Chiziqli buzilishlar chastotaviy, fazaviy va o‘tish buzilishlariga ajratiladi va mos nomli xarakteristikalar orqali ifodalanadi. Chiziqli bo‘lmagan buzilishlar esa, kuchaytirgichning amplitudaviy xarakteristikasi orqali aniqlanadi.