Elektromagnit

BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
Fizika-Matematika fakulteti
1-1Fiz-20-guruh talabasi
Barakayeva Muhayyoning
OPTIKA fanidan
Mustaqil ishi
Mavzu:Turg’un elekromagnit to’lqinlar
TURG’UN
ELEKTROMAGNIT
TO’LQIN
Reja
1.Turg’un tolqinlar
2.Viner tajribalari

TO’LQIN

• Agar elastik (qattiq, suyuq yoki gaz holatidagi) muhitning biror joyidagi zarralar tebratilsa, u holda zarralarning o’zaro ta’sirlanishi natajasida bu tebranishlar muhitida biror  tezlik bilan zarradan zarraga tarkala, boshlaydi. Тebranishlarning fazoda tarqalish protsessi to’lqin deb ataladi. Тo’lqinlar ikki xil: ko’ndalang va bo’ylama to’lqinlarga bo’linadi, bo’ylama to’lqinda muhitning zarralari, to’lqinlar tarkalayotgan yo’nalishi bo’ylab tebranadi. Ko’ndalang to’lqinda muhitning zarralari to’lqinlar tarkalayotgan yo’nalishga perpendikulyar yo’nalishda tebranadi.

Тurg’un to’lqinlar.

• Bir xil amplitudali tekis to'lqinlar qo'yilganda interferensiyaning juda muhim holati kuzatiladi. Olingan tebranish jarayoni deyiladi turgan to'lqin.
• Ikkita bir xil amplitudali bir-biriga qapa6 yo’nalgan yassi to’lqinlar o’zaro qo’shilganda juda muxim hodisa, interferensiya hodisasi kuzatiladi. Natijada yuzaga keluvchi tebranma protsess turg’un to’lqin deyiladi. Amalda turg’un to’lqinlar to’siqlardan qaytgan vaqtlarda yuzaga keladi. Тo’siqqa kelib tushayotgan to’lqin bilan unga qarshi kelayotgan to’lqin bir-biriga qo’shilib turg’un to’lqin hosil qiladi. Qarama-qarshi yo’nalishlarda tarqalayotgan ikkita yassi to’lqinning tenglamasini yozamiz.
• Turg'un to'lqinlarga misollar - torli tebranishlar, organ trubasidagi havo tebranishi; tabiatda - Shuman to'lqinlari. Rubens naychasi gazda turgan to'lqinlarni namoyish qilish uchun ishlatiladi.
• Turg'un to'lqinlar to'lqin tenglamalari echimidir. Ularni qarama -qarshi yo'nalishda tarqalgan to'lqinlarning superpozitsiyasi deb hisoblash mumkin.