"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

2.3.5-rasm. Dial-up texnologiyasi yordamida Internetga ulanish 
 
Mobil aloqa vositalari yordamida internetga ulanish. 
Internet tarmog‘iga 
nafaqat kabel yoki telefon liniyasi orqali simli ulanish mumkin, balki mobil aloqa 
vositalari yordamida simsiz ulanish ham mumkin. Internet tarmog‘iga simsiz ulanish 
kompyuter orqali yoki mobil telefonning o‘zida amalga oshiriladi. Agar kompyuter 
orqali Internetga simsiz ulanish kerak bo‘lsa, u holda kompyuterdan tashqari Internet 
xizmatlarini taqdim etuvchi operator yoki provayderning simsiz ishlovchi modemi 
yoki xuddi shu vazifani bajaruvchi mobil telefon apparati zarur.
Agar mobil telefonning o‘zida turib Internetga bog‘lanish yoki undan 
foydalanish kerak bo‘lsa, u holda Internet xizmatlarini ko‘rsatuvchi mobil 
operatorning mijozi bo‘lishingiz va unda GPRS xizmati yoqilgan bo‘lishi talab 
qilinadi. Mobil aloqa vositalari yordamida Internetdan foydalanilganda WAP 
texnologiyasi internetdan simsiz foydalanish imkonini beradi. Mobil aloqa 
tarmoqlarida so‘rovlarni va ma’lumotlarni uzatish uchun GPRS transport xizmatidan 
foydalaniladi. 
 
2.3.6-rasm. GSM texnologiyasi yordamida Internetga ulanish 
O‘zbekiston 
Respublikasidagi 
Internet 
tarmog‘ining 
rivojlanishi. 
Respublikamizda milliy Internet-segmentini rivojlantirish bo‘yicha ishlar O‘zR 
Vazirlar Mahkamasining “Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2002 yil 6 
iyundagi 200-son qarori bilan tasdiqlangan “2002-2010 yillarda kompyuterlashtirish 
va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish dasturi”ga asosan amalga 
oshirilmoqda. 
Respublika 
telekommunikatsiya 
tizimlarini 
modernizatsiya 
qilish 
va 
rivojlantirish bo‘yicha loyihalarni amalga oshirish natijasida mamlakatimiz 
aholisining keng qatlamlari uchun Internet xizmatlaridan foydalanish borgan-sari 
engil 
bo‘lib 
bormoqda. 
Hozirgi 
vaqtda 
respublikamizda 
Internet 

---

66 
foydalanuvchilarining umumiy soni 12 mln. kishidan ortdi. Mobil Internet 
foydalanuvchilarining soni esa hozirgi kunda 5 mln. kishini tashkil etadi. 
Respublikamizda AKTni rivojlantirishga bo‘lgan katta e’tibor tufayli Internet 
tarmog‘ida milliy resurslar soni yildan yilga ortmoqda. Hozirgi kunda respublikada 
UZ domen zonasida domen nomlarini ro‘yxatga olish bo‘yicha 12 ta registratorlar,
UZ domen zonasida domen nomlarini ro‘yxatga olish bo‘yicha viloyatlardagi 
kompyuterlashtirish markazlari soni 9 tani tashkil etadi. Tomas, Billur.com, Arsenal-
D, Sarkor Telecom, VSS, TV-Inform va Simus. (2.3.7-rasm)