Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Кучланиши 1 кВ гача бўлган электрмоторлар имояси (асинхрон, синхрон ва ўзгармас ток).
ҳ
5.3.55. ўзгарувчан ток моторлари учун кўп фазали туташишдан имоя (5.3.56 га аранг), бетараф ну таси туташган
ҳ
қ
қ
тармо ларда яна бир фазали туташишдан имоя, бундан таш ари 5.3.57 ва 5.3.58 ларда назарда тутилган олларда, ўта
қ
ҳ
қ
ҳ
юкланиш токларидан имоя ва минимал кучланишли имоялар кўзда тутилиши керак. Синхрон электрмоторларда (тўла
ҳ
ҳ
увватда синхронизмга кириш мумкин бўлмаганда) ўшимча 5.3.59 га асосан асинхрон режимдан имоя кўзда тутилиши
қ
қ
ҳ
керак.
Т дан имоялар ўзгармас ток электрмоторлари учун кўзда тутилиши керак. Заруриятга араб ўшимча ўта
Қ
ҳ
қ
қ
кучланишдан ва айланиш частотасини аддан таш ари ошишидан имоялар ўрнатилиши мумкин.
ҳ
қ
ҳ
5.3.56. Тдан электрмоторларни имоялаш учун са алгичлар ёки автоматик ўчиргичлар ўлланилиши керак.
Қ
ҳ
қ
қ
Са лагичларнинг эрувчан симлари ва автоматик ўчиргичлар ажратгичларининг номинал токлари шундай танланиши
қ
керакки, бунда электрмотор ис ичида Т ни ишончли ўчирилиши таъминлансин (1.7.79 ва 3.1.82 га аранг) ва шу билан
қ қ
Қ
қ
бирга бу электр ускуналар учун нормал бўлган ток сакрашларида (чў
или технологик юкламаларда, ишга тушириш
ққ
токларида, ўз-ўзини ишга тушириши токларида ва шунга ўхшаш) ушбу имоя билан электрмоторлар ўчирилмасин. Шу
ҳ
ма садда ишга тушириш шароити енгил бўлган механизмларнинг электрмоторлари учун электрмоторнинг ишга тушириш
қ
токини эрувчи симнинг номинал токига нисбати 2,5 дан катта бўлмаслиги керак, ишга тушириш шароити о ир бўлган
ғ
механизмлар электрмоторлари (тезланиши узо давом этган, тез-тез ишга тушириш ва шунга ўхшаш) учун бу нисбат 2,0-1,6
қ
га тенг бўлиши керак.
Му им механизмларнинг электрмоторлари учун са лагичларни ток сакрашларидан ўта ишончли созлаш ма садида, бу
ҳ
қ
қ
нисбат электрмоторнинг ишга тушириш шароитига бо ли бўлмаган олда 1,6 га тенг деб олиниши мумкин, агарда
ғ қ
ҳ
электрмотор ис ичидаги .т. токи карралиги 3.1.8 да кўрсатилгандан кам бўлмаса.
қ қ
қ
Тлардан электрмоторлар гурухини битта умумий аппарат билан имоялаш рухсат этилади, агарда бу имоя ишга
Қ
ҳ
ҳ
тушириш аппаратлари ва бу гурух электрмоторларининг ар бирининг занжирида ўлланиладиган ўта юкланишдан имоя
ҳ
қ
ҳ
аппаратларини исси ликка чидамлилигини таъминласа.
қ
Электр станцияларида асосий технологик жараён билан бо ли бўлган хусусий истеъмолчилар электрмоторларини
ғ қ
.т.дан имоялаш учун автоматик ўчиргичлар ишлатилиши керак. Электрстанцияларнинг хусусий истеъмолчилари
қ
ҳ
системасида автоматик ўчиргичларнинг электромагнит ажратгичлари етарли сезгирликка эга бўлмаса, ўчиргичнинг муста ил
қ
ажратгичига таъсир этувчи олинадиган ток релеси ўлланилиши мумкин.
қ
Электрстанция хусусий истеъмолчиларининг таъминлаш тармо ида имоянинг танловчанлигини ишончли таъминлаш
ғ
ҳ
ва .т. дан электрмоторларни имоялаш учун электромагнитли ажратгич-кесим ўлланилиши таклиф этилади.
қ
ҳ
қ
5.3.57. Электрмоторларни ўта юкланишдан имоя шундай олларда ўрнатиладики, агарда технологик сабабларга кўра
ҳ
ҳ
механизмларнинг юкламаси ортса, амда ўта о ир ишга тушириш ёки ўз-ўзини ишга тушириш шароитларида ишга тушириш
ҳ
ғ
ва тини паст кучланишда чеклаш зарур бўлса. имоя сабр ва тли илиб бажарилиши керак ва исси лик релеси ёки бош а
қ
Ҳ
қ
қ
қ
қ
урилмалар ёрдамида амалга оширилиши мумкин.
қ
Ўта юкланишдан имоя ўчиришга, хабар беришга ёки агар мумкин бўлса, механизмларнинг юкламасини туширишга
ҳ
харакат илиши керак.
қ
Ўта юкланишдан имояни такрор- ис а ва тли иш режимли электрмоторлар учун ўллаш талаб илинмайди. 
ҳ
қ қ
қ
қ
қ
5.3.58. Минимал кучланишли имоя уйидаги олларда ўрнатилиши керак:
ҳ
қ
ҳ
Бевосита тармо
а уланиши мумкин бўлмаган ўзгармас ток электрмоторлари учун;
ққ
Тўхтатилгандан сўнг технологик жараён шароитлари ёки хавфсизлик шароитлари бўйича ўз-ўзини ишга тушириш
мумкин бўлмаган механизмларнинг электрмоторлари учун;
5.3.52. да келтирилган шароитларга биноан бош а электрмоторлар исми учун.
қ
қ
Ўз-ўзини ишга тушириш зурур бўлган электрмоторлар учун, агарда уларнинг уланиши тутиб турувчи чўл амли
ғ
контактор ва пускателлар ёрдамида амалга оширилса бош ариш занжирида берилган ва т мобайнида ўрнатилган
қ
қ
кучланишда электрмоторнинг уланишини таъминловчи, механик ёки электрик сабр ва т ускунаси ўлланилиши керак.
қ
қ
269

---

Бундай электрмоторлар учун, агар бу технологик жараён ва хавфсизлик шароитлари бўйича мумкин бўлса, бош ариш
қ
кнопкалари ўрнига ўчиргичлар ўлланилиши мумкин, бунда пускателнинг ўшимча контактларидан таш ари тутиб турувчи
қ
қ
қ
чўл ам занжири ёпи бўлсин ва бу билан танаффус ва тига бо ли бўлмаган олда кучланиш ўрнатилганда таъминотни
ғ
қ
қ
ғ қ
ҳ
автоматик айта уланиши таъминлансин.
қ
5.3.59. Синхрон электрмоторлар учун асинхрон режимдан имоя, одатда, ўта юкланишдан имоя ёрдамида статор токи
ҳ
ҳ
бўйича амалга оширилиши керак.
5.3.60. Ўзгарувчан ва ўзгармас ток электрмоторларида .т.дан имоя кўзда тутилиши керак:
қ
ҳ
1) бетараф ну таси ерга туташган электрускуналарда барча фазаларда ёки утбларда;
қ
қ
2) бетараф ну таси ердан изоляцияланган электрускуналарда;
қ
Автоматик ўчиргичлар билан имояланганда – камида иккита фазада ёки битта утбда, бунда ўша электр ускуна
ҳ
қ
доирасида имояни бир хил фазаларда ёки утбларда амалга ошириш зарур.
ҳ
қ
Ўзгарувчан ток электрмоторларини ўта юкланишдан имоя бажарилиши керак:
ҳ
икки фазада – .т. дан электрмоторлар автоматик ўчиргичлар билан имояланганда.
қ
ҳ
Ўзгармас ток электрмоторларини ўта юкланишдан имоя бир утбда бажарилиши керак.
ҳ
қ
5.3.61. Электрмоторларнинг имоя аппаратлари 3.1 боб талабларини они тириши керак. Электрмоторларни .т.дан,
ҳ
қ
қ
қ
юклама ортишидан, минимал кучланишли барча турдаги имоялари битта аппаратга йи илган тегишли ажратгичли илиб
ҳ
ғ
қ
бажарилиши рухсат этилади. 
5.3.62. Иккита фазада ишлашдан имоянинг махсус тури истисно тари асида электрмоторни о ир о ибатлар билан
ҳ
қ
ғ
қ
ишда чи ишига олиб келувчи, ўта юкланишдан имояга эга бўлмаган, электрмоторларда ўлланилиши мумкин, чунки
қ
ҳ
қ
буларда бир фазанинг йў олиш э тимоли ю ори.
қ
ҳ
қ