Экспериментал тадқиқотлар асослари (2соат)

У=F (х₁, х₂...х_n) Диапазон ёки ўзгартириш оралиьи

Мос бўлмаган дара-жалар йўқотилади

2.Режалашти-риш	1. Тажрибанинг керакли сонини аниқлаш. 2. Экспериментни режалаштириш турини танлаш. 3. Эксперимент режасини тузиш (математик модел ва режалаштириш матрицасини). 4. Экспериментни календар ёки вақтли режасини тузиш.	Актив ёки пассив эксперимент Эксперимент ўтказишнинг давомийлиги
3.Эксперимент-ни тайёрлаш ва ўтказиш	1. Синов қурилмалари ва ўлчаш асбобларини танлаш. 2. Қурилмалар ва асбобларни ишга тайёрлаш (синаб қуриш ва калибровка). 3. Тажрибаларини ўтказиш. 4. Олинган натижаларни текшириш.	Ўта ажралиб турувчи қийматларни йўқо-тиш. Тасодифий ката-ликларнинг сонли характеристикасини аниқлаш
4. Натижаларни қайта ишлаш	1. Тажриба натижаларини бирламчи қайта ишлаш. 2. Тажриба натижаларига ишлов бериш. 3. Гипотезаларни текшириш учун статистикани хисоблаш. 4. Эксперимент натижаларини интерпретация қилиш. 5. Хулосалар ва тавсияларни қабул қилиш.	Математик моделларни аниқлаш

3. Эксперимент вазифаларини қўйиш

Вазифани қўйиш - бу тадқиқот қилинаётган объект ёки жараённинг мантиқий моделини қуриш бўлиб, у олдиндан ишлаб чиқилган ишчи гипотеза асосидаги эксперимент мақсадини ўз ичига олади:

Экспериментнинг мақсади - эксперимент идентификациялаш ёки мақбуллаш (оптималлаштириш) мақсадида олиб борилади.

Идентификациялаш - қандайдир таъминий назарий боьланишга, эксперимент натижасида олинган маълумотларни мос келиши хақидаги гипотезани текширишдир. Яъни, эксперимент, назарий тадқиқотлар натижаларини хамда эксперимент даврида олинган функционал ёки статистик боьланишларни текшириш ва тасдиқлаш мақсадида ўтказилади. Техникавий экспериментларнинг асосий кўпчилиги ушбу гурухга киради.

Мақбуллаш - энг маъқул ечимни қидириш, яъни, экспериментал йўл орқали тадқиқот қилинаётган кўрсаткич ёки мақсад функциясини (мақбуллаш кўрсаткичини) экстремал қийматларини (максимуми ёки минимумини) топишдир.

Мақсад функцияси ва боьлиқмас ўзгарувчилар. Экспериментда, тадқиқот қилинадиган боьлиқ ўзгарувчи ёки бир неча ўзгарувчиларни тўғри танлаш жуда мухимдир. Булар мақсад функцияси дейилади, яъни у боьлиқмас ўзгариб турадиган ўзгарувчиларни (факторларни) тадқиқот қилинаётган боьлиқ ўзгарувчилар билан боьловчи функциядир: