Электроника ва автоматика факультетининг «Радиотехника ва касб таълими» кафедрасида 5522000 – Радиотехника ва 5140900 – Касб таълими ихтисосида таълим олувчи талабалар учун «аналог электрон šурилмалар схемотехникаси»

Mintaqaviy standart esa, standartlashtirish bilan shug‘ullanadigan mintaqaviy tashkilot tomonidan qabul qilingan va iste’molchilarning keng doirasiga yaroqli bо‘lgan hujjatdir.

Davlatlararo standart "GOST" - bustandartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish bо‘yicha davlatlararo kengash tomonidan qabul qilingan, bajarilishi shart bо‘lgan hujjatdir.

Milliy standart – bu standartlashtirish bilan shug‘ullanadigan milliy idora tomonidan qabul qilingan va iste’molchilarning keng doirasiga yaroqli bulgan standartdir.

Tashkilot standarti – bu mahsulotga, xizmatga yoki jarayonga tashkilot va korxonalarning tashabbusi bilan ishlab chiqiladigan va uning tomonidan tasdiqlangan hujjatdir.

Standartlarni qо‘llashda turli usullar mavjud. Bir mamlakat doirasida standartlar yangidan yaratilishi mumkin hamda xalqaro, mintaqaviy va davlatlararo standartlarni tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri qо‘llanishi ham mumkin.

Standartlashtirish obyektlariga о‘z navbatida quyidagilar kiradi:

• 
  Yagona texnikaviy tilni qо‘shib hisoblaganda umumtexnikaviy obyektlar, umumiy mashinasozlikda qо‘llaniladigan buyumlarning namunaviy konstruksiyalari (mahkamlashvositalari, asboblarvaboshqalar), materiallar va moddalarning xususiyati haqidagi ishonchli ma’lumotlar, texnikaviy-iqtisodiy axborotning tavsiflash va kodlash;
  
• 
  aniq maqsadga yо‘naltirilgan davlat ilmiy-texnikaviy va ijtimoiy-iqtisodiy dasturlar va loyiha obyektlari;
  
• 
  Respublikaga (yoki muayyan korxonalarga) mahsulot yoki texnologiyasining raqobat qilish qobiliyatini oshirishini ta’minlash imkoniyatini beradigan fan va texnika yutuqlari;
  
• 
  Respublikada ichki ehtiyojini qondirish uchun, shuningdek boshqa davlatlarga eksport sifatida yetkazib berish uchun ishlab chiqariladigan mahsulotlari. - standartlarning talablari va texnikaviy shartlari xalqaro, mintaqaviy va sanoati rivojlangan xorijiy mamlakatlarning milliy standartlari talablari bilan uyg‘unlashtirilishi.
  

О‘zstandart agentligi, "Davarxitektqurilish" qо‘mitasi, Davlattabiatni muhofaza qilish qо‘mitasi, Sog‘liqni saqlash vazirligi va О‘zbekiston mudofaa vazirligi standartlashtirish bо‘yicha tarmoqlararo ishlarni tashkil qilish va muvofiqlashtirish uchun о‘z huquqlari doirasida yо‘riqnomalar, qoidalar, nizomlar, uslubiy kо‘rsatmalar va tavsiyalarni ishlab chiqadilar va manfaatdor tomonlar bilan kelishilgan holda tasdiqlaydilar.

О‘zbekiston Respublikasining standartlarini ishlab chiqish, kelishish, tasdiqlash va rо‘yxatga olish tartibi O‘zDst 1.1 standarti bilan belgilanadi.

Standartlashtirish obyektining о‘ziga xos xususiyatlariga va unga belgilanadigan talablar mazmuniga bog‘liq ravishda О‘zbekiston Respublikasi standartlashtirish tizimi asosiy turdagi standartlarni nazarda tutadi:

• 
  asos bо‘luvchi standartlar;
  
• 
  umumtexnikaviy standartlar;
  

-texnikaviy shartlar (mahsulot, jarayon, xizmatlaruchun) standartlari;

• 
  texnikaviy talablar standartlari;
  
• 
  nazorat usullari (sinovlar, analizlar, о‘lchashlar, ta’riflar) standartlari.
  

Lozim bо‘lgan taqdirda mahsulotning asosiy texnikaviy-iqtisodiy kо‘rsatkichlarini, uning nomlarini (turlarini) oqilona tarkibi va boshqa talablarni aniq belgilaydigan bir turdagi mahsulot guruhiga standart ishlab-chiqilishi mumkin.

Asos bо‘luvchi standartlar tashkiliy-texnikaviy jarayonlarning bajarilishi, ishlab chiqish, ishlab chiqarish va mahsulotni qо‘llash jarayonlari tartibini (qoidalarini), shuningdek faoliyatning muayyan sohasida ishlarni tashkil etishning asosiy (umumiy) qoidalarini belgilaydi.

Umumtexnikaviy standartlar mahsulotning texnikaviy jihatdan bir-biriga mos bо‘lishini va о‘zaroalmashinuvini ta’minlash uchun zarur bо‘lgan ishlab chiqish, ishlab chiqarish va mahsulotni qо‘llashning umumtexnikaviy talablarini, shuningdek mehnat havfsizligi, atrof-muhitni himoya qilish (ekologiya) zararli ta’sirlardan (shovqin, tebranish va boshqalardan) himoya qilish, namunaviy texnologik jarayonlar, mahsulot sifatini nazorat qilish (sinash) usullari, hujjatlarni birxillashtirish talablarini belgilaydi.

О‘zbekiston Respublikasi standartlari va texnikaviy shartlarini ishlab chiqish, odatda har bir manfaatdor korxona va tashkilotning muxtor vakili bо‘lgan mutaxassislardan tashkil topgan texnikaviy qо‘mitalar (TQ) kuchi bilan yoki standartlashtirish bо‘yicha tayanch tashkilotlari tomonidan amalga oshiriladi.