Экология ва тмқ фанига кириш ва унинг тарихи

Экология ва ТМҚ фанига кириш ва унинг тарихи

• Режа
• 1. Экология фани ва унинг атамаси.
• 2. Экология фанининг предмети ва вазифалари, ривожланиш тарихи
• 3. Экология фани бўлимлари
• 4. Экологик муаммолар

Экология — бу жонли организмларнинг ўзаро муносабатларини ва уларнинг атроф муҳит билан ўзаро таъсирини ўрганадиган фан.

• «Экология» атамаси фанга немис зоологи Э.Геккель томонидан киритилган. Бу олим ўзининг «Организмларнинг умумий морфологияси» («Всеобщая морфология организмов», 1866) ва «Оламнинг яратилиши табиий тарихи» («Естественная история миротворения», 1868) каби асарларида бу атаманинг маъносини тўлароқ ёритишга ҳаракат қилган. Экология грекча «оicos» сўзидан олинган бўлиб, «Яшаш жойи», «озиқланиш макони» деган маънони билдиради. Э. Геккель «Экология» организмларнинг ташқи муҳит билан ўзаро муносабатлари тўғрисидаги фандир, деб таъкидлайди.

Экология фанининг предмети

• Организмлар гуруҳи ва ташқи мухит орасидаги боғланишларнинг тузилишини, унга боғлиқ бўлган жонланиш, тараққий этиш тарқалиш ва конкурентлик ҳусусиятларини: тирик табиат қандай тузилган, қайси қонунлар асосида мавжуд ва ривожланади, инсон таъсирига қандай жавоб беради, буларнинг хаммаси экологиянинг предмети ҳисобланади.

Экология «табиий уйимиз»ни ўрганиш, унда яшовчи барча тирик организмлар ва бу «уй»нинг ҳаёт учун яроқли қилувчи барча функционал жараёнларни ўз ичига олади. Бошқача қилиб айтганда, экология организмларнинг «яшаш жойи» тўғрисидаги фан бўлиб, унда асосий эътибор организмларнинг ўзаро ва ташқи муҳит орасидаги боғланишлар характерига қаратилади.

• Экология «табиий уйимиз»ни ўрганиш, унда яшовчи барча тирик организмлар ва бу «уй»нинг ҳаёт учун яроқли қилувчи барча функционал жараёнларни ўз ичига олади. Бошқача қилиб айтганда, экология организмларнинг «яшаш жойи» тўғрисидаги фан бўлиб, унда асосий эътибор организмларнинг ўзаро ва ташқи муҳит орасидаги боғланишлар характерига қаратилади.