Elektroakustika

 

---

109 
Pezamikrofon
larning (5.6-rasm) ishlash prinsipi quyidagicha: 
membrana 1 ga ta’sir etayotgan tovush bosimi 2 sterjen orqali 
pezaelement 3 ga ta’sir etadi. Pezaelement deformatsiyalanadi, natijada 
element qoplamida musbat va manfiy kuchlanish paydo bo‘ladi. Peza 
mikrofonlar keyingi yillarda keng qo‘llaniboshladi.
5.6–rasm. Pezamikrofon konstruksiyasi 
 
Tranzistorli mikrofon
larning ishlashi qo‘zg‘aluvchi, diafragma 
biriktirilgan uchlik nayza bir vaqtning o‘zida yarim o‘tkazgichli 
triodning emitteri hisoblanib, tovush bosimi ta’sirida emitterning o‘tish 
qarshiligi o‘zgarishiga asoslangan. Bunday mikrofonlar anchagina sezgir 
bo‘lsada, ammo qo‘llanishda barqaror emas, hamda tor va notekis 
chastota tavsifga ega. Shuni aytish kerakki, ko‘mirli va tranzistorli 
mikrofonlar releli o‘zgartirgichlar turiga kiradi va ular qaytariluvchan 
emas. 
5.2. Mikrofon - elektromexanik o‘zgartirgich 
 
Mikrofon sezgirligi (5.1) formulaga asosan mikrofon chiqishidagi 
kuchlanishni unga ta’sir etayotgan tovush bosimi nisbatiga teng: 
тов
p
U
E

Mikrofon 
yuk 
qarshiligiga 
ishlaganda 
uning 
chiqishidagi 
kuchlanish: 
юк
0
юк
0
Z
Z
Z
U
U


(5.11) 
Salt yurishidagi kuchlanish: 

---

110 
Kv
U
0

(5.12) 
O‘z navbatida
кир
0
Z
Z
F
v


,
(5.13) 
Kiritilgan qarshilik 
юк
0
2
кир
Z
Z
K
Z


Mikrofonga ta’sir etuvchi kuch erkin tovush maydonidagi tovush 
bosimiga proporsional 
тов
a
F


 
 
 
 
(5.14) 
Bunda a -