Elektr ta’minoti tizimida energiya nazorati va hisobi

3.5. Elektr energiya sifatini nazorat qilish
Elektr energiyasi iste’molchilari o‘zlarining texnologik jarayonlari davomidako‘pincha elektr energiya sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Elektr energiya sifatining yomonlashishi elektrotexnik va texnologik qurilmalarning ish jarayonigao‘z salbiy ta’sirini o‘tkazmoqda. Buni quyidagi misollarda yaqqol ko‘rish mumkin.
Kuchlanish egriligi shaklining buzilishi elektr ta’minoti tizimlarida ko‘plab elementlarning ishlashiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Aktiv quvvat va energiyaning qo‘shimcha isroflari vujudga kelmoqda, izolyasiyaning eskirishi jarayoni tezlashmoqda, elektr o‘lchov asboblarining xatoliklari ortmoqda, EHM, releli himoya, avtomatika va aloqa qurilmalarining ishlatilishi qiyinlashmoqda.Bu esa elektr ta’minoti tizimining ishonchliligini pasaytiradi hamda elektr energiyani hisobga olish shartlarini yomonlashtiradi.
Elektr ta’minoti tizimida kuchlanishtebranishining paydo bo‘lishi bu o‘zgarishga sezgir bo‘lgan elektr qabullagichlari ishlashida, birinchi navbatda elektr yoritish uskunalari ishlashiga ta’sir ko‘rsatadi.
Uch fazali tarmoqlardagi nosimmetriyada elektr tarmoqlar elementlarida qo‘shimcha isroflar paydo bo‘ladi, lampalar va elektr jihozlarining xizmat muddatlari qisqarada, ularda ish samaradorligining iqtisodiy ko‘rsatkichlari kamayadi.
Elektr energiyasining sifati davlat standartlariga javob berishi yoki shartnoma shartlarida nazarda tutilishi kerak. Elektr energiyasining sifatini yomonlashishiga iqtisodiy chegirmalar, elektr energiyaga kamaytirilgan narxlar va ustamalar ko‘zda tutilgan bo‘lishi mumkin.


NAZORAT SAVOLLARI:

1. 
   Sanoat korxonalarida avtomatlashtirilgan tizimlarni joriy etilishining maqsadga muvofiqligi nimadan iborat?
   
2. 
   Avtomatika yordamida boshqarish zarur bo‘lgan sharoitlarga nimalar kiradi?
   
3. 
   ENHAT tizimlarini ishlab chiqishda qanday avtomatlashtirish darajasi tanlanishi kerak?
   
4. 
   Korxona energiya iste’molini nimalar tashkil etadi?
   
5. 
   Sanoat korxonalari ENHAT tizimlarining iqtisodiy samaradorligi nimalardan iborat?
   
6. 
   Energiyani hisobga olish – energiya tejamkorligi uchun vosita ekanligini ta’riflang.
   
7. 
   Ko‘p zonali tarifga o‘tishning afzalliklari nimalardan iborat?
   
8. 
   Elektr iste’moli rejimlariga muvofiq sutkalar qanday zonalarga bo‘linadi?