ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ

---

Gəlirlərin bərabərsizliyi probleminin öyrənilməsində iri trans-
milli  şirkətlərin    rolunun  tədqiqi  xüsusi  yer  tutur.  Nəhəng
maliyyə, idarəetmə, elmi-texniki və satış potenisalına malik olan
belə qurumlar dünyada baş verən iqtisadi proseslərin gedişatına,
onun kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərinə təsir göstərə bilirlər.
Buna görədir ki, ictimai rifahın yüksəldilməsi mexanimlərinin
tədqiqinə həsr olunmuş  müasir tədqiqatlarda “bazar” və “dövlət”
tənzimlənməsi  ilə  yanaşı  üçüncü  mexanizmin  –  transmilli
şirkətlərin  -  tədqiqi  də  diqqət  mərkəzində  saxlanılır.  Bu
baxımdan, kitabda bu məsələyə də geniş yer verilmişdir.
Sosial inkişafın ən yüksək olduğu ölkələrin vergi sistemlə -
rinin  təhlili  göstərir  ki,  vergi  mədəniyyəti,  əhalinin  vergi
öhdəliklərinə əməl etməsinin yüksək səviyyəsi həmin ölkələri
digərlərindən fərqləndirən əsas xüsusiyyətlərdir. Vergi mədəniy -
yəti vergi ödəyicisinin davranışına təsir imkanları ilə   vergi sis-
teminin səmərəliliyinin mühüm amillərindən biri hesab olunur.
Azərbaycanın Avropanın inkişaf etmiş ölkələrinin vergi sistem -
ləri ilə müqayisədə daha gənc  vergi sisteminin inkişaf strategiya -
sının  hədəflərindən  biri  də  yüksək  vergi  mədəniy yətinin
formalaşdırılmasıdır. Vergi mədəniyyətinin cəmiyyətin sosial
inkişafı üçün nəzərdə tutulan vergi tənzimlənməsi tədbirlərinin
səmərəliliyinin  təmin  edilməsində  mühüm  əhəmiyyət  kəsb
etməsi  bu  sahədə  də  beynəlxalq  təcrübənin  araşdırılmasının
faydalılığını şərtləndirir. 
Düşünürük ki, kitab cəmiyyətin inkişafının təmin olunması
üsulları  barədə,  o  cümlədən  rifahın  yüksəldilməsində  dövlət
tənzimlənməsi, xüsusilə vergi tənzimlənməsi barədə tədqiqat -
ların aparılmasında, bu istiqamətdə proqramların və tədbirlərin
hazırlanmasında elmi mənbə kimi faydalı olacaqdır.
13