Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

Yorug‘lik koeffitsienti (YOK) deb
yorug‘lik tushadigan 
derazalar yuzasining xona poli maydoniga bo‘lgan 
nisbatiga aytiladi. U oddiy nisbat bilan belgilanadi, ya’ni 
kasrning sur’atiga oyna yuzasining sathi, maxrajga esa 
polning yuzasi. Kasr surati 1 ga tenglashtirib olinadi, 
buning uchun kasrning maxraji sur’atida turgan songa bo‘linadi. 
 
Turarjoy va jamoat binolarida yorug‘lik koeffitsientining miqdori xonalarning vazifasiga qarab 
1/2 
dan 1/5 gacha bo‘ladi. Yorug‘lik koeffitsienti qurilishni loyihalashda ahamiyatga ega, lekin 
xonalarning tabiiy yorug‘lik bilan qanchalik yoritilishini yetarli darajada ta’riflab berolmaydi, 
chunki yorug‘lik darajasi derazalarning yorug‘lik tushadigan yuzi bilan xona poli maydoni 
o‘rtasidagi nisbatigagina bog‘liq bo‘lmasdan, balki ob-havo sharoitlari, xonalarning o‘lchamlari 
o‘rtasidagi nisbatlar, yorug‘lik tushadigan joylarning shakli va konstruksiyalari hamda yuqorida 
aytib o‘tilgan boshqa omillarga ham bog‘liq bo‘ladi. 
Binolarning tabiiy yorug‘lik bilan qanchalik yoritilishini tabiiy yorug‘lik bilan yoritilish 
koeffitsienti (TYOK) ta’riflab beradi. 
Tabiiy
yorug‘lik
koeffitsienti
(TYOK) xonalarning tabiiy yoritilganligini baholashda asosiy 
ko‘rsatkichdir.
Tabiiy
yorug‘lik
koeffitsienti
deb xona yorug‘ligining (XYO) bir vaqtda tashqi yorug‘likka, ya’ni 
osmondan to‘g‘ri tushayotgan tabiiy yorug‘likka (TYO) bo‘lgan nisbatining foiz ifodasidagi 
qiymatiga aytiladi, uni topish uchun: 
TYOK = xona yorug‘ligi 100%
E tashqi yorug‘lik 
Ish joyidagi va tashqaridagi yorug‘lik lyuksmetr yordamida bir vaqtda aniqlanadi. 
 
Tushish burchagi 
va 
teshik burchagini 
yasash yo‘li bilan
 
ishchi yuzalarining tabiiy yorug‘lik 
bilan nechog‘lik yoritilganligi to‘g‘risida tasavvur hosil qilsa bo‘ladi.