Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

Soch gigiyenasi 
“Soch”-uning maftunkor go‘zalligidek hech narsa yo‘q. 
Ammo uning kabi umri qisqa ham narsa yo‘q” . 
Hozirgi kunda quyuq va hurpaygan sochsiz odamlar, soch to‘kilishidan, ayniqsa yoshlar ko‘p
hafa bo‘ladilar. Hozirgi kungacha soch to‘kilishiga qarshi mo‘‘jizali ta’sir ko‘rsatadigan vosita 
yaratishni iloji topilgan emas. 
Sochni holati tashqi sharoit ta’sirida o‘zgarishi mumkin, yilning fasli havo harorati, 
shamolning ta’siri, quyosh nuri, suv va boshqalar zarurat bo‘lmaganda ham issiq tor bosh 
kiyimlarni kiyib yuruvchilarning ko‘pchiligi sochning bevaqt to‘kilib ketishidan nolinadilar, chunki
yilning sovuq kunlarida bosh yalang yurish zararli. 
Tashqi haroratning keskin o‘zgarishi teridagi qon tomirlarini torayishiga va natijada sochning 
ovqatlanish jarayoni buzilishiga olib keladi. Bu haqda yosh olifta satanglar o‘ylab ko‘rsalar yomon 
bo‘lmasdi. 
Oxirgi yillarda turli hildagi soch yuvuvchi vositalar ya’ni shampunlar keng tarqaldi, ular 
quyuq ko‘pik beradi va hattoki qattiq suvda ham sochni yaxshi tozalaydi. Ammo shampunlar teri va 
sochni quchli moysizlantiradi; natijada bosh kepagi (qozog‘oq) sochni qurishi va soch sinuvchan 
bo‘lib qolishi kuzatiladi. Buning oldini olish uchun juda bo‘lmaganda boshni bir marta engil 
shampun bilan ko‘pirtirib, so‘ngra astoydil suv bilan yuvish (chayqash) zarur. 
Sochni uzun va qalin bo‘lishligi organizmni umumiy holatiga bog‘liq. Sochni yaxshi o‘sishiga 
organizmga qabul qilingan “ A ” vitaminini miqdoriga bog‘liq. Bundan tashqari magniy tuzlari 
etarli miqdorda organizmga tushib turishi sochni me’yorda o‘sishiga yordam ko‘rsatadi. 
Sochni kaltalatish va qirdirish sochni o‘sishni tezlatmaydi, ammo ovqatlanishni yaxshilaydi. 
Sochni saqlashning asosiy omili uni o‘z vaqtida yaxshilab yuvib turish, teri moylarini tozalash va 
teri bilan chiqqan moddalardan ozod qilishdir. 
Shuning uchun boshni 3- 4 kundan, qaynatilgan harorati 50-65 gradus suvda yuvish lozim. 
Bunday haroratdagi suv sochni yaxshi tozalaydi, qon bilan ta’minlashni yaxshilaydi va terida 
modda almashinuvini yaxshilaydi. 
Ho‘l sochni tang‘ib bog‘lab yurish mumkin emas. Ho‘l sochni tez-tez yuqori haroratli 
quritgichda ( fen ) quritish xam mumkin emas, chunki issiq havo oqimi sochni juda ham quritib 
yuboradi. Har kuni boshni 5-7 daqiqa uqalash juda foydalidir.