Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Ҳисобланган иқлим шароитлари 
2.4.8. ВЛни ҳисоблаш учун Ўзбекистон Республикасининг иқлим xариталарисидан иқлим шароитларини ва шамолнинг 
юқори тезликдаги босими ва муз деворининг қалинлиги бўйича минтақавий xариталарга мувофиқ амалга оширилиши керак. 
Бунда шамолнинг юқори тезликдаги босими ва муз деворларининг қалинлигининг меъёрий қийматлари - 5 йилда 1 марта 
такрорланиши ва симларни осиш баландлиги 12 м гача бўлган ҳолат учун қабул қилинади (ушбу қоидаларни 2.5.24 ва 2.5.31-
бандларга қаранг). 
Кўндаланг шамоллар таъсиридан ҳимояланган жойларда (доимий бинолар мавжуд яшаш жойлари, ўрмонлар, ўртача 
баландликдаги бинолар баландлигига тенг ёки таянчлар баландлигининг 2/3 қисмидан кам бўлмаган баландликдаги 
дараxтларли боғлар-парклар, тоғли водийлар, тоғ даралари ва бошқалар билан) қурилган ВЛ учун шамолнинг юқори 
тезликдаги меъёрий босими ушбу қоидаларни 2.4.1-жадвалга мувофиқ қабул қилиниши керак. 
Жадвал 2.4.1. 
 
Кўндаланг шамоллар таъсиридан ҳимояланган ВЛ учун шамолнинг юқори тезликдаги босими меъёрий қиймати 
Ўзбекистон Республикасининг
шамол бўйича ҳудудлари 
Шамол тезлиги босими, 
даН/м
2
 (кгс/м
2
) 
Шамол тезлиги, 
м/с 
I 
15,7(16) 
16 
II 
20,6(21) 
18 
III 
26,5(27) 
21 
IV 
34,3(35) 
24 
V 
44,1(45) 
27 
VI 
53,9(55) 
30 

---

126 
Симларни шамол юкламасига ҳисоблашда шамол йўналиши ВЛга нисбатан 90
0
бурчак остида деб олиниши керак. 
Таянчларни ҳисоб-китоб қилишда, ташқаридан мазкур таянчга кўрсатадиган энг фойдасиз шамол йўналишининг қабул 
қилинади. 
Шамолнинг симларга босими ушбу қоидаларни 2.5.30-бандига мувофиқ аниқланиши керак. 
Ҳаво ҳароратининг энг юқори қиймати, ҳақиқий кузатишлар бўйича ҳамда паст ҳарорати - 5 йилда бир марта 1 марта 
такрорланишига асосланиб олинади. Ушбу қийматлар 5 га каррали қийматларга яxлитланади. 
2.4.9.
 
ВЛ симларини нормал режимда ишлашини ҳисоб-китоб қилиш учун, шамолнинг юқори тезликдаги босими ва муз 
деворининг қалинлиги бўйича турли иқлим шароитлари инобатга олиниши керак. 
2.4.10.
 
Муз деворининг қалинлиги қуйидагига тенг равишда олиниши керак: 5 мм-музлаш бўйича I ва II ҳудудда, 10 мм 
- III ҳудудда, 15 мм - IV ҳудудда ва 20 мм ва ундан кўп - музлаш бўйича алоҳида ҳудудда. 
2.4.10. ВЛ ҳисоблашда қуйидаги иқлим шароитларининг комбинациялари қабул қилиниши керак: 
1. Энг юқори ҳарорат, шамол ва музлаш йўқ. 
2. Энг паст ҳарорат, шамол ва музлаш йўқ. 
3. Симлар муз билан қопланган, ҳарорат минус 5
0
С, шамол йўқ. 
4. Шамолнинг тезлигининг меъёрий босими q
max
(ушбу Қоидаларнинг 2.5.1-жадвалига қаранг), ҳарорат минус 5°C, 
музлаш йўқ. 
5. Симлар муз билан қопланган, ҳарорат минус 5
0
С, шамол тезлиги босими 0,25q
max
(шамол тезлиги 0,5V
max
). Бунда 
музлаш бўйича IV ва ундан юқори ҳудудларда, ВЛ учун шамол тезлиги босими камида 14,7 даН/м
2
га тенг бўлиши керак. 
Ўртача йиллик ҳарорати минус 5
0
С ва ундан кам бўлган ҳудудлар учун, юқоридаги 4 ва 5-бандларда ҳарорат минус 10
0
С 
га тенг деб қабул қилиниши керак. 
2.4.11. Симлар биноларга, қурилишларга ва иншоатларга яқинлашишини ҳисоблаш, шамолнинг меъёрий тезлигини ва 
энг юқори ҳарорат асосида амалга оширилиши керак.