Elektrkimyo амалий Konduktometriya

Oksidlanish-qaytarilish potensiali

Ko‘pincha eritmalarda bir vaqtning o`zida bitta moddaning ham oksidlangan, ham qaytarilgan shaklllarining aralashmasi masalan, Fe³⁺bilan Fe²⁺, Cu²⁺ bilan Cu⁺va hokazolar bo‘ladi. Ikkala shakl biridan ikkinchisiga o‘tishi mumkin:

Moddaning bir vaqtning o‘zida oksidlangan va qaytarilgan shakllarini tutadigan eritma oksidlanish-qaytarilish sistema (redoks sistema) sini hosil qiladi.

Har qanday redoks sistemaga indifferent elektrod — platina yoki oltin plastinka tushirilsa elektrod yuzasida oksidlanish-qaytarilish potensiali vujudga keladi. Potensial paydo bo‘lishining sababi shundaki, tenglamasiga binoan bu sistemaga elektron qo‘shilsa muvozanato`ng tomonga, elektron olinsa chap tomonga siljiydi. Metall elektrod redoks sistemaga o‘zining erkin elektronlarini berishi yoki, aksincha, undan elektron qabul qilishimumkin. Agar oksidlangan shakl, masalan, Fe³⁺ko‘p bo‘lsa,u temir Fe²⁺gacha qaytariladi, elektrod esa elektron yo‘qotib, musbat zaryadga ega bo‘ladi. Aksincha qaytarilgan shakl (Fe²⁺) ko‘p bo‘lsa, uning oksidlanishi yuz berib, elektrod manfiy zaryadlanadi. Bu jarayon muvozanat qaror topguncha davom etadi.

Ayni vaqtda elektrod redoks potensialga ega bo‘ladi. Uning qiymati quyidagi Nernst tenglamasi bilan aniqlanadi:



bu erda E₀ – standart redoks potensial (298 K da);

Berilgan qiymatlar hisobga olinib, natural logarifm o`nli logarifmga o`tkazilganda formula quyidagi ko`rinishga kiradi: