ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ

---

Bu  baxımdan,  gəlirlərin  bərabərsizliyi  probleminin  nəzəri
əsaslarının təhlili və ümumiləşdirilməsi cəmiyyətin sosial-iqti-
sadi inkişafının təmin edilməsinə yönələn tədbirlərin hazırlan -
ması üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Gəlirlərin bölgüsünün
dövlət tənzimlənməsində sosial siyasətlə yanaşı (sosial proqram -
ların  maliyyələşdirilməsi,  büdcənin  sosial  xərcləri,  pensiya,
sosial yardımlar və s.) vergi siyasətindən də geniş istifadə  olunur. 
Gəlirlərin  bölgüsü  probleminə  həsr  olunmuş  tədqiqatların
əksəriyyətində vergi siyasəti əsas tənzimləmə vasitələrindən biri
kimi  təqdim  olunmaqla  bərabər,  ən  uzunömürlü  tədqiqat
obyeklərindən hesab olunur. Gəlirlərin ədalətli bölgüsü prob-
leminin iqtisadi, sosial və psixoloji cəhətlərinin mürəkkəbliyi və
dinamikliyi bu problemə yanaşmaların və baxışların müxtəlifliyi -
nin əsasında dayanır.
Vergitutmanın  Adam  Smit  tərəfindən  müəyyən  olunmuş
ədalətlilik və bərabərlik prinsipləri bu gün də vergi sisteminin
qurulmasında və fəaliyyətində əsas prinsiplər kimi qəbul olunur.
Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinin 3.1-ci maddə -
sində qeyd olunur ki, vergilər haqqında qanunvericilik vergitut -
manın ümumi, bərabər və ədalətli olmasına əsaslan malıdır. 
Ölkəmizin hazırki inkişaf səviyyəsi və gələcək perspektivləri,
vergi  sisteminin  qarşısında  dayanan  vəzifələr  iqtisadiyyatın
tənzimlənməsində daha aktiv vergi siyasətindən istifadə edilməsi
zərurətini  yaradır.  Müasir  dövrdə  vergi  siyasətinin  prioritet
istiqamətlərindən biri də gəlirlərin bölgüsünün tənzimlənməsində
ədalətliliyə nail olmaqdır. Bu baxımdan, vergitutmada bərabərlik
və ədalətlilik prinsiplərinə riayət olunması məsələlərinin tədqiqi
də  xüsusi  aktuallığı  ilə  seçilir.  Fikrimizcə,  birbaşa  və  dolayı
vergilərin müəyyən edilməsində və tətbiqində həmin prinsiplərə
riayət olunması məsələləri ilə bağlı əldə edilən nəticələr müvafiq
qərarların qəbulu prosesində faydalı ola bilər.
“Azərbaycan 2020: Gələcəyə Baxış” İnkişaf Konsepsiyasında
yüksək  rəqabətqabiliyyətli  iqtisadiyyatın  qurulması  üçün
səmərəli dövlət tənzimlənməsinə və yetkin bazar münasibətlərinə
əsaslanan iqtisadi modelin formalaşması, iqtisadiyyatın struktu-
runun təkmilləşdirilməsi və qeyri-neft sektorunun inkişaf etdiril -
məsi, elmi potensialın və innovasiya fəaliyyətinin dəstəklənməsi
11