«Elektr energetikasi» kafedrasi

6.2. Minimal rejimda sxemani elementlarini kashiliklarini hisoblash.

a) Transformator GPP TDN-10000/110

ΔR_kz=60 kVt

U_nom=115 kV

U_k=10,5%

Aktiv karshiligi:



Induktiv karshiligi:



To‘la karshiligi:


b) KTP-1 Sexa 11, 1: U_n = 10/0,4 kV, S = 726,76+356,1=1082,86 kVA

KTP 2xTM630/10 tanlaymiz, K=50,183 mln.so‘m,

ΔR_kz=7,6 kVt,

ΔR_xx=2,27 kVt

U_k=5,5%

Aktiv karshiligi:



Induktiv karshiligi:



To‘la qarshiligi:


v) EUL sistemadan BPP gacha. Liniya turi AS-70

L=17 km

x₀=0,44 Om/km

r₀=0,45 Om/km

Aktiv karshiligi:

r_lep=r₀ ∙L=0,45 ^.17=7.65 Om

Induktiv karshiligi:
x_lep=x₀^. L=0,44 ^.17=7.48 Om

To‘la karshiligi:


g) GPP danKTP-6gacha kabel. Kabel turi 2*AASHv-3x25mm²

L=285 m = 0,285 km

x₀=0,113 Om/km

r₀=1,94 Om/km

Aktiv karshiligi:

r_kab=r₀ ∙L=1,94 ^.0,285=0,55 Om

Induktiv karshiligi:

x_kab=x₀^. L=0,113 ^.0,285=0,032 Om

To‘la qarshiligi:



6.3. Minimal rejimda Qisqa tutashuv toki va zarbiy toklarini hisoblash.

a) K1. Qisqa tutashuv BPP yuqori kuchlanish shinasida U_n=115 kV.

To‘la karshilik Z_K1=Z_c+Z_lep=10.7Om , bunda Z_c=0

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞­=1,04 ^. I_k = 1,04 ^. 6.21=6.45 kA

Qisqa tutashuv quvvati
b) K2. Qisqa tutashuv BPP ni past kuchlanish tamonida. U_n=10,5 kV.

To‘la karshilik Z_K2=(Z_K1+Z_gpp) ^. k_tt²=(j10,7+7,9+j139) ^.(10,5/115)² =0,07+j1,24= 1,24 Om

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞=1,04 ^. I_k2 = 1,04 ^. 4,9=5,1 kA

Qisqa tutashuv quvvati
v) K3. Qisqa tutashuv KTP-6ni yuqori kuchlanish tomonida U_n=10,5 kV.

To‘la karshilik Z_K3=Z_K2+Z_kab=0,07+j1,24+ =0,62+j1.27=1.48 Om

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞=1,04 ^. I_k = 1,04 ^. 4,1=4,26 kA

Qisqa tutashuv quvvati
g) K4. Qisqa tutashuv KTP-6ni past kuchlanish tomonida U_n=0,4 kV.

Qisqa tutashuv KTP-6ni yuqori kuchlanish tomonida Z_K4=(Z_K3+Z_ktp) ^.k_tt²=(0,62+j1.27+ ) ^.(0,4/10,5)² =(2.73+j10.89)^.(0,4/10,5)² =0.0039+j0.015= 0.015 Om

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞=1,04 ^. I_k = 1,04 ^. 15.4=16 A

Qisqa tutashuv quvvati
6.4. Maksimal (nominal) rejimda Qisqa tutashuvtoki va zarbiy toklarini hisoblash (liniyani parallel ishlash rejimi ).

a) K1. Qisqa tutashuv BPP yuqori kuchlanish shinasida. U_n=115 kV.

To‘la karshilik Z_K1=Z_c+Z_lep /2=5,35 Om

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞=1,04 ^. I_k = 1,04 ^. 12,4=12,9 A

Qisqa tutashuv quvvati
b) K2. Qisqa tutashuv BPP ni past kuchlanish tomonida. U_n=10,5 kV.

To‘la karshilik Z_K2=(Z_K1+Z_gpp /2) ^. k_tt²=(j3.35+(7,9+j139)/2) ^.(10,5/115)² =0,03+j0,58= 0,58 Om

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞=1,04 ^. I_k = 1,04 ^. 10,5=10,9 A

Qisqa tutashuv quvvati
v) K3. Qisqa tutashuv KTP-6ni yuqori kuchlanish tomonida U_n=10,5 kV.

To‘la karshilik Z_K2=(Z_K1+Z_gpp /2) ^. k_tt²=(j5,35+(7,9+j139)/2) ^.(10,5/115)² =0,03+j0,62= 0,62 Om

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞=1,04 ^. I_k = 1,04 ^. 9,8=10,2 A

Qisqa tutashuv quvvati
g) K4. Qisqa tutashuv KTP-6ni past kuchlanish tomonida. U_n=0,4 kV.

To‘la karshilik
Z_K4=(Z_K3+Z_ktp) ^.k_tt²=(0,03+j0,62+( )/2) ^.(0,4/10,5)² =1,085+j5.25 ^.(0,4/10,5)² =0.00157+0.0076j=0.0077 Om

Davriy tok:



Zarbiy tok: k_y=1,8



I_∞=1,04 ^. I_k = 1,04 ^. 30=31.2 A

Qisqa tutashuv quvvati
Hisoblangan Qisqa tutashuv toklari 11-jadvalda keltirilgan
11-jadval

Avariya rejimi	KT nuktasi KT toki	K-1, kA	K-2, kA	K-3, kA	K-4, kA
min	Ikz, kA	6,21	4,9	4,1	15,4
	Iud, kA	15,08	12,5	10,45	39,27
	I∞, kA	6,45	5,1	4,26	16
	Skz, MVA	1233,5	89	74,47	10,65
max	Ikz, kA	12,4	10,5	9,8	30
	Iud, kA	31,6	26,8	25	76,57
	I∞, kA	12,9	10,9	10,2	31,2
	Skz, MVA	2467	191	178	20,76
tsr.zaщ	sek	2,2	1,7	1,2	0,7

7. Kommutatsiya apparatlarini tanlash.
Elektr qurilmaarni birlamchi zanjiri uchun kommutatsiya apparatlarni va o‘tkazgichlarni tanlashda quyidagilarni hisobga olish kerak:

- uzok davomiy rejimda ishlashida izolyasiyasini va Qisqa vaktli ortikcha kuchlanishda mustaxkamligini ishonchligi;

- uzok davomiy rejimda ishlashida ruxsat etiladigan kizishi;

- Qisqa tutashuv rejimida chidamliligi;

- texnik-iqtisodiy jihatdan maksadga muvofikligi;

- kurilmani atrof muhitga mos bo‘lishi;

- etarli mexaniqmustaxkamligi;

- normal va avariya rejimida ruxsat etiladigan kuchlanish isrofi.

O‘chirgichlarni kurilma turi, nominal kuchlanishi va toki, ishlash sharti, konstruktiv bajarilishi hamda kommutatsiya kobiliyati buyicha tanlanadi. O‘chirgichlar teshib o‘tuvchi Qisqa tutashuv tokiga mustaxkamligi tekshiriladi.

Ajratgichlar va uzgichlar konstruktiv bajarilishi, kuchlanishini nominal qiymati, uzok davomiy toki va Qisqa tktashuv tokiga chidamliligi buyicha tanlanadi. Qisqa tutashtirgich nominal ulanish toki tanlanadi. Ajratgichlar, uzgichlar va Qisqa tutashtirgichlarni tanlashda asosiy talablar o‘chirgichlarga bo‘lgan talablar kabi bo‘ladi. YUklama o‘chirgichi nominal toki, kuchlanishi, ishchi rejimida ulovchi va uchiruvchi toki hamda teshib o‘tuvchi Qisqa tutashuv tokida chidamliligi buyicha tanlanadi.

Tok transformatorlari (TT) nominal birlamchi va nominal ikkilamchi tok va kuchlanishi va aniqlik sinfi buyicha tanlanadi. Qisqa tutashuvda termik va elektrodinamik chidamliligi tekshiriladi. Kuchlanish transformatori (TN) elektr ulchov asboblarni taminlash. BPPda blok sxema va transformatorlarni ajratgichlar, uzgichlar, Qisqa tutashtirgichlar ikki parallel normal uchirilgan ajratgichlar liniya tomonda tanlanadi. 1000V dan yuqori kuchlanishli apparatlarni tanlash sharti:
U_nom.ap=U_nom.ust,

I_nom.ap> I_rab,

I_din.max ≥ I_din.ud.max,

I_ter^{2 .} t_ter ≥ V_k
Tashkarida o‘rnatiladigan ikki kolonkali ikki yerga ulovchi pichokli uch qutbli RNDZ-2-110-630 turdagi ajratgich tanlanadi..

Hisobiy kattaliklar	Katalog kattaliklar
Unom = 110 kV	Unom = 110 kV
Inom = 54.6A	Inom = 630 A
Ik.max = 30 kA	Ideystv = 31 kA
Iud = 76.57 kA	Iampl = 80 kA
Iter^2 .tter = 30^2. 2,2 = 1980 kA^2. sek	Iter^2 .tter = 22^2. 3 = 1452 kA^2. sek

Uzgichlarni tanlash

Uzgich erga ulovchi pichokli ikki kolonkali ODZ-1-110/630 turini tanlaymiz.

Hisobiy termik chidamliligi V_k

t_rz=0,1 sek – himoyani ishlash vaqti

t_OV=0,5 sek –uzgichni ishlash vaqti

T_A=0,5 sek –MTKni ishlash vaqti

β_k=I_k^2.[( t_rz + t_OV) ^. B+T_A] = ^2.[(0,1+0,5) ^.1+0,5]=900 ^.1,1=990 kA^2.sek

Hisobiy kattaliklar	Uzgichni katalog kattaliklar	Urga ulovchi pichoklar
Unom = 110 kV	Unom = 110 kV	Unom = 110 kV
Inom = 54.6A	Inom = 630 A	-
Ik.max = 15.4 kA	Ideystv = 31 kA	Idl.dop = 20 kA
Iud = 76.57 kA	Iampl = 80 kA	Iud = 50 kA
Iter^2 .tter = 15.4^2. 2,2 = 521.75 kA^2. sek	I10^2 .t10 = 12^2. 10 = 1440 kA^2. sek	-

BPPni past kuchlanish tomonida o‘chirgichlarni tanlash

Kam moyli elektromagnit yuritmali o‘chirgichlar tanlanadi. O‘chirgich K-47 seriyali bo‘lib KRUN tarkibiga kiradi.

VMPP-10-1600-31.5U2 o‘chirgichni berilgan kttaliklari

Hisobiy kattaliklar	Uzgichni katalog kattaliklar
Unom = 10 kV	Unom = 10 kV
Inom = 735 A	Inom = 1000 A
Ik.max = 10,5 kA	Ideystv = 80 kA
Iud = 26,8 kA	Iampl = 31,5 kA
I∞^2 .tpr = 10,5^2. 2,2 = 242,5 kA^2. sek	I^2 . 10 = 31,5^2. 3 = 9922,5 kA^2. sek
Sk = 191 MVA	Sk.otkl = 545,5 MVA

Tok transformatori (TT)

Un ≥ Un.set	Ur = 10 kV	Un = 10 kV
In ≥ Irasch	Irasch = 735 A	In = 1000 A
Kdin Inom> Iud	Iud = 26,8 kA	Iampl = 31,5 kA
KtI^2nomt >Vk	22,4	31,5

Kuchlanish transformatori (TN)

Un ≥ Un.set	Ur = 10 kV	Un = 10 kV
Sn> S	187 VA	960 VA

Boshqa elektr apparatlar yuqoridagi kabi tanlanadi.