Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

5–mavzu. Amaliy va ijtimoiy ekologiya. Inson ekologiyasi. Zamonaviy ekologik muammolar 
Biosferaning global ifloslanishi, uning oqibatlari va ular bilan kurashish yo‘llari. 
Atmosfera, gidrosfera, litosferaning ifloslanishi va ularni oldini olish yo‘llari. Atrof-muhitga sanoat 
va transportning ta’siri. Biosferaning toksik va radiaktiv moddalar bilan ifloslanishi. Urbanizatsiya 
va uning biosferaga ta’siri. Urbanizatsiya muammolarini hal qilish yo‘llari. Xo‘jalik faoliyati 
natijasida yaroqsiz bo‘lib qolgan yerlarni rekultivatsiya qilish va tabiatni muhofaza qilish. 
Aholining o‘sishi, hozirgi zamon ilmiy texnika jarayoni. Biosferani qo‘riqlash-insoniyatning hozirgi 
davrdagi muhim masalalaridan biri. Insoniyatning oziq resurslari. Atmosfera havosining tozaligi, 
suv resurslari, tuproq, o‘simlik va hayvonot olamini muhofaza qilish. 
6-mavzu. Atmosfera havosi va suv manbalarini ifloslanishi va muhofaza qilish yo‘llari 
Yerning gazsimon qatlamining yerdagi tirik organizmlar hayotidagi axamiyati. Atmosfera 
qatlamining biosferada moddalar va issiqlik almashnuvidagi axamiyati. Atmosfera havosining turli 
kimyoviy moddalar bilan iflolanishi. Atmosfera havosining ifloslanish turlari, ifloslantiruschi 
manbalar. Atmosfera xavosining dimiqish sabablari va oqibatlari. Ifloslangan atmosfera havosining 
tirik organizmlarga va insonlarga ta’siri.

Gidrosfera biosferani muhim elementi hisoblanib, tabiatda kechadigan jarayonlar va kishi 
hayotini ta’minlashdagi axamiyati. Gidrosferada okean va dengizlar er shari yuzasining asosiy 
egallagan maydoni bo’lib, ularning tarkibi, u yerda yashovchi organizmlarning axamiyati. Yer 
yuzida suvlarning turlari. Suv manbalari va ularning sanitariya holati. Suv va inson salomatligi: 
yuqumli va yuqumsiz kasalliklar. Ochiq yuza suv manbalari. Suv va inson salomatligi.
7- mavzu. Tuproqni ifloslantiruvchi man’balar. Tuproq muhofazasi 
Tuproqning inson hayotidagi o‘rni. Tuproqni ifloslantiruvchi moddalar manbalari. Tuproq 
qoplamasida paydo bo‘ladigan o‘zgarishlar. Texnika taraqqiyotining yer rel’efini o‘zgartirib
yuborishi. Tuproq tarkibidagi tirik organizmlarning ahamiyati. Tuproq yuqumli kasalliklar manbai. 
Sanoat korxonalari chiqindilarining tuproqni ifloslantirishi. Tuproqda o‘z-o‘zini tozalash jarayoni. 
Tuproqning muhit sifatidagi ahamiyati. Tuproqning filtratsiya zonasida ketadigan jarayonlar. 
Tuproqning xossalari. Tuproqning gigienik ahamiyati. Tuproqning ifloslanishi. Tuproqni 
ifloslantiruvchi, kasallik qo‘zg‘atuvchi mikrofloraning guruhlari. Sanoat korxonalaridan chiquvchi 
zararli moddalar.