Ekologiya atamasi qachon va kim tomonidan taklif qilindi? V. Vernadskiy, 1840 y

Ekologiya atamasi qachon va kim tomonidan taklif qilindi?

V.Vernadskiy, 1840 y.¹

Yu.Odum, 1861 y.

E.Gekkel, 1866 y.

V. Sukachev, 1737 y

Ekologiya so'zi nimani anglatadi?

«Uy-joy», «makon»

Sun'iy muhitni

Atrof muhitni

Tabiiy muhitni

Global ekologiya nimani o’rganadi?

Inson va tabiat bir butunligini o’raganadi

Inson tabiatning ikkinchi darajali omili ekanligini o’rganadi

Butun er sharini o’z ichiga oluvchi biosferani o’rganadi

Inson biosferaning markazida munasabatini

Ekologiya so’zi qaysi tildan olingan?

Nemischa ”Hause” so’zidan olingan

Grekcha “oikos” so’zidan olingan

Inglizcha ”oikos” so’zidan olingan

Lotincha ”Hause” so’zidan olingan

« Atrof-muhit» sifati deganda nimani tushunasiz?

Inson va boshqa tirik organizmlarning yashash talablariga mos keluvchi tabiiy sharoitlar darajasi

Eng musaffo atrof muhit

Atmosfera, gidrosfera, litosferani musaffoligini

Xalq xo’jaligining ekologik toza texnologiyalari

«Atrof-muhit» sifatining asosiy mezonlari nima?

Biomassada turlarning optimal munosabati

Turlarning yuqori biologik mahsuldorligi

Jamoaning optimal bologik mahsuldorligi

Turlarning yuqori biologik mahsuldorligi va biomassada turlarning optimal munosabati

« Ekologiyani aniqlovchi tushunchalarni sanab o’ting?

”Tabiat” va ”Inson”

”Organizm” va ”Atrof muhit”

”Atrof muhit” va ”Inson”

”Jamoa” va ” Atrof muhit”

« Umumiy ekologiya necha guruhga bo’lib o’raganiladi?

Shahar ekologiyasini va turlar ekologiyasi

Agroekologiya va paleoekologiya

Autekologiya va sinekologiya

Sinekologiya va muhandislik ekologiyasi

Ekologiya qaysi fanlar bilan bog’liq?

Biologik, yer haqidagi, texnik va texnologik fanlar

Fundamental fanlar

Biologik fanlar

Tabiat haqidagi fan

Ekologiya qaysi fanlar turkumiga kiradi?

Ijtimoiy

Geografik

Biologik

Matematik

Aut va sinekologiya atamasini kim tomonidan va qachon fanga kiritilgan?

V.Vernadskiy tomonidan ,1945y.

K.Shreter tomonidan , 1896y

Yu.Odum tomonidan, 1975y.

Kashkarov tomonidan, 1925y.

Tarixiy geologiya, Paleogeografiya va paleoklimatologiya tutashgan joyda ekologiyaning qaysi bo’limi vujutga keladi?

Inson ekologiya

Sanoat ekologiyasi

Paleoekologiya

Shahar ekologiya

O'zbekistonda ilk bor ekologlar maktabi kim tomonidan yaratilgan?

K.Z.Zokirov

Al-Xorazmiy

Z.Zoxidov

N.Kashkarov-YE.P.Karovin

Ekologiyaning asosiy funktsiyalarini ayting?

Nazariy, Amaliy, Dunyoviy

Nazariyva Amaliy

Nazariyva Dunyoviy

Dunyoviy

Ekologiya fanining asoschisi kim?

V.Vernadskiy

Gilbert Uait

Abu Rayxon Beruniy

Al Xorazmiy

Ekologik omil necha turga bo’linadi?

3xil

4 xil

2 xil

7 xil

Ekologik omillarga ta’rif bering?

Tirik organizmlarga bevosita yoki bilvosita ta’sir eta oluvchi muhitdagi har qanday element

Bu muhitdagi barcha omillar

Bu tirik organizmlar

Bu jonsiz organizmlar

Ekologik omillarni aniqlang.

Edafogen, antropogen

Orografik, fitogen

Abiotik, biotik

Zoogen, iqlimiy

Abiotik omillarga qaysi elementlar kiradi?

Mikrobiogen, antropogen

Orografik, zoogen

Iqlimiy, antropogen, kimyoviy

Iqlimiy, edafogen, orografik, kimyoviy

Biotik omillarga qaysi elementlar kiradi?

Iqlimiy antropogen, fitogen

Zoogen, orografik, fitogen

Fitogen, zoogen, mikrobogen, antropogen

Kimyoviy, antropogen, zoogen

Biotik omillar qanday munosabatlarga bo’linadi?

Kuchli va kuchsiz

Antoganistik va noantoganistik munosabatlar

Neytral va farqsiz

Noantoganistik va kuchsiz

Organizmlarning antoganistik munosabatlarini tushuntiring?

yirtqichlik (+-), parazitizm (-+), raqobat (--)

simbioz (++), parazitizm (--), raqobat (--)

yirtqichlik (+-), mutalizm (++), raqobat (--)

kommensalizm (++), parazitizm (--), raqo bat (--)

Organizmlarning noantoganistik munosabatlarini tushuntiring?

Ikki tur ham neytral yashaydi (0 0), Ikki tur ham bir tomonlama yshaydi (0 +) yoki ikki tomonning ham foydasiga yashaydi (+ +)

Ikki tur ham ajralib yashaydi

Ikki tur bib birini qiradi (--)

Ikki tur ham hamjihat yashaydi

Simbioz munosabat nima?

Raqobat

Kurash

Yirtqichlik

Bu har xil turdagi organizmlarni o’zaro manfaatdor aloqasi.

Mutualizm munosabat matematik ishorasini ko’rasating?

(0,+)

(+,+)

(-,+)

(0,0

Tolerantlik qununini kim va qachon aniqlagan?

Yu. Odum, 1990 y.

V.Shelford, 1913 y.

V.Vernadskiy, 1947 y.

Kashkarov, 1927 y.

“Allelopatiya” jarayonini tushuntiring?

Bir organizm ikkinchi organizmni siqib chiqaradi

Bir organizm ikkinchi organizmni siqib chiqaradi, yo’q bo’lishiga sabab bo’ladi

Bir organizm ikkinchi organizmni yashnatib yuboradi

Bir organizm ikkinchi organizmni o’ldiradi

«Intoksikatsiya» atamasi nimani anglatadi?

Muhitni barcha turlarini ifloslanishini

Qisman ifloslanishini

Atmosfera ifloslanishini

Zararli moddalarni

«Kontaminatsiya» atamasi nimani anglatadi?

Ekotizimda zararli moddalar miqdorini oshishini

Ekotizimda kimyoviy reagentlarni oshishini

Ekotizimda qattiq chiqindilarni ko’payishi

Ekotizimda kimyoviy zararsiz parchalanmaydigan moddalar miqdorini oshishini

«Peyorizasiya» atamasi nimani anglatadi?

Tabiiy landshaftlar buzilishini

Inson asabiga salbiy ta'sir etish darajasida yashash muhiti estetikasini buzilishini

Sun'iy landshaftlar hosil bo’lishini

Ekotizimning muvozanat holati buzilishini

«Dezirtifikasi» atamasi nimani bildiradi?

Sho’rlanish

Parchalanish

Bug’lanish

Cho’llanish

Tabiatni muhofaza qilish to’g’risidagi qonun qachon qabul qilingan?

1992 yil 9-dekabr

1994 yil 10-dekabr

1995 yil 19- fevral

1993 yil 6-may

Ekosid nima?

Ekotizim faoliyati

Ekotizimning boshlanishi

Ekotizim tugashi

Ekotizimning elementlar tarkibi

Oltingugurt oksidi (SО) havoda ko’paysa qanday kasalliklarning paydo sabab bo’ladi?

gemoglabin susayadi, yurak qon tomirlaritizimi kasalliklari

uyqu buzilish, kishi tajang bo’lib qolish

arteroskleroz, yurak tez urish, bosh aylanish

bronxit, gastrit, o’pka kasalliklari

Biosfera qanday ekotizimga kiradi?

Global.

oddiy.

umumiy.

geografik

Qachon va kim tomonidan «biosenoz» atamasi fanga kiritilgan

1947 y, Vernadskiy

1877 y, Myobius

1905 y, Kashkarov

1923 y. Sukachev

Biosfera to’girisidagi ta’limotni kim yaratgan?

Aka Dokuchaev.

Ernest Gekkel

Zyuss

Aka Vernandskiy.

Tabiatda uglerod erkin holda qanday ko’rinishda uchraydi?

