"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

project
portfolio 
management software
Helps organizations 
evaluate and manage 
portfolios of projects and 
dependencies among 
them. 
programmnoe
obespechenie dlya 
upravleniya portfelom 
proektov
Pomogaet 
organizatsiyam otsenivat 
i upravlyat portfelyami 
proektov i zavisimostey 
mejdu nimi.
loyihalar
portfelini 
boshqarishning dasturiy 
ta’minoti
Tashkilotlar 
uchun loyihalar portfelini 
baholash va boshqarish 
hamda ular o;rtasidagi 
bog‘lanishlarni tahlil qilish 
uchun yordam beradi. 
protocol
A set of rules 
and procedures that 
govern transmission 
between the components 
in a network.
protokol
Nabor pravil i 
protsedur, kotorie 
reguliruyut peredachu 
mejdu komponentami v 
seti. 
protokol
(
bayonnoma
) 
Tarmoq komponentalari 
o‘rtasida ma’lumotlar 
uzatilishini 
muvofiqlashtiruvchi 
qoidalar va protseduralar 
to‘plami. 
prototype
The 
preliminary working 
version of an 
information system for 
demonstration and 
evaluation purposes.
prototip
Predvaritelnaya 
rabochaya versiya 
informatsionnoy sistemi 
dlya demonstratsii i 
otsenki. 
prototip
Axborot 
tizimining oldindan 
yaratilgan ischi versiyasi 
bo‘lib, uning 
imkoniyatlarini namoyish 
qilish va baholash imkonini 
beradi. 
prototyping
The process 
of building an 
experimental system 
quickly and 
inexpensively for 
demonstration and 
evaluation so that users 
can better determine 
information 
requirements. 
maketirovanie
prototipa 
Protsess sozdaniya 
eksperimentalnoy sistemi 
bistro i bez osobix zatrat 
dlya demonstratsii i 
otsenki, s tem chtobi 
polzovateli mogli 
luchshe opredelit 
trebovaniya k 
informatsii. 
prototipni
maketlashtirish 
Foydalanuvchilar tizimdagi 
axborotga bo‘lgan 
talablarni aniqlashlari 
uchun tajribaviy tizimni 
namoyish etish va baholash 
maqsadida tez va ortiqcha 
xarajatlarsiz yaratish 
jarayoni. 
public cloud
A cloud 
maintained by an 
otkritoe oblako
Oblako 
dostupnoe cherez 
ochiq bulut
Internet orqali 
xizmatlar ko‘rsatishni 

---

572 
external service 
provider, accessed 
through the Internet, and 
available to the general 
public. 
Internet, kotoroe
podderjivaetsya 
vneshnim 
postavshchikom uslug i 
dostupnoe dlya shirokoy 
obshchestvennosti. 
yetkazib beruvchi 
tomonidan qo‘llab-
quvvatlanadigan, keng 
jamoatchilik uchun ochiq 
bo‘lgan bulut. 
public key encryption
Uses two keys: one 
shared (or public) and 
one private. 
shifrovanie s otkritim 
klyuchom
Ispolzuet dva 
klyucha: odin obshchiy 
(ili otkritiy) i odin 
zakritiy. 
ochiq kalit bilan shifrlash
Ikki kalitdan foydalanadi: 
biri umumiy (yoki ochiq ) 
va ikkinchisi yopiq. 
public key 
infrastructure (PKI)
System for creating 
public and private keys 
using a certificate 
authority (CA) and 
digital certificates for 
authentication.
infrastruktura otkritix 
klyuchey
Sistema dlya 
sozdaniya otkritix i 
zakritix klyuchey s 
ispolzovaniem tsentra 
sertifikatsii (CA) i 
tsifrovie sertifikati dlya 
proverki podlinnosti. 
ochiq kalitlar 
infrastrukturasi
Raqamli 
sertifikatlarning 
haqiqiyligini tekshirish 
uchun sertifikatlash 
markazi hamkorligida ochiq 
va yopiq kalitlar yaratish 
tizimlari. 
pull-based model
Supply chain driven by 
actual customer orders or 
purchases so that 
members of the supply 
chain produce and 
deliver only what 
customers have ordered.
model osnovannaya na 
napryajenii (pull-
model) 
Sistema 
postavok, na osnove 
fakticheskix 
potrebitelskix zakazov ili 
pokupki, v kotoroy 
chleni sistemi postavok 
proizvodyat i 
postavlyayut tolko te, 
kotorix zakazali klienti. 
bosimga asoslangan 
model (pull-model)
Haqiqiy buyurtmalar va 
xaridlarga asoslangan 
yetkazib berish tizimi 
bo‘lib, unda tizim 
ishtirokchilari faqat 
mijozlar tomonidan 
berilgan buyurtmalar 
bo‘yicha yetkazib berishni 
amalga oshiradilar. 
push-based model
Supply chain driven by 
production master 
schedules based on 
forecasts or best guesses 
of demand for products, 
and products are 
model osnovannaya na 
protalkivanie (push-
model)
Sistema 
postavok, kotoruyu vedut 
po proizvodstvennim
grafikam rabot na osnove 
prognozov ili luchshix 
siljitishga asoslangan 
model (push-model)
Ishlab 
chiqarish rejasiga binoan va 
bajariladigan ishlar grafigi 
bo‘yicha prognozlar yoki va 
faol mijozlar tomonidan 
talab qilingan mahsulolarga 

---

573 
“pushed" to customers. 
dogadok sprosa na 
produktsiyu i produktov, 
“vidvinutix" klientami. 
asoslangan holda amalga 
oshiriladigan yetkazib 
berish tizimi. 
quantum computing
Use of principles of 
quantum physics to 
represent data and 
perform operations on 
the data, with the ability 
to be in many different 
states at once and to 
perform many different 
computations 
simultaneously.
kvantovie vichisleniya
Ispolzovanie printsipov 
kvantovoy fiziki dlya 
predstavleniya dannix i 
vipolneniya operatsiy 
nad dannimi, s 
vozmojnostyu naxoditsya 
v raznix sostoyaniyax 
odnovremenno i 
vipolnyat mnojestvo 
razlichnix vichisleniy 
odnovremenno. 
kvantli hisoblashlar
Kvant 
fizikasi tamoyillaridan 
foydalanib ma’lumotlarni 
taqdim etish va ular ustida 
amallar bajarish, bir 
vaqtning o‘zida turli 
holatlarda bo‘lish imkoniga 
ega bo‘lgan holda bir 
vaqtning o‘zida bir necha 
turli hisoblashlarni bajarish. 
query language
Software tool that 
provides immediate 
online answers to 
requests for information 
that are not predefined. 
yazik zaprosov
Programmniy instrument, 
kotoriy predostavlyaet 
neposredstvennie 
onlaynovie otveti na 
zaprosi informatsii, 
kotorie ne 
predopredeleni. 
so‘rovlar tili
Hali oldindan 
aniqlanmagan axborotlarni 
so‘rovlar asosida javoblarni 
bevosita onlayn rejimida 
olish imkonini beruvchi 
dasturiy vosita.