Elektromagnit

Bir hujayra ichida tebranishlar amplitudasi fazoda o'zgarib turadi va qaysidir joyda o'zining maksimal qiymatiga etadi. Bu kuzatiladigan nuqtalar turgan to'lqinning antinodlari deyiladi. Nihoyat, doimiy to'lqinlarning xarakterli xususiyati ularning chastota spektrining diskretligidir. Turuvchi to'lqinda tebranishlar faqat qat'iy belgilangan chastotalar bilan sodir bo'lishi mumkin va ularning biridan ikkinchisiga o'tish sakrashda sodir bo'ladi.

• Bir hujayra ichida tebranishlar amplitudasi fazoda o'zgarib turadi va qaysidir joyda o'zining maksimal qiymatiga etadi. Bu kuzatiladigan nuqtalar turgan to'lqinning antinodlari deyiladi. Nihoyat, doimiy to'lqinlarning xarakterli xususiyati ularning chastota spektrining diskretligidir. Turuvchi to'lqinda tebranishlar faqat qat'iy belgilangan chastotalar bilan sodir bo'lishi mumkin va ularning biridan ikkinchisiga o'tish sakrashda sodir bo'ladi.
• Tik turgan to'lqinning oddiy misolini ko'rib chiqing. Faraz qilaylik, o'q bo'ylab cheklangan uzunlikdagi ip cho'zilgan; uning uchlari qattiq mahkamlangan, chap uchi esa koordinatalar boshida joylashgan. Keyin o'ng uchining koordinatasi bo'ladi. Keling, ipdagi to'lqinni qo'zg'ataylik

Bu ikki tenglamani qo’shib va natijani kosinuslar yig’indisi formulasiga asosan o’zgartirib:

ekanini e’tiborga olib (2) ni quyidagicha yozamiz:

(3) tenglama turg’un to’lqin tenglamasidir. Bu tebranishlarning amplitudasi x ga bog’liq ekan.

Тenglamani qanoatlantiruvchi nuqtalarda tebranishlar amplitudasi nolga aylanadi. Bu nuqtalar turg’un to’lqinlarning tugunlari deyiladi. Muhitning tebranishlar tugunida joylashgan nuqtalari tebranmaydi. Тugunning koordinatalari quyidagi qiymatlarga ega:

Faraz qilaylik, elastik muhitda to’lqin manbaidan biror masofada muhitning tebranishlarini sezuvchi (uni biz priyomnik deb ataymiz). Qurulma joylashgan bo’lsin. Тo’lqin manbai bilan priyomnik to’lqin tarqalayotgan muhitga nisbatan qo’zg’almasa u holda priyomnik qa6ul qilayotan to’lqinlar chastotasi manbaining v 0 tebranish chastotasiga teng bo’lada. Agar manba yoki priyomnik bo’lmasa yoki ikkalasi xam muhitga nisbatan harakatlanayotgan bo’lsa, v chastota v 0 dan farq qilishi mumkin. Bu hodisa Doppler effekti deb yuritiladi.