Olmos va grafit

Shisha, ko’mir, olmos, torf

Olmos

Gaz ko’rinishida

Biosfera so’zi qanday ma’noni anglatadi?

“Yorug’lik” qobig’i

“Hayot” qobig’i

“Suv” qobig’i

“Muvozanat” qobig’i

Biosfera atamasini birinchi bo’lib fanga kim kiritgan?

1875 yilga Zyuss

1875 yilga Lamark

1855 yilga Ch. Darvin

1855 yilga Yu. Odum

Biosferada tirik moddalarga nimalar kiradi?

Insonlar, o’simliklar, suv.

Hayvonlar, tuproq va mikroorganizmlar.

O’simliklar, hayvonlar va quyi darajadagi jonzodlar.

Qazilma boyliklar, o’simlik va hayvonlar

Biosferada biogen moddalarga nimalar kiradi?

Tabiiy gaz, inson, o’simliklar.

Neft, torf, ko’mir, ohaktosh va tabiiy gaz.

Tuproq, neft, gaz, hayvonlar.

Qazilma boyliklar, o’simlik va hayvonot dunyosi

Biokos va oraliqlarga nimalar kiradi?

Cho’kindi tog’ jinslari, o’simlik va hayvonlar.

Tuproq, cho’kindi tog’ jinslari, gillar.

Gillar, Tuproq, neft, gaz, hayvonlar.

Tabiiy gaz, inson, o’simliklar

Biosferaga qaysi tabiiy qobiqlar kiradi?

Atmosferani quyi qismi, gidrosfera va litosferaning yuqori qismi

Noosfera, litosfera, mantiya

Ionosfera, mezosfera, troposfera

Atmosferani quyi qismi, gidrosfera, atmosfera, litosferani yuqori qismi

Biosferaga asos solgan olim kim?

E Gekkel

V.I.Vernadskiy

M. Prishvin

Tensli

Qachon va kim tomonidan «biosenoz» atamasi fanga kiritilgan

1877 y, Myobius

1947 y, Vernadskiy

1905 y, Kashkarov

1923 y. Sukachev

Evolyusiov rivojlanish biosferada necha xil omil ta’sirida paydo bo’lgan?

Ichki (avtogen) va geterotrof

Tashqi (allogen) va kserofil

Tashqi (allogen) va ichki (avtogen)

Avtotrof va geterotrof

Kimyoviy elementlar er massasining necha % tashkil etadi?

99,9%

89,9%

98,9%

91,9%

Kimyoviy elementlar er qobig’ining necha % tashkil etadi?

98,8%

95,9%

98,9%

96,9%

Produsentlar qanday organizmlar?

Bular talab qiluvchilar

Bulat istemol qiluvchilar

Bular parchalovchilar

Bular hosil qiluvchilar

Fotosintezda kislorod nimani hisobiga qarab hosil bo’ladi?

Kislorodning yutilishi

Suvning parchalanishi

Korbanat anggidrid ko’pligiga

CO2 ning yutilishiga qarab

Konsumentlar nima?

Bular talab qiluvchilar

Bular hosil qiluvchilar

Bular iste’molchilar

Bular parchalovchilar

Redusentlar qanday organizmlar?

Bular parchalovchilar

Bular talab qiluvchilar

Bulat istemol qiluvchilar

Bular hosil qiluvchilar

Nima biotsenozning asosiy tarkibi va energiya manbaini tashkil qiladi. Ular assimilyasiya (yig’ish) jarayonida to’plagan energiyasini boshqa organizmlarga beruvchilardir?

1 darajadagi konsumentlar

2 darajadagi konsumetlar

Redutsentlar

Produtsentlar

Ekotizimlarda moddalar aylanishi turlarini aniqlang?

Katta va kichik

Kichik

Global

Katta

Moddalar aylanishini harakatlantiruvchi kuchi nima?

Bioximik reaksiyalar va quyosh energiyasi

Yer energiyasi va fizik-ximik ko’rinishi

Yerning ichki issiqligi va quyosh energiyasi

Faqatgina quyosh energiyasi

Katta moddalar aylanishi qanday sabab bilan ekologlarni qiziqtiradi?

Chunki bu jarayonda, suv ishtirok etadi

Chunki bu jarayonda, mineral moddalar ishtirok etadi

Chunki bu jarayonda, gazlar ishtirok etadