Elektr energiyasi va nasos stantsiyalaridan foydalanish kafedrasi "tasdiqlayman"

45-rasm. Ikki soploli choʻmichli turbinaning sxematik koʻrinishi (a) va
oʻrnatilgan holatii (b).

Turbinaning soplosi, bosim quvuridan kelayotgan suv miqdorini tartibga

solish uchun xizmat qiladi. Soplo ichida harakatlanayotgan igna esa, suv
chiqayotgan kanalning kesimini oʻzgartirish orqali turbina ish g‘ildira-giga
kelayotgan suv sarfini oʻzgartiradi. Ishlatib boʻlingan suv pastgi befga olib ketiladi.
Bosim isrofini kamaytirish uchun turbina va uning soplosi iloji boricha oqim
sathiga nisbatan pastda joylashishi kerak.
Ish g‘ildiragi choʻmichlarga suv oqimi zarbsiz kirishi uchun, ular uchli qirra
bilan boʻlingan ikkita, juft choʻmichlar shaklida tayyorlanadi. Suv oqimi choʻmichladan oqib oʻtib, oʻzining yoʻnalishini 1800 burchak ostida oʻzgartiradi.
Natijada choʻmichlarda kuchlanish hosil boʻlib, ish g‘ildiragi aylanma harakat qila
boshlaydi. Odatda 14÷60 dona choʻmichli ish g‘ildiraklari tayyorlanadi (45 -rasm).
CHoʻmichli turbinalarning aylanishlar soni va quvvatini oshirish uchun ish
g‘ildiragining diametri boʻylab 2, 3, 4 hattoki 5 va 6 donadan ham soplolar
oʻrnatilishi mumkin. Soplolar ish g‘ildiragi diametri boʻylab teng taqsimlanadi.
Ammo soplolar soni oshishi bilan turbinaning foydali ish koeffitsienti pasayib
ketishi mumkin. Tajribalar natija-sida, soplolar soni 4 donadan oshmasligi
tavsiya qilinadi. 45a - rasmda ikki soploli choʻmichli turbinaning sxemasi
koʻrsatilgan.
CHoʻmichli turbinalarning foydali ish koeffitsienti juda yuqori boʻlib, 0,88÷094 ga teng. Ularni gorizontal va vertikal holatlarda oʻrnatilishi mumkin. Odatda bir necha soploli ish g‘ildiraklari gorizontal holatda oʻrnatiladi.