ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ
yönəldilmiş yoxlamalar həyata keçirir, həmçinin fəaliyyət üçün
verilmiş lisenziyaları geri alır.
Belçikada  vergi  yığımları  üzrə  mütəxəssisin  fəaliyyəti
nisbətən  məhdud  xarakter  daşıyır.  Təyinat  haqqında  kral
fərmanında mütəxəssisin fəaliyyət göstərəcəyi rayon təsbit edilir.
Kanadada  məcburi  yığım  dövlət  qulluğunda  olan  şeriflər,
həmçinin, dövlətdən bu fəaliyyət üçün lisenziya alan və bu işi
müstəqil həyata keçirən ixtisaslaşdırılmış firmalar tərəfindən
həyata  keçirilir.  Vergi  borcunun  ödəyicinin  əmlakına  və  pul
vəsaitlərinə  yönəldilməsi  kimi  məcburi  icra  tədbirləri  dövlət
qulluqçuları tərəfindən deyil, yalnız xüsusi icazəsi olan şəxslər
və ixtisaslaşdırılmış firmalar tərəfindən yerinə yetirilir.
Bolqarıstanda  vergi  borclarının  yığılmasını  özəl  “kütləvi
icraçılar” həyata keçirir. Bütün dövlət orqanları, vəzifəli şəxslər
və  təşkilatlar  özəl  kütləvi  icraçıya  öz  funksiyalarını  yerinə
yetirməkdə köməklik göstərməlidirlər. Bolqarıstanın özəl kütləvi
icraçılar institutu kifayət qədər səmərəli fəaliyyət göstərir, lakin
buna  ilk  növbədə,  qanun  tərəfindən  özəl  icraçılara  bir  sıra
səlahiyyətlərin  verilməsi  və  göstərdikləri  xidmətlərə  görə
müəyyən edilmiş münasib ödənişlər kömək edir ki, bu da özəl
icraçının səmərəli işi üçün güclü stimuldur.
Çində  vergi  orqanları  müvafiq  bölmələrə  və  ya  ayrı-ayrı
yığıcı şirkətlərə xüsusi sertifikat əsasında vergi borclarını yığmaq
tapşırığı verə bilər.
2006-cı  ildə  ABŞ-da  vergi  borclarının  özəl  şirkətlərin
köməyilə yığılması proqramı tətbiq edilmişdir. Lakin 2009-cu
ildə vergi borclarının yığılmasının bu proqramı kifayət qədər
səmərəli qəbul edilməmişdir və ABŞ Daxili Gəlirlər Xidməti
(İRS) vergi borclarının yığılması ilə məşğul olan özəl şirkətlərlə
olan müqavilələri uzatmaqdan imtina etmişdir.
Praktiki  olaraq  bütün  xarici  ölkələrdə  vergi  borclarının
yığılmasının standart prosesi telefon zəngləri vasitəsilə, yazılı
formada  və  ödəyicinin  məkanında  görüşlər  vasitəsilə  borc
haqqında avtomatlaşdırılmış xatırlatmalardan başlanır.
Belə ki, Yaponiyada şirkətlərin vergi borclarının yığılması
prosedurunu  xeyli dərəcədə avtomatlaşdırmağa imkan verən xü-
susi  kompüter  sistemi  tətbiq  edilmişdir.  Bu  sistem  telefon

---

286