Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

1 zona - qattiq tartibli zona
(havzadan suv olish joyi, nasos stansiyasi, tozalash inshoatlari 
va suv olish joyidan 200 m yuqori va pastki chegara). Bu hudud tikanli simlar yoki devor bilan 
o‘raladi, sanitar obodonlashtiriladi, albatta qo‘riqlanadi. Bu hududda hech qanday boshqa turdagi 
obektlar bo‘lmasligi kerak. 
Bu xududda quyidagilar taqiqlanadi:
1. Qurilishi ishlari, agar ular suv xaydash (vodovod) inshooti ishlatilishi bilan bog‘liq 
bo‘lmasa; 
2. Odamlar yashashi, shu jumladan suv haydash inshooti ishchilari; 
3. Xududda bog‘lar tashkil qilish va ko‘kalamzorlashtirish, agar ularga organik o‘g‘itlar va 
pestitsidlar ishlatilsa; 
4. Uy hayvonlari, qushlar va mollar, qo‘riqlash itidan tashqari, agar uning sog‘lig‘i 
veterinariya xizmati nazoratida bo‘lsa; 
5. Begona shaxslarning kirishi; 
6. Daraxtlarning kesilishi. 

---

Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua
88 
2 zona - cheklash zonasi.
Bu zonaning yuqori chegarasi manbadagi suvning vaqt birligi 
ichida o‘z-o‘zidan tozalanishi uchun kerak bo‘ladigan vaqt bilan belgilanadi. Oqar suvlar uchun 
cheklash zonasining chegarasi quyidagi formula bo‘yicha aniqlanishi muimkin: 
CHZ=UxT, (I) 
bu erda, 
CHZ — cheklash zonasi; 
U-suvning oqish tezligi, km/kun; 
T - o‘z-o‘zidan tozalanish muddati. Bu zonada suv manbaini ifloslaydigan birorta ham obekt 
bolmasligi talab etiladi (sanoat korxonalari, xo‘jalik chiqindi suvlarini chiqarish manbalari, qishloq 
xo‘jaligidan hosil bo‘ladigan chiqindi oqava suvlari). 
3 zona - kuzatish zonasi
deyilib, bu zona suv havzasining butun akvatoriyasini o‘z ichiga 
oladi, bu zonada dala va uy havvonlari o‘rtasida kuzatiladigan hamda suv orqali tarqalishi mumkin 
bo‘lgan barcha infeksiyalar aniq hisob kitob qilib boriladi.