Электр энергияни ишлаб чикиш, узатиш ва тақсимлаш фанидан ээ йўналиши учун маърузалар матни

I_S  I_V  I₀, bundan I₀  I_S  I_V.

Birlamchi tarmoqdan ikkilamchiga avtotransformator o’tkazadigan to’la quvvat o’tish quvvati deyiladi.

Agar chulg’amlar qarshiliklaridagi isroflarni hisobga olinmasa, quyidagi ifodani yozish mumkin:

S  U_VI_V  U_SI_S.

Ifodani o’ng tomonini o’zgartirib, olamiz:

S  U_VI_V  (U_V  U_S)  U_SI_V  (U_V  U_S)I_V  U_SI_V, (2-13)

bu yerda: (U_V  U_S)I_V  S_Tmagnit yo’li bilan birlamchi chulg’amdan ikkilamchisiga uzatiluvchi t r a n s f o r m a t o r l i q u v v a t; U_SI_V  S_etransformatsiyasiz, galvanik aloqa tufayli birlamchi chulg’amdan ikkilamchisiga uzatiluvchi e l ye k t r q u v v a t.

Bu quvvat umumiy chulg’amni yuklamaydi, chunki tok I_V ketma-ket chulg’amdan OS chulg’amga kirmay S qisqichga o’tadi.

Nominal rejimda o’tish quvvati transformatorni nominal quvvati bo’ladi S  S_nom, transformatorli quvvat esa  ti’li quvvat bo’ladi S  S_ti’..

Magnit o’tkazgichni o’lchamlari va, demak, uni massasi transformatorli (ti’li), nominal quvvatni bir qismi bo’ladigan, quvvat bilan belgilanadi:

, (2-14)

bu yerda: n_BCU_BU_Ctransformatsiya koeffitsienti; k_t.k. afzallik yoki ti’li quvvat koeffitsienti.

(2-14)-dan kelib chiqadiki, qanchalik U_B U_Cga yaqin bo’lsa, k_t.k. shunchalik kichik va nominal quvvatni kichikroq qismini ti’li quvvat tashkil qiladi. Bu degani  avtotransformatorning narxi, aktiv materiallar sarfi, energiya isroflari oddiy transformatorga qaraganda kamroq bo’ladi va gabaritlarining kichikligi hisobiga chegaraviy quvvatlari ham kattaroq bo’ladi.

Avtotransformatorlarni kuchlanishlarni quyidagi nisbatlarida qo’llash maqsadga muvofiq: 220110; 330150; 500220; 750330.

Sxemadan ko’rinadiki, ketma-ket chulg’amni quvvati: