Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Кабелларнинг турларини ва симларни ёт изиш усулларини танлаш ва ён ин xавфсизлиги 
қ
ғ
шартларига мувофи кабеллар
қ
Электр кабелининг тури ва ёт изиш усули
қ
 асослар ва
конструкциялар бўйича
Симлар ва кабеллар
Ёнувчан материаллардан
Ёнмайдиган ва ийин
қ
ёнадиган материаллардан
Очи
қ
электр ўтказгичлар
илдиракчала
Ғ
р, изоляторлар ёки
ёнмайдиган
материаллар
ўрнатилган*
Тў ридан-тў ри
ғ
ғ
имояланмаган симлар;
оби
Ҳ
қ
ғ
и ёнувчан
материаллардан тайёрланган имояланган симлар
ҳ
ва кабеллар
Бевосита
Тў ридан-тў ри
ғ
ғ
оби
Қ
ғ
и ёнмайдиган ва ёнувчан материаллардан
тайёрланган имояланган симлар ва кабеллар
ҳ
Ёнмайдиган
материаллардан
тайёрланган увур
қ
ва утиларда
қ
Ёнмайдиган ва
ийин
қ
ёнадиган
материаллардан
тайёрланган
увур
қ
ва
утиларда
қ
оби
Қ
ғ
и ёнмайдиган ва
ийин ёнадиган
қ
материаллардан тайёрланган имояланмаган ва
ҳ
имояланган сим ва кабеллар
ҳ
Яширин электр ўтказгичлар 
Ёнмайдиган
материаллар
ўрнатилган*
ва
кейинчалик
суво ланадиган ёки
қ
бош а
қ
ёнмайдиган материаллар 
атлами
қ
билан ар томондан кейинги имоя
ҳ
ҳ
или
қ
нганда
Тў ридан-тў ри
ғ
ғ
имояланмаган симлар;
оби
Ҳ
қ
ғ
и ёнувчан
материаллардан тайёрланган имояланган симлар
ҳ
ва кабеллар
Ёнмайдиган материаллар билан
опланган
қ
*
Тў ридан-тў ри
ғ
ғ
имояланган симлар ва оби
Ҳ
қ
ғ
и ийин
қ
ёнувчан
материаллардан тайёрланган кабеллар
Бевосита
Тў ридан-тў ри
ғ
ғ
Ёнмайдиган материалдан
ийин ё
Қ
нувчан материаллардан
тайёрланган увур ва утиларда-
қ
қ
ёнмайдиган
материаллардан*
илинган
қ
увур ва ути
қ
қ
ларни
ёт изиш
ва
қ
кейинчалик
суво лаш**
қ
увур ва утиларда: ёнувчан
Қ
қ
материаллардан – монолит
( уйма) бўлганда, жўяклар ва
қ
оказоларда
бошидан
ҳ
охиригача
ёнмайдиган
материалларда***ги атлам
қ
оби и ёнувчан, ийин ёнувчан ва ёнмайдиган
Қ
ғ
қ
материаллардан тайёрланган имояланмаган сим
ҳ
ва кабеллар
Ёнмайдиган материаллар билан бир
xил-бевосита
ийин
ёнувчан
ва
Қ
ёнмайдиган
материаллар
билан бир xил-тў ридан-
ғ
тў ри
ғ
* Ўрнатилган ёнмайдиган материаллар сим, кабель, увур ёки утининг ар томонидан камида 10 мм га чи иб туриши
қ
қ
ҳ
қ
керак;
** увурни суво лашни бажарилиши, суво , алебастр ва шу каби атлам билан увурнинг устидан камида 10 мм
Қ
қ
қ
қ
қ
аланликда бошидан охиригача суво лаш ор али бажарилади;
қ
қ
қ
98

---

*** увур ( ути) атрофидаги бошидан охиригача ёнмайдиган материаллардаги атлам сифатида, алинлиги камида 10
Қ
қ
қ
қ
мм бўлган суво , алебастр, цемент оришмалари ёки бетон бўлиши мумкин.
қ
қ
2.1.44. Чангли xоналарда электр ўтказгичлар элементларида чанг тўпланиши мумкин бўлган ёт изиш усулларини
қ
танлаш тавсия этилмайди, чунки уларни тозалаш ийин.
қ
2.1.45. Ичида
 
кимёвий фаол му ит билан жи озланган xоналар ва таш и урилмалар электр кабелининг барча
ҳ
ҳ
қ қ
элементлари атроф-му итга чидамли бўлиши ёки унинг таъсиридан имояланган бўлиши керак.
ҳ
ҳ
2.1.46.
 
Таш и изоляцияси ёки оби и ёру ликка чидамсиз бўлган сим ва кабеллар тў ридан-тў ри уёш нурига таъсир
қ
қ
ғ
ғ
ғ
ғ
қ
илишдан имояланган бўлиши керак.
қ
ҳ
2.1.47. Электр кабелларига меxаник зарар етказилиши мумкин бўлган жойларда очи -ойдин ўрнатилган симлар ва
қ
кабеллар уларнинг имоя оби лари билан имояланган бўлиши керак ва агар бундай оби лар меxаник таъсирларга
ҳ
қ
қ
ҳ
қ
қ
нисбатан етарлича чидамли бўлмаса ёки умуман бўлмаса - увурлар, утилар, тўси лар ёки яширин электр кабеллардан
қ
қ
қ
фойдаланиш зарур.
2.1.48.
 
Симлар ва кабеллар, фа атгина кабель (сим)лар учун стандартлар ва теxник шартларда кўрсатилган жойларда
қ
ўлланилиши керак.
қ
2.1.49.
 
Стационар электр ўтказгичлар учун кўпинча алюминий сим ва кабеллар ўлланилиши керак (ушбу оидалар
қ
қ
2.1.70-бандидан таш ари; ЭУТ
қ
Қ
III исм 3.4.3, 3.4.12-бандлари, машиналар xонасида, лифт шахтаси ва кабинаси электр
қ
ўтказгичлари ЭУТ
Қ
V исм 5.5-боб, умумий ёритишни мосламаларини заряд илиш; иш столи ёритгичи, ўл учун
қ
қ
қ
мўлжалланган ва кўчма ёритгичларни тармо
а улаш, шунингдек, симларга осилган ма аллий ёритиш мосламаларига улаш;
ққ
ҳ
ма аллий ёритиш учун стационар ёритиш мосламаларини заряд илиш - ЭУТ
ҳ
қ
Қ
VI исм 6.5-боб, са на (эстрада, арена)да,
қ
ҳ
телевизион марказларнинг студияларида ва радио уйларда ва бош аларда электр ўтказгичлари ва кабель линиялари -7.2-боб
қ
амда портлашга мойил жойларда В-
ҳ
I ва В-Iа синфларни ўллаш
қ
ЭУТ
Қ
VII исм 7.3.-боб).
қ
Титраш (вибрация)дан изоляцияловчи таянчларга тў ридан-тў ри ўрнатилган электр урилмаларига уланиш учун
ғ
ғ
қ
алюминий сим ва кабеллардан фойдаланишга рухсат этилмайди.
Республика а амиятидаги музейлар, санъат галереялари, кутубxоналар, арxивлар ва бош а са лаш жойларида сим ва
ҳ
қ
қ
кабеллар фа ат мис симлар билан ишлатилиши керак.
қ
2.1.50.
 
аракатланадиган ва кўчма электр абул илгичларни таъминоти учун, меxаник таъсирларни исобга олган
Ҳ
қ
қ
ҳ
олда, шу ма садда фойдаланиш учун маxсус мўлжалланган мис толали кабеллар ва эгилувчан кабеллар ўлланилиши керак.
ҳ
қ
қ
Ушбу ўтказгичларнинг барча толалари ва ерлагичи умумий оби
а ёки умумий изоляцияга эга бўлиши керак. 
қ
ққ
Чекланган аракатга эга бўлган меxанизмлар учун (кранлар, кўча арралар, эшик меxанизмлари ва бош алар) ток
ҳ
қ
ўтказгичларнинг шундай конструкцияси танланиши керакки, бунда сим ва кабелларни синишдан (масалан, эгилувчан
кабелларнинг шлейфлари) имоя илиниши лозим.
ҳ
қ
2.1.51. Симларни ёт изиш жойларида мойлар ва эмулсиялар мавжуд бўлса, мойга чидамли изоляцияга эга симларни
қ
ишлатиш ёки уларнинг таъсиридан симларни имоя илиш керак.
ҳ
қ