Mobilnost
Godine 1998. promovisan je princip zasnovan na političkim ciljevima na polju učenja živih jezika: potrebno je pripremiti i obučiti sve građane za međunarodnu mobilnost koja je usljed sve čvršće saradnje postala veoma intenzivna; ova mobilnost ne ograničava se samo na oblast obrazovanja, kulture i nauke već i na sektore trgovine i industrijske proizvodnje. Stvaranje jedinsrvenog tržišta, zajedničkog političkog okruženja, kulrurnog -i obrazovnog prostora podrazumijeva i povećanu, nesmetanu mobilnost Evropljana. Mobilnost nameće i nove potrebe za lakšom komunikacijom među učesnicima u razmjeni. Takva vrsta recipročne razmjene i komunikacije na svim nivoima postavlja znanje jezika kao uslov za ostvarivanje ideje jedinstvenog evropskog prostora u svim domenima radnih, proizvodnih, kultumih i obrazovnih aktivnosti. Kao primjer za razvijenu mrežu aktivnosti može da posluži evropska univerzitetska i naučna saradnja.
Komunikativna kompetencija
Još jedan princip dokumenata Savjeta Evrope jeste jezičko-komunikativna kompetencija, kroz koju se ujedinjuju sve komponente uključene u procese izražavanja i komuniciranja.
Jezička kompetencija je u svakom slučaju shvaćena kao komunikativna, odnosno kao skup znanja i vještina ne samo o jezičkoj strukturi već i o jezičkoj upotrebi u skladu sa komunikativnom situacijom i socio-kulturnim normama zajednice u kojoj se govori. Drugim riječima, jezici (i kulture čiji su oni nosioci) u svijesti pojedinca koji se datim jezicima služi ne smiju se razdvajati i klasifikovati kao međusobno suprotstavljena znanja, već se moraju ugrađivati u najširu perspektivu komunikativne kompetencije kojoj doprinose sva jezička znanja kao i iskustva u njihovom korišćenju. U okviru komunikativne kompetencije su svi jezici kojima pojedinac vlada u međusobnoj interakciji, kako na saznajnom (znanje jednog jezika pomaže nam da savladamo sljedeći jezik), tako i na socio-komunikativnom nivou (poznavanje socio-kulturnih normi jezičke upotrebe).
Kulturna i jezička medijacija
Na principe višejezičnosti i jezičko-komunikativne kompetencije oslanja se i princip medijacije među pojedincima koji ne govore istim jezikom. Radi se o medijaciji koja pomaže da međusobno komuniciraju osobe koje se nalaze u novoj, specifičnoj situaciji. Pojam medijacije ne podrazumijeva prevođenje kao mehaničku radnju, već je shvaćen kao napor da se uspostavi kontakt među različitim kulturnim viđenjima, perspektivama, načinima života, različitim načinima interakcije. Kao posljedica novih potreba posredovanja i bitne uloge takvih aktivnosti u komunikaciji među stanovnicima jedne zajednice, oformila su se i nova zanimanja, pa i novi univerzitetski kursevi, studije za kulturne medijatore čiji je zadatak da posreduju i prilikom uključivanja imigranata u novu društvenu, obrazovnu ili radnu sredinu, u povezivanju pripadnika različitih naroda i etničkih zajednica sa okruženjem itd. Na ovim univerzitetskim studijama na primjer, u okviru kurseva valorizovani su ranije zapostavljeni, takozvani mali evropski jezici, kao i jezici velikih vanevropskih naroda: arapski, kineski, španski, srpski, hrvatski, rumunski, albanski, romski, kao i jezici afričkog kontinenta.
Zadatak jezičkog obrazovanja i primjena novih ideja o učenju i nastavi jezika
Zadatak jezičkog obrazovanja u savremenom svijetu doživio je duboke promjene. Opšta svrha nastave stranih jezika značajno se mijenja uvođenjem novih ideja i sadržaja: od nastave usmjerene ka postizanju visokog nivoa jezičke kompetencije (često shvaćene kao strogo strukturalne, odnosno gramatičke), pri čemu je uzor bio nedostižan model "idealizovanog izvornog govornika" na jednom, dva ili tri jezika, koji se posmatraju izolovano jedan od drugih, do novih ideja čiji je cilj da se razvije jezički repertoar u kome će svoje mjesto naći sve jezičke vještine. To znači da jezici koji se nude u jednom obrazovnom sistemu moraju da budu različiti, a da učenicima treba da bude data mogućnost da razvijaju kompetenciju višejezičnosti. U takvom sistemu različite lingvističke i sociolingvističke vještine i sposobnosti nalaze svoje mjesto: na primjer, u različitim situacijama pojedinac može pribjegavati kompetencijama na različitim jezicima kako bi ostvario najefikasniji oblik komunikacije. Zahvaljujući takvom stavu, pojedinac može koristiti znanja različitih jezika kako bi razumio pisani ili usmeni diskurs u do tada »nepoznatom« jeziku, prepoznajući internacionalizme ili riječi nekog od jezika u okviru jedne jezičke porodice (npr. francuski, španski, portugalski, italijanski, rumunski).
Dakle, nastava stranih jezika mora biti organizovana tako da učenicima nudi mogućnost razvoja višejezične kompetencije sa jedne strane, i mogućnost kontinuiranog učenja jezika tokom čitavog života. U tom smislu, izuzetno je važno da obrazovni sistem pojedincu pruži mogućnost da svoja inovirana, unaprijeđena jezička znanja u različitim životnim dobima i situacijama na određeni način registruje i formalizuje.
Savremeni pristup nastavi stranih jezika
Savremeni pristup nastavi stranih jezika koji proizlazi iz ideja pomenutih dokumenata, može se definisati kao akcioni, odnosno, kao pristup koji učenike i profesore jezika prepoznaje kao učesnike u komunikativnom procesu u okviru različitih društvenih situacija u kojima oni obavljaju određeni broj zadataka. Ti zadaci nijesu uvijek u vezi sa jezikom: akcioni pristup uzima u obzir kognitivne, emotivne i voljne izvore, kao i sve sposobnosti pojedinca kao učesnika u socijalnom procesu.
Upotreba, a samim tim i učenje jezika, sastoji se od niza akcija – radnji koje realizuju osobe, koje kao pojedinci i kao društveni akteri razvijaju kroz niz sposobnosti, kako opšteg karaktera, tako i onih posebnih, komunikativnih jezičkih kompetencija. Oni se pozivaju i oslanjaju na svoje kompetencije u različitim kontekstima, pod različitim uslovima i ograničenjima pri uključivanju u jezičke aktivnosti koje sadrže i jezičke procese s namjerom da proizvedu ili prime jezičke sadržaje u vezi sa temama u različitim domenima života, aktivirajući pri tome strategije koje smatraju najprikladnijima za realizaciju zadataka koje treba da obave. Učesnici sve vrijeme obavljaju i samo posmatranje i samo ocenjivanje tih akcija i time potvrđuju ili modifikuju svoje kompetencije.
Interakciona teorija usvajanja L2
Savremena nastava stranih jezika veoma često poziva se na tzv. "interakcionu" teoriju usvajanja L2 prema kojoj do procesa učenja dolazi isključivo u određenom jezičkom okruženju. Ne treba zaboraviti da je jezik nemoguće razdvojiti od društvene akcije i komunikacije, i da je za pravilno razumijevanje kako procesa učenja jezika, tako i razvoja kognitivnih funkcija uopšte, neophodno prepoznati značaj i sadržaj socijalnog konteksta. Društvena razmjena takođe je bitan činilac u učenju jezika, tako da nastava stranih jezika takođe treba da predstavlja socijalni čin, čije kulturne, političke, ekonomske, itd. aspekte takođe ne smijemo zanemariti.
Normiranje, nivoi znanja
Dokumentom Savjeta Evrope učinjen je veliki korak ka normiranju nivoa znanja živih jezika. Smatra se da postoji saglasnost, iako ne potpuna, u vezi sa brojem i osobinama nivoa koji služe za organizaciju procesa učenja jezika i zvanične procjene postignuća. Jasno postavljeni zahtjevi omogućavaju klasifikaciju govornika prema nivou poznavanja jezika kao i kontinuirano jezičko obrazovanje i kontrolisano unaprjeđivanje znanja stranih jezika. Određeno je šest nivoa kompetencije koji se mogu koristiti kao oznake napredovanja u procesu učenja jezika; nivoi su predstavljeni kroz šemu koja nudi niz parametara (deskriptora) na osnovu kojih se određuju kompetencije koje treba da predstavljaju ciljeve učenja i nastave u okviru odredenog nivoa.
Šest nivoa kompetencije definisani su na osnovu praktičnog iskustva u nastavi velikog broja organizacija koje se bave evaluacijom jezičkih kompetencija, a deskriptori su predstavljeni formulacijama koji su ocijenjeni kao jasni, korisni i bitni svim profesorima jezika (kako onima koji su izvomi govornici, tako i onima koji to nisu) iz različitih obrazovnih sektora i različitih profila sa stanovišta znanja iz oblasti teorije i prakse u nastavi jezika, i iskustva u nastavi.
Šest nivoa širokog spektra na odgovarajući način pokrivaju čitav proces učenja bitan za evropske učenike jezika: (A) Kandidat početnik: Al Uvodni - Početni nivo ili otkrivanje (Breakthrough); A2 Srednji - Srednji nivo ili preživljavanje (Waystage). (B) Napredni kandidat: Bl Prag4 - Prag nivo (Treshold): B2 Napredni - Napredni nivo ili napredni kandidat (Vantage). (C) Samostalni kandidat: CI Samostalni - Samostalni nivo ili kompetencija efektivne operativnosti (Effective Operational Proficiency); C2 Vladanje jezikom (Mastery).
2.5. Usklađivanje sa tendencijom integracija
Obrazovanje kadra iz interdisciplinarne oblasti koja obuhvata znanje dva strana jezika i poznavanje međunarodnih odnosa pospiješiće međunarodno i interkulturno razumijevanje i toleranciju, pa je u skladu je sa opštom društvenom tendencijom evropskih integracija. Tendencija globalizacije i masovne komunikacije u svim životnim poljima pojačava međunarodnu razmjenu srazmjerno kojoj raste potreba za dobrim komuniktorima na najmanje dva strana jezika, kao i dobrim prevodima, koju dosadašnji način obrazovanja ne može u potpunosti zadovoljiti. Kada se uzme u obzir da se danas poslovima prevodioca u uskim stručnim oblastima uglavnom bavi kadar koji je diplomirao na nekom od opštih filoloških studija na filozofskim fakultetima i stekao diplomu profesora stranog jezika, dok velikom broju nedostaje potrebna stručna sprema, kreira se paradoksalna situacija o kojoj govore kolege sa različitih filoloških katedri iz okruženja. Naime, u trenutku pojačane potrebe za preciznom komunikacijom veliki dio javnosti smatra da prevoditi može svako ko bar malo vlada stranim jezikom. Naime, kako je precizna komunikacija na svim poljima potrebna da bi se pomogla integracija Crne Gore u Evropsku Uniju, kao i da bi se doprinijelo sveukupnom usklađivanju naše zemlje sa savremenim tokovima, smatramo neophodnim obrazovanje profila koji će poznavati prirodu tih tokova, kao i posjedovati visokokvalitetno znanje dva strana jezika.
U razdoblju evropskih integracijskih procesa, razumijevanje drugih kultura važno je za kvalitet i brzinu tih procesa. Evropske kulture čiji će se jezici i književnost izučavati i upoređivati u okviru ovog studijskog programa imaju pri tom prioritetno mjesto, s obzirom na to da se upravo na tim pozicijama formiraju kulturološki i idejni sudovi koji će definisati temeljne interakcijske pretpostavke i predstavljati polazište u pregovorima između nacionalne i integracijske kulture. Jednu od ključnih uloga u tim procesima imaće dobro obrazovani poznavaoci dva strana jezika, zahvaljujući upravo svom nijansiranom poznavanju jezika i načina njegovog funkcionisanja, ali i razumijevanja i prihvatanja temeljnih demokratskih i etičkih pretpostavki za koje ih ove studije pripremaju u lingvističkim, kulturološkim, ekonomsko-pravnim i političkim krugovima.
2.6.Princip kvaliteta
Sistem kvaliteta podrazumijeva da se ponuđena platforma učenja jezika stalno dograđuje, a da se pri ovom uvažava mišljenje stranaka odnosno korisnika usluga, a to su student koji očekuju dobar posao po završetku studija. Takođe, moraju biti obezbijeđena odgovarajuća tehnička sredstva i korišćenje informacione tehnologije.
2.7.Princip otvorenosti i inovativnosti
Novi pristup u izučavanju jezika zahtijeva otvoren sistem za nova znanja, informacije, istraživanja koja upućuju na dalja dograđivanja obrazovnog sistema. Neophodno je stalno tražiti nove metode i oblike rada kako bi se odgovorilo različitim potrebama pojedinaca i društva, kao i izazovima koje donose stalne promjene na tržištu rada i razvoj novih tehnologija.
2.8.Princip socijalnog partnerstva
Osnovni akademski studij Međunarodna saradnja i strani jezici oslanja se na osnovne principe socijalnog partnerstva, povezuje obrazovnu ustanovu sa širom društvenom zajednicom, što je jedan od osnovnih elemenata strateškog plana razvoja visokog obrazovanja u Crnoj Gori i Evropskoj Uniji. Ova saradnja uključuje povezivanje na lokalnom, regionalnom i nacionalnom nivou, saradnju sa privrednim organizacijama i njihovim reprezentativnim udruženjima, profesionalnim udruženjima, kao i povezivanje sa organizatorima neformalnog učenja i obrazovanja odraslih.
Razlog više ovome doprinosi činjenica što je Evropska Unija 2001. godine donijela Lisabonsku strategiju u kojoj je visok stepen znanja evropske radne snage deklarisan kao “osnovna strateška prednost evropske privrede”.
3. Analiza željenih kompetencija
Studijski program Međunarodna saradnja i strani jezici ponudiće studentima sistematičan pregled gramatike dva strana jezika koja odaberu i vodiće ih ka jezičkoj proficijenciji. Specifični aspekti nastave primjenjenog jezika leže u činjenici da ona ima jak profesionalni elemenat i dozvoljava studentima da izuče kako se jezičke vještine mogu koristiti u poslovnom svijetu, u širokoj lepezi profesija koje obuhvataju međunarodne odnose, administraciju, finansije, biznis, pravo i slično. Takođe, da bismo obavili dobar posao potrebna nam je intenzivna saradnja sa nejezičkim kadrom koji će nam pomoći da ustanovimo koje oblasti je potrebno jezički najviše problematizovati. Pored ovih jedinica, studenti će se upoznati sa kulturnom praksom zemalja čije jezike izučavaju i time steći integrisano obrazovanje u teoriji i u praksi, jer će ova znanja spajati sa poznavanjem teorije i prakse međunarodnih odnosa, prvenstveno diplomatske strukture Evropske Unije, s obzirom da članstvo u Evropskoj Uniji predstavlja jedan od primarnih državnih interesa. Studenti će na ovaj način steći jedinstvene i veoma konkurentne karakteristike kad je u pitanju zaposlenje. Zbog toga što je moderna ekonomija globalna, neophodan je visoki nivo komunikacije. Prema tome, ovaj program mora omogućiti i široku lepezu opštih vještina, komunikacija, prezentacija rezultata, rješavanje problema, istraživanja, analiza, kritika i argumentovanja, tolerantnost i fleksibilnost kad su u pitanju nove ideje, timski rad, ali ponajviše sticanje interkulturne spoznaje i tolerancije.
Drugim riječima, naša namjera je da, u saglasju sa savremnom politikom učenja stranih jezika, u okviru ovog studijskog programa ostvarimo najviši nivo znanja stranog jezika, odnosno korisnika dva strana jezika koji će moći sa lakoćom da razumije praktično sve što čuje ili pročita. Može da rezimira informacije iz različitih usmenih ili pismenih izvora, da rekonstruiše argumentaciju i ponudi objašnjenja u okviru koherentne prezentacije sadržaja. Može da se izrazi spontano, veoma fluentno i precizno, i da razlikuje fine nijanse značenja čak i u veoma složenim situacijama.
Konačno, krajnji cilj je osposobljavanje i osamostaljivanje studenata, koji će svjesno i savjesno ulagati u svoj budući intelektualni razvoj, odnosno intelektualno usavršavanje.
3.1. Predmetno-specifične kompetencije
Temeljno ovladavanje dva strana jezika i jezika struke. Prevođenje stručnih tekstova sa engleskog i drugog stranog jezika (francuski, ruski, italijanski, njemački, španski) na maternji jezik studenta, kao i obratno. Usmeno prevođenje na svim nivoima i svim vrstama institucija. Lektura i korektura tekstova na stranom jeziku.
Kada su u pitanju jezičke kompetencije koje se stiču unutar nastave stranih jezika za strukovne oblasti, u zajedničkom radu u okviru Tempus SEEPALS projekta, definisali smo da će nastava stranih jezika za strukovne oblasti omogućiti studentima sljedeće:
-
Obavljanje različitih zadataka na časovima.
-
Sticanje obuhvatnog, detaljnog, poznavanja stranog jezika za posebne struke, kao i razumijevanja provizorne prirode jezika.
-
Čitanje i razumijevanje akademskih tekstova na stranom jeziku za posebne struke: razumijevanje detaljnog, dugog i kompleksnog teksta iz specifičnih oblasti, primjena različitih strategija čitanja usklađenih sa ciljem čitanja, parafraziranje i sumiranje profesionalnih tekstova, skeniranje dugih tekstova u cilju pronalaženja željenih informacija ili kompletiranja istraživačkog rada.
-
Bilježenje relevantnih i detaljnih informacija tokom čitanja ili nastave na stranom jeziku za strukovne oblasti dovoljno precizno da ostvarene bilješke može koristiti i drugo lice.
-
Pisanje poslovnih pisama uz korišćenje preciznog jezika.
-
Pisanje akademskih radova na stranom jeziku: sumiranje, izvještavanje i verbalizacija sopstvenih stavova o stečenim informacijama o akademskim pitanjima iz specifičnih oblasti, ukazivanje na relevantne reference ili autore koji se bave sličnom tematikom, by making use of appropriate vocabulary to write paragraphs, business letters, etc.
-
Učešće u akademskim diskusijama na stranom jeziku: student sa lakoćom prati i učestvuje u kompleksnim interakcijama, grupnim raspravama, čak i na apstraktne, kompleksne i nepoznate teme; student će moći da na stranom jeziku predstavi svoje stavove u profesionalnom okruženju; da formuliše i postavi specifična pitanja nastavniku u cilju boljeg razumijevanja profesionalnog sadržaja; da demonstrira razumijevanje sadržaja pročitanog teksta ili nastave na stranom jeziku, da učestvuje u debatama, kvizovima, prezentacijama, izvještajima, diskusijama.
-
Predstavljanje ideja i stavova profesionalnoj grupi: student može da ponudi jasnu i dobro struktuiranu prezentaciju kompleksnog predmeta, da podrži svoje stavove primjerima, razlozima i oslanjanjem na autoritete; da aktivno učestvuje u raspravama na profesionalne teme ili da vodi rasprave, postavlja relevantna pitanja, objašnjava i sumira važne zaključke razgovora.
-
Sumiranje dugih i zahtijevnih tekstova na stranom jeziku.
-
Demonstriranje dobrih komunikativnih sposobnosit na stranom jeziku: može da demonstrira komunikativne i društvene vještine i pribavi neophodne informacije u interkulturnom okruženju; xda demonstrira interkulturne komunikacijske vještine i sposobnost za timski rad radi identifikovanja problema profesionalnog sadržaja.
-
Obavljanje istraživanja na stranom jeziku: demonstriranje sposobnosti vođenja intervjua, čitanja i odabira relevantne literature na stranom jeziku.
Kondenzovani ishodi nastave stranih jezika:
-
Student će moći da se uspješno koristi stranim jezikom u različitim procesima usmene i pisane komunikacije, da efikasno prenosi značenje ne samo u kontekstu učionice već i u stavrnom životnim i poslovnim situacijama.
-
Student će moći da realizuje i maksimizira dinamične inicijative nastavnika fokusirane na znančenje i metakognitivno rješavanje problema.
-
Student
-
e moći efikasno da aktualizuje nezavisno učenje, kao i analitičko i kritičko mišljenje.
-
Student će se sa lakoćom koristiti profesionalnom literaturom.
3.2. Opšte kompetencije
Od opštih kompetencija koje će se ostvariti na ovom studijskom programu izdvajamo sljedeće: disciplina poslovnog komuniciranja, razvijanje interesovanja za praktičnu upotrebu teorijskih znanja, kritička upotreba literature i novih tehnologija, interdisciplinarnost i međuuniverzitetsko povezivanje, razvijeno kritičko, analitičko i kreativno mišljenje kroz upotrebu savremene literature i novih tehnologija, sposobnost za teorijska i praktična istraživanja, kritičku analizu i sintezu, kao i rezimiranje izvornih tekstova, sposobnost primjene stečenih znanja u praksi, kreativnost u radu i rješavanje različitih problema, sposobnost kritičkog promišljanja sopstvenih i tuđih rezultata, sposobnost daljeg obrazovanja na jezičkim studijama, međunarodnim odnosima, kao i drugim srodnim naučnim oblastima.
-
Mogućnosti zaposlenja i razvoj karijere
4.1. Mogućnosti zaposljenja
Zbog interdisciplinarne organizacije programa, studenti koji steknu diplomu osnovnih akademskih studija “Međunarodna saradnja i strani jezici” mogu biti zaposleni kao asistenti za strane jezike u različitim državnim i privatnim preduzećima, u državnoj upravi i administraciji, turizmu, medijima, u javnim i privatnim ustanovama kulturne politike i kulturnog posredovanja, u poslovima propagande, marketinga, odnosa sa javnošću, te u međunarodnim i nevladinim organizacijama. Međutim, zbog naglašene internacionalne dimenzije plana ovog studijskog programa i njegovog naglaska na razvoj interkulturalne svijesti, student će razviti vještine i kvalitete čija vrijednost je visoko cijenjena na rastućem globalnom tržistu rada. Svršeni studenti ovih studja, prema tome, biće kompetentni radnici u međunarodnom kontekstu i međunarodnim organizacijama, oblasti preduzetništva, trgovine, javnog servisa, turizma, finansija, izvoza, menadžmenta i slično. Pored toga, ozbiljan pristup u izučavanju međunarodnih odnosa, ekonomije i prava, kao i poznavanje kuturnog i političkog uređenja Evrope, pripremiće studenta za široke mogućnosti zaposlenja ne samo kod kuće, već i u inostranstvu u oblasti globalnog poslovanja, pri Evropskoj komisiji, u organizacijama Evropske Unije, kao i drugim internacionalnim i transnacionalnim organizacijama i institucijama.
Ne smijemo izgubiti iz vida da se reformisano visoko obrazovanje u Crnoj Gori zalaže za što aktivniju ulogu u razvoju savremenog društva i implementaciji evropskih ideja. Visoko obrazovanje u Crnoj Gori posvećeno je sprovođenju Bolonjskog procesa i što kvalitetnijem obrazovanju studenata. Ovaj studijski program, prema tome, organizuje se da bi izašao u susret osnovnim ciljevima visokog obrazovanja u Crnoj Gori.
-
Razvoj karijere i prohodnost studijskog programa
Svršeni studenti ovog studijskog programa imaće prohodnost ka mnogim postdiplomskim, specijalističkim i magistarskim studijama. Tu najprije spadaju studije stranih jezika. Međutim, interdisciplinarnost studija omogućiće im prohodnost i ka specifičnim oblastima, kao što su međunarodni odnosi, ekonomija, pravo i političke nauke o kojima su stekli određene saznanja.
Drugim riječima, studenti će se usmjeravati za obrazovanje i dalji naučnoistraživački rad prema svojim sposobnostima i sklonostima, što predstavlja važan preduslov za stvaranje kvalitetne radne snage, ali i kadrova na našem Univerzitetu.
Pored toga, kreiranje savremenih i fleksibilnih osnovnih akademskih studija rezultiraće interesovanjem nastavnog kadra za dalje nadograđivanje stečenih znanja, ali i stvoriti zdravu platformu za dalje nadograđivanje prema stranim jezicima za posebne namjene u skladu sa direktnim interesima države.
-
Koncepcija osnovnog akademskog studija
“Međunarodna saradnja i strani jezici”
5.1. Plan – odnos jezičkih i nejezičkih predmeta
Unutar ovog programa, studenti će birati dva strana jezika iz grupe: engleski, ruski, italijanski, francuski, njemački i španski. Pored ovih studija, studentima će se ponuditi predmeti koji, uopšteno govoreći, opisuju savremeno društvo i omogućavaju im da shvate odnose između jezika i kulture, moći i identiteta. Pošto u kreiranju programa treba razmišljati strategijski i raditi u skladu sa državnim interesima ovaj dio programa usmjeriće se na savremene tendencije u evropskom društvu. Takođe, imajući u vidu da je ovo prevashodno jezički studij, jezički i nejezički kursevi stoje u odnosu 60/40.
Na prvoj godini studija, jezički kursevi trebalo bi da služe konsolidovanju postojećeg jezičkog znanja iz oba strana jezika. Ovi kursevi zamišljeni su kao intenzivni kursevi zastupljeni sa osam časova nedjeljno (dva časa predavanja i šest časova vježbi). Smanjenje časova ovog opšteg stranog jezika nije uputno u ovom trenutku. Da bismo obezbijedili pravilnu i potpunu fondaciju u korišćenju jezika za posebne svrhe moramo unaprijediti i dodatno graditi opšte jezičke sposobnosti za mnoge različite potrebe svakodnevnog života. Tokom ove nastave na posebnim časovima obrađivaće se gramatika, prevod, obrada teksta i organizovati usmene i pismene vježbe.
Ove kurseve kombinovaćemo sa kursevima koji će se baviti funkcionalnom pismenošću na maternjem jeziku studenta.
Jezičku nastavu pratiće dvosemestralna nastava iz književnosti i kulture stranih jezika koji su u jezgru studiranja. Ustanovljeno je da se kvalitetna nastava stranog jezika ne može organizovati bez kvalitetnog predstavljanja duha kulture kojoj jezik pripada, kao i najboljih primjera njenog jezičkog izraza. Ovakav plan podržan je činjenicom da je komunikacija u međunarodnom okruženju nemoguća za neizvorne govornike koji nijesu upoznati sa kulturnim normama naroda čijim jezikom se žele profesionalno koristiti. Prema tome, ovi kursevi ponudiće studentima pregled najvažnijih tendencija i tokova koji će im pomoći da razumiju kulturnu i književnu istoriju naroda
ije jezike izu
avaju.
Ova saznanja će se na istoj godini produbiti proučavanjem istorijsko-političkog razvoja Evrope u dvadesetom vijeku, čime će se stvoriti kvalitetan osnov za dalje izučavanje evropske savremene političke i diplomatske prakse, jezičke politike i međunarodnih odnosa. Na ovaj način, student će produbiti ličnu predstavu svijeta u
ijem razvoju bi, svojim znanjem, trebalo da uspješno učestvuje.
Tokom druge godine studija uvode se studije jezika koje su orijentisane na posebne oblasti, kao što su poslovni i pravni strani jezik. Uvode se četiri nova časa vježbi iz ovog predmeta, pa se nastava opšteg stranog jezika smanjuje za dva časa vježbi. Studenti će sada imati deset časova jezičke nastave nedjeljno.
Fokusirajući se na kulturu poslovanja, ovu nastavu pratiće uvodne informacije u osnove ekonomije, kao i poslovne komunikacije.
Tokom druge godine studenti će takođe biti upoznati sa teorijom i praksom međunarodnih odnosa, kao i sa strukturom i institucijama Evropske Unije, te upotrebom jezičkih sintagmi u diplomatskom diskursu.
Na trećoj godini, nejezičke studije će uključiti stečena znanja iz jezika prava, kako kroz upoznavanje sa međunarodnim pravom, tako i kroz kurseve stranih jezika koji će obrađivati jezik prava. Poseban kurs baviće se evropskim integracijama i političkim položajem Crne Gore u tom kontekstu.
Na osnovu prethodno izloženog otvara se prostor da studenti biraju predmete koji su najkomplementarniji njihovim ličnim pretenzijama u karijeri; koji su u skladu sa prirodom studija i koji se kao takvi organizuju na Univerzitetu Crne Gore. Studentima će biti ponuđen spisak ovih predmeta koji su temama usaglašeni sa prioritetima Crne Gore, kao što su kulturni turizam, zaštita životne sredine, i slično.
5.2. Argument o obaveznom upisu engleskog jezika kao prvog stranog jezika
Budući da moderna ekonomija nije više nacionalna, već globalna, postoje argumenti da jedan od stranih jezika, odnosno prvi strani jezik, mora biti engleski. Engleski je sve više jezik modernog poslovanja, pa komunikacija u sve većoj pokretnosti radne snage potrebuje standardizovanu formu. Osim toga, najveći broj naših studenata su studenti engleskog jezika.
5.3. Jezičke akademske discipline koje nijesu neophodne u razvoju ovog studijskog programa
Neke od studija koje imaju značajnu ili dominantnu ulogu u klasičnim akademskim studijama stranih jezika, kao što su fonetika, morfologija, sintaksa i semantika, biće inkorpirirane u procesu nastave stranih jezika. Ostale teorijske discipline na koje nailazimo u planovima studijskih programa za strane jezike u zemlji i u regionu, kao što su istorija stranog jezika, teorija prevođenja, analiza diskursa, kontrastivna analiza ili komparativna lingvistika, nijesu neophodne u tom obimu za ovaj studijski program.
5.4. Plan osnovnog akademskog studijskog programa
“Međunarodna saradnja i strani jezici”
I godina
I SEMESTAR
|
Predmet
|
Broj časova
|
ECTS
|
Engleski jezik I
|
2+6
|
8
|
Drugi strani jezik I
|
2+6
|
8
|
Funkcionalna pismenost I
|
2+2
|
4
|
Engleska književnost i civilizacija I
|
2+0
|
3
|
Književnost i civilizacija drugog stranog jezika I
|
2+0
|
3
|
Savremena politička istorija I
|
2+0
|
4
|
Ukupno
|
26
|
30
|
II SEMESTAR
|
Predmet
|
Broj časova
|
ECTS
|
Engleski jezik II
|
2+6
|
8
|
Drugi strani jezik II
|
2+6
|
8
|
Funkcionalna pismenost II
|
2+2
|
4
|
Engleska književnost i civilizacija II
|
2+0
|
3
|
Književnost i civilizacija drugog stranog jezika II
|
2+0
|
3
|
Savremena politička istorija II
|
2+0
|
4
|
Ukupno
|
26
|
30
|
II godina
III SEMESTAR
|
Predmet
|
Broj časova
|
ECTS
|
Engleski jezik III
|
2+4
|
6
|
Drugi strani jezik III
|
2+4
|
6
|
Poslovni engleski jezik I
|
0+4
|
4
|
Poslovni drugi strani jezik I
|
0+4
|
4
|
Osnovi ekonomije
|
2+0
|
3
|
Međunarodni odnosi I
|
2+0
|
4
|
EU (struktura i institucije)
|
2+0
|
3
|
Ukupno
|
24
|
30
|
IV SEMESTAR
|
Predmet
|
Broj časova
|
ECTS
|
Engleski jezik IV
|
2+4
|
6
|
Drugi strani jezik IV
|
2+4
|
6
|
Poslovni engleski jezik II
|
0+4
|
4
|
Poslovni drugi strani jezik II
|
0+4
|
4
|
Sociologija rada
|
2+0
|
3
|
Međunarodni odnosi II
|
2+0
|
4
|
Jezička politika EU
|
2+0
|
3
|
Ukupno
|
24
|
30
|
III godina
V SEMESTAR
|
Predmet
|
Broj časova
|
ECTS
|
Engleski jezik V
|
2+4
|
6
|
Drugi strani jezik V
|
2+4
|
6
|
Engleski jezik za pravo I
|
0+4
|
4
|
Drugi strani jezik za pravo I
|
0+4
|
4
|
Osnove prava
|
2+0
|
3
|
Evropske integracije I
|
2+0
|
4
|
Izborni predmet I
|
2+0
|
3
|
Ukupno
|
26
|
30
|
VI SEMESTAR
|
Predmet
|
Broj časova
|
ECTS
|
Engleski jezik VI
|
2+4
|
6
|
Drugi strani jezik VI
|
2+4
|
6
|
Engleski jezik za pravo II
|
0+4
|
4
|
Drugi strani jezik za pravo II
|
0+4
|
4
|
Međunarodno pravo
|
2+0
|
3
|
Evropske integracije II
|
2+0
|
4
|
Izborni predmet II
|
2+0
|
3
|
Ukupno
|
26
|
30
|
Drugi strani jezik bira se sa liste ponuđenih predmeta: francuski, ruski, italijanski, španski.
Izborni predmeti:
Svi predmeti ponuđeni u donjoj tabeli organizuju se na Filozofskom fakultetu u ljetnjem i u zimskom semestru. Prema tome, organizacija ove nastave u prostornom i finansijskom smislu ne bi donijela dodatna organizaciona i budžetska opterećenja.
Istorija političkih i socijalnih teorija
|
Socijalna demografija
|
Socijalna antropologija
|
Informatika
|
Socijalna psihologija
|
Teorije društvene strukture i sistema
|
Teorija kulture i potreba
|
Teorija društvenog razvoja
|
Sociologija politike
|
Kulturno naslijeđe Crne Gore
|
Životna sredina i menadžment u životnoj sredini
|
5.5. Nastavne aktivnosti i načini provjere znanja
Akademska godina podjeljena je u dva semestra, svaki semestar na šesnaest radnih nedjelja. Od toga, trinaest radnih nedjelja biće posvećeno nastavi, ostatak ocjenjivanju.
Nastava će uključivati opšta predavanja i vježbe pod kojima podrazumijevamo interaktivnu nastavu sa malom grupom studenata. Ovakva organizacija rada omogućiće studentima lakše sticanje jezičkih vještina, kao i samopouzdanje prilikom njihove realizacije, jer će akcenat biti stavljen na ohrabrivanje studenata da postavljaju pitanja i odgovaraju na njih, kao i da razvijaju argument i vode debate. Rad sa malim grupama omogućiće nastavniku da se bliže upozna sa studentima, njihovim specifičnim i individualnim potrebama, a time i realno i nepristrasno ocijeni stečeno znanje.
Nastava će se sastojati od:
1. razvoja jezičkih vještina u multimedijalnim jezičkim učionicama, kao i
2. razvoja drugih opštih vještina prilikom diskusije na raznovrsne teme specifične za stručne oblasti kojima se bavimo (tj. kulturu poslovanja i oblast međunarodnog prava), koji će se ostvarivati u različitim kreativnim i stimulišućim obrazovnim prostorima u kojima će se suočavati sa širokom lepezom stavova i interpretacija, kako nastavnika tako i kolega iz grupe, a čija svrha je širenje studentskih kognitivnih horizonata.
Sa uvođenjem elektronskog učenja (e-learning), odnosno kombinacijom učenja na daljinu i klasične nastave na času, kroz interaktivnu web stranicu softvera “Adobe Connect” koju je Filozofski fakultet uveo 2011. godine kroz Tempus projekat SEEPALS (South Easter European Project for the Advncement of Language Studies, pogledati stranicu www.dl.ff.sc.me), studenti će biti u mogućnosti da dodatno razviju i prodube znanja i vještine, radeći to u bilo kojem okruženju da se nalaze i za njih, u najpogodnije vrijeme. Ovaj elemenat nastave najviše će koristiti studentima koji su već zaposleni ili su uključeni u druge studijske programe.
Učenje jezika je proces koji se nikada zaista ne završava. Prema tome, strategije procjenjivanja ne treba samo da testiraju količinu informacija koju je student u stanju da reprodukuje, ili znanja iz određenog predmeta, već i da im pomogne da razviju određene vještine koje će biti od neprocjenjive vrijednosti tokom njihove dalje karijere. Prema tome, metodologija ocjenjivanja mora biti kontinuirana i podsticati studenta na neprestani rad na sebi. Metodi se mogu sastojati od:
-
testiranja na času poslije svake nastavne jedinice,
-
organizacije prezentacija ili rada na projektima (individualno ili timski), a koji imaju za cilj razvoj sposobnosti prezentacije ideje ili problema, timski rad, upravljanje vremenom, istraživački rad,
-
pisanje eseja, seminarskih radova, ili neke druge vrste pisanog rada, čiji cilj je povećanje kvaliteta studentskih pisanih, analitičkih i kritičkih vještina,
-
ocjenjivanje unutar studentskih grupa.
5.6. Uvođenje e-learninga
Kada je 2009. godine, od strane studentske nevladine organizacije STELLA, sprovedena anketa među studentima četvrte godine (po starom sistemu školovanja) stranih jezika na Filozofskom fakultetu, 47,06% studenata izjasnilo se da nikada nijesu čuli za e-learning. Međutim, kako tehnološki, pogotovu kompjutersko-informatički razvoj ima za cilj kreiranje društva znanja, novi studijski program uvešće ovaj metod studiranja kako bi unaprijedio svoje studije i učinio ih dostupnim svima. Ne treba zaboraviti važnost direktnog kontakta studenta i nastavnika, te i da se znanje najprijatnije stiče u učionici. Međutim, student treba da nauči kako da najefikasnije koristi digitalna sredstva kao jedno od osnovnih oruđa savremenog doba. Digitalna sredstva predstavljaju i jedan od vidova racionalizacije, tj. smanjenja materijalnih troškova, što se pogotovu odnosi na rad profesora koji nijesu primarno angažovani na Filozofskom fakuletu.
Proizvodnja elektronskog nastavnog materijala, koju nam je omogućilo uvođenje “Adobe Connect” softvera preko Tempus projekta SEEPALS (pogledati web strancu www.dl.ff.ac.me), učiniće studije optimalnijim, povezaće raznovrsne zajednice učenika i nastavnika i podstaći kreativnost i inovativnost. Uloga mješovite nastave i učenja, tzv. blended learning, metoda instrukcije na času sa on-line supervizijom studentskog rada, on-line testovima, vježbama, multimedijskim elementima, i tome slično, strategijski se oslanja na:
1. studente koji imaju potrebu za učenjem stranih jezika ali su spriječeni ekonomskim ili geografskim problemima (žive u udaljenim krajevima zemlje, koriste skupi prevoz, podnose troškove smještaja u drugom gradu i sl.),
2. marginalizovane grupe i osobe sa posebnim potrebama,
3. već postojeće nastavnike stranih jezika i druge edukatore koji će promovisati napredne metode sticanja znanja u osnovnim i srednjim školama tokom cijelog edukativnog perioda i u cijelom obrazovnom sistemu,
4. bilo koju drugu studentsku grupu bez obzira na porijeklo, godine, rod, što će pospiješiti razvoj svijesti o uveliko potrebnom doživotnom obrazovanju u našem drustvu, kao i
5. domaće i inostrane korisnike koji će promovisati naše nastavne metode.
-
Misija studijskog programa na Univerzitetu Crne Gore
Osnovni akademski studije »Međunarodna saradnja i strani jezici« svoju misiju djele sa Univerzitetom na kojem se namjeravaju organizovati.
Misija univerziteta je da širi, unapređuje i promoviše znanje, učenje, vještine i umjetničke sklonosti, njegujući različitost kao pretpostavku potpunijeg i bogatjeg života, a saradnju sa sličnim i drugim institucijama i subjektima iz neposrednog i šireg okruženja, kao jedan od osnovnih preduslova uspješnosti njene realizacije.
Misija osnovnog akademskog studijskog programa Međunarodna saradnja i strani jezici jeste podrška opštim naporima integracije Filozofskog fakulteta i Univerziteta Crne Gore sa evropskim obrazovnim sistemom.
Kao što se vidi iz priloženog u prethodnom poglavlju, ovakve studije stranih jezika javljaju se na univerzitetima širom svijeta kao veoma popularna, dinamična i produktivna naučnoistraživačka disciplina. To je već dovoljan razlog da se iste studije organizuju kod nas.
Budući mlada država, Crna Gora osjeća intenzivnu potrebu za dobrim poznavaocima najmanje dva strana jezika, kao i dobrim prevodiocima, koji će pomoći njenu komunikaciju sa zemljama Evrope i svijeta.
Pored navedenih i eleboriranih, kao relevantne teleološke elemente misije budućih osnovnih studija izdvajamo sljedeće:
-
pružanje studentima stručnih znanja koja odgovaraju novim zahtjevima lokalne, nacionalne i međunarodne zajednice;
-
slobodno donošenje i kontinuirano inoviranje nastavnih planova i programa sa ciljem obezbjeđivanja širokog spektra naučnih disciplina koje će biti ponuđene studentima a omogućiće im dinamičnije kreiranje stručnog profila;
-
podsticaće efikasnost studiranja;
-
njegovati stalnu komunikaciju sa studentima kako bi bio u mogućnosti da u potpunosti odgovori na njihove sugestije, da izađe u susret njihovim sugestijama i potrebama;
-
postaće platforma za dalju diferencijaciju studija stranih jezika prema specifičnim zahtjevima profesija i oblasti koje su od strateškog državnog značaja.
7. Kadrovski uslovi Filozofskog fakulteta za realizaciju novog studijskog programa Međunarodna saradnja i strani jezici
7.1. Geneza i razvoj studijskih programa za strane jezike na Filozofskom fakultetu
7.1.1. Geneza i razvoj Studijskog programa za ruski jezik i književnost
Odsjek za ruski jezik i književnost, u dvogodišnjem trajanju, osnovan je 1947. godine na Cetinju, u okviru Više pedagoške škole.
Viša pedagoška škola formirala je nastavne kadrove, učitelje osnovnih i srednjih škola. Odsjek je u okviru tog programa postojao u okviru Više pedagoške škole do njenog prerastanja u Pedagošku akademiju, do 1977. godine, otkad je istoimeni Odsjek u sastavu Nastavničkog fakulteta. Školske 1990/91. Odsjek za ruski jezik i književnost dobija univerzitetski status, a studije se organizuju u četvorogodišnjem trajanju u okviru Fakulteta, koji je, kao posebna jedinice Univerziteta Crne Gore, 1988. godine preimenovan u Filozofski fakultet.
Tokom postojanja dvogodišnjih studija ruskog jezika i književnosti, u prvu godinu je upisivano do dvadeset studenata, a danas je taj broj veći, uz izraženu tendenciju rasta broja upisanih.
Studijski program za ruski jezik i književnost danas, rukovodeći se principima i pravilima Bolonjske deklaracije, svojom realnom politikom pažljivo prati i afirmiše tokove sve veće prisutnosti ruskog jezika i kulture u Crnoj Gori. Preko Dekanata i dekana Fakulteta aktivno sarađuje u brojnim projektima s Ambasadom Ruske Federacije u Crnoj Gori, pred kulturnom javnošću afirmiše sve veću potrebu za znanjem ruskog jezika u našoj zemlji.
Istim povodom treba ukazati i na tradicionalno čvrste veze dvije zemlje, Crne Gore i Rusije, kulturne, političke i druge. Vrijedan pomena je i podatak da je na Cetinju, pod upravom prosvjetnog kadra iz Rusije, postojao Djevojački institut, koji je radio pod pokroviteljstvom ruske carice Marije.
Na Studijskom programu Ruski jezik i književnost danas je u radnom odnosu 4 doktora nauka, 5 magistara i jedan magistrand.
Ovaj Studijski program aktivno sarađuje sa ruskim univerzitetima, u Moskvi i Sankt Peterburgu, a profesori i saradnici Studijskog programa redovno učestvuju na brojnim domaćim i međunarodnim simpozijumima.
Studenti ovog Studijskog programa redovno odlaze na usavršavanje ruskog jezika na Puškinov institut u Moskvi, a putuju i u druge gradove Ruske Federacije, kao i Ukrajine.
Na Studijskom programu za ruski jezik i književnost Filozofskog fakulteta u Nikšiću redovno su angažovani ruski lektori iz Moskve i Sankt Peterburga, što umnogome podiže kvalitet nastave i omogućava studentima lakše sticanje jezičkih kompetencija.
Saradnici i profesori ovog Studijskog programa često borave na stručnom usavršavanju na univerzitetima u Ruskoj federaciji, u Poljskoj i u drugim evropskim zemljama, u kojima se velika pažnja poklanja izučavanju slavistike.
Postdiplomske studije
Na Filozofskom fakultetu u Nikšiću, na Studijskom programu za ruski jezik i književnost, moguće je nastaviti usavršavanje na postdiplomskim magistarskim, kao i na doktorskim studijama. Na ovaj način Filozofski fakultet, kao naučnoobrazovna institucija, pruža optimalne mogućnosti za izučavanje ruskog jezika i književnosti.
Trenutno na našem Studijskom programu ima šest magistranada, od toga pet na smjeru za nauku o jeziku, i jedan na smjeru nauka o književnosti.
Do'stlaringiz bilan baham: |