"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

Biznes-rejalashtirish
. Eng yuqori darajali korxona rejalarini shakllantirish 
jarayoni. Uzoq muddatli rejalashtirish va reja qiymali ifodalanishda tuziladi. Odatda, 
MRP II tizimida biznes-rejaga taalluqli algoritmlar to‘liq amalga oshirilmagan. 
Talablarni rejalashtirish
. Biron davr uchun talablarni prognozlash (rejalashtirish) 
jarayoni. MRP II tizimlarida prognozlashning chiziqli aproksimatsiya, eksponensial 
muvofiqlashtirish, o‘xshashlarini yangi turdagi mahsulotlarga qo‘llash kabi oddiy 
algoritmlaridan foydalanib, keyingi rivojlantirishlarda turli cheklovlarni e’tiborga 
oluvchi prognozlash algoritmlari kiritilgan. 
asosiy mahsulot turlarini savdosiga qayta shakllantiriladi. Bunda ishlab 
chiqarish quvvati e’tiborga olinmasligi mumkin yoki umumlashgan ko‘rinishda 
e’tiborga olinadi va bu reja o‘rta muddatli tavsifga ega bo‘ladi.
 
Ishlab chiqarish reja-grafigi
(mahsulotni ishlab chiqarish). Ishlab chiqarish 
rejasi mahsulotni ishlab chiqarish grafigiga qayta shakllantiriladi. Odatda, bu 
tayyorlash muddatlari ko‘rsatilgan aniq mahsulot sonini beruvchi o‘rta muddatli 
hajmiy-kalendar reja. 
Materiallarga talablarni rejalashtirish
. Rejalashtirishning bu darajasida 
mahsulotlarni ishlab chiqarish grafigini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan material 

---

134 
resurslariga bo‘layotgan talablarni qanoatlashtirish muddatlari va miqdoriy ifodasi 
aniqlanadi. Mahsulot xususiyalari (aniq bir butlovchi qismlar tarkibi va miqdoriy 
tavsiflari) va material resurslarining joriy hajmi to‘g‘risidagi ma’lumotlar 
materiallarga bo‘lgan talablarni rejalashtirishda aniqlab beruvchi kiruvchi 
ma’lumotlar hisoblanadi. Ko‘p hollarda MRP tizimlaridagi rejalashtirishni talabga 
bog‘liq bo‘lgan rejalashtirish deb yuritiladi. Haqiqatan ham, xom-ashyo va butlovchi 
qismlarga bo‘lgan talab tayyor mahsulotga bo‘lgan talabga qat’iy bog‘liq bo‘lishi 
kutilgan holdir.