Ekonometrika asoslari

y₁ = ci_llx_l + a_nx₂ + + a_lmx_m + s_l

^ У 2 ^{= a}2l^Xl + ^a22^X2 + + ^a2m^Xm + ^S2 ^ ^

V„ = + + + ax_m + s„

у n n 11 nil nm m n

omillar to'plami har bir tenglamada o'zgarib turishi mumkin.

Уl ⁼ f(^X 15 ^X2 ' -"-З ' ^X4 ' ^X5 )

_< У 2 ⁼ f(^X\ > ^X2 ' ^X4 ' ^X5 ) (7 2)

Уз ⁼ f(^X2 5 -"-З ' ^X5 ) =f(^X

ko'rinishidagi modellar ham o'zaro bog'liq bo'lmagan tenglamalar sistemasi bo'lishi mumkin.

Ushbu (7.2) tenglamalar sistemasini (7.1) tenglamalar sistemasidan farqi shundan iboratki tenglamalarda umumiy to'plamga kiruvchi omillar turli ko'rinishlarda qatnashadi.

Tenglamalar sistemasida u yoki bu omilning qatnashmasligi ularni modelga kiritish iqtisodiy nuqtai-nazardan maqsadga muvofiq emasligini bildiradi.

Bunday modellarga ko'rsatkichlari o'zaro bog'liq bo'lgan qishloq xo'jaligida ishlab chiqarishning samaradorligini ifodalovchi sigirlarning mahsuldorligini, 1-

87tsentner sutning tannarxini, omil sifatida xo'jalikning ixtisoslashuvini, 100 gektar yerga to'g'ri keladigan sigirlar soni, mehnat sarfi va boshqalarni o'z ichiga oluvchi qishloq xo'jaligida ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi modelini kiritish mumkin.

O'zaro bog'liq bo'lmagan tenglamalar sistemasida har bir tenglama mustaqil tenglama sifatida qaraladi. Aslida tenglamalarning har biri regressiya tenglamalari bo'lib, ularning parametrlarini aniqlash uchun EKKU qo'llaniladi.

E'tiborga olinayotgan omillar ularga bog'liq bo'lgan ko'rsatkichlar orqali iqtisodiy xodisani to'lig'icha ifodalay olmasliklari mumkin. Bu kamchiliklarni to'ldirish uchun tenglamalarga ozod had, a₀ kiritiladi. Natijaviy belgilarning haqiqiy qiymatlari nazariy qiymatlaridan tasodifiy hatolik qiymatiga farq qilganligi sababli har bir tenglamada tasodifiy xatolikning qiymati qatnashadi.

Uchta natijaviy va to'rta omil belgilardan iborat o'zaro bog'liq bo'lmagan tenglamalar sistemasi quydagi ko'rinishga ega:

— a₀₁ + + ^а\Ъ^ХЪ ^14*^4

\У2 ^{= a}02 + ^a2l^Xl + ^a22^X2 + ^й23^Х3 + ^Q24^X4 + ^S2 (7-3)

Уз ~ «03 + «31*1 ®32^X2 «33*3 «34*4 ^£3

Agar bir tenglamaning natijaviy o'zgaruvchisi (y) boshqa tenglamada (jc) omil singari qatnashsa, u holda rekursiv tenglamalar sistemasi ko'rinishidagi quydagi modelni tuzish mumkin: