Elektroakustika

statistik nazariya 
g‘oyasini ilgari surdi. Ammo Sebinning 
g‘oyasi katta amaliy ahamiyatga ega bo‘lishi bilan birga qattiq tanqidga 
uchradi. 1929 yili Shuster va Vetsman statistik nazariyani tan olmadilar, 
ularning fikricha tovush manbai o‘chirilgandan so‘ng so‘nish majburiy 
tebranishlar natijasi bo‘lmay, balki tovush manbai uyg‘otgan xususiy 
rezonans tebranishlari natijasidir, u xonaning shakli va o‘lchamlariga 
bog‘liq degan fikrni bildirdilar. Bunday nazariya 
to‘lqin nazariyasi
deb 
atalib, Morze Bolt, Dreyzen, Furduev va boshqalar tomonidan 
rivojlantirildi. 
 
7.2 Zamonaviy teatr, konsert zallari va studiyalar 
 
Zamonaviy teatr qadimiy teatrning sekin-asta evolyusiyasi va 
dramatik ijrolarning yangicha ijrosiga moslashishi natijasi hisoblanadi. 
Biz yuqorida rim teatrining grek teatridan drama-tik ijrolarning 
evolyusiyalanishi natijasida o‘zgarishini ko‘rib chiqdik. Rim dramasi xor 
ijrosini keskin qisqartirdi va birinchi planda akterning tragik ijrosini, 

---

193 
sahna sharoitining barcha holat-larini kuchaytirib berdi. Bu sahnani 
kengaytirish va orxestr o‘lchamlarini qisqartirishga olib keldi. 
Keyinchalik teatr ijrosi xorni butunlay olib tashladi va sahnada 
murakkab dekoratsiya sharoitida tragik akterning yolg‘iz o‘zigina qoldi. 
O‘z navbatida murakkab dekoratsiya sahna yonlarini bekitish va uni 
chuqurlashtirish masalasini hal etdi.
 
Undan tashqari voqea va 
manzaralarning xarakteri ham o‘zgardi. Teatr ko‘rsatuvlarida, barcha 
mansabdorlar va davlat qonunchiligi xodimlarining qatnashishlari, 
ananalarni saqlanishi dramani ochiq havoda o‘tkazilishini talab etar edi. 
Zamonaviy teatr intim tomoshaga o‘tib cheklangan va yopiq xonada 
o‘tkazilishi ma’qul bo‘lib qoldi. 
Zamonaviy teatrning haqiqiy beshigi Renessans davrida ko‘pgina 
yangi shakllarning tashabbuskori bo‘lgan Italiya hisoblanadi. Dastlab 
vaqtinchalik yog‘och qurilishlar amalga oshirildi, ammo XVII asrning 
yarmilarida toshdan doimiy qurilishlar paydo bo‘la-boshlaydi. XVIII 
asrning oxirlariga kelib Italiyada zamonaviy teatrning barcha ko‘rinishi, 
turi ishlab chiqiladi va u yerdan butun dunyoga tarqaladi. 
Hozir ham ayrim qurilishlarda o‘sha davrning xususiyat va belgi-
larini ko‘rish mumkin. 
Vinchenchedagi “Olimpiko”teatri hali ham o‘zining antik shakli-ni 
saqlaydi (7.7-rasm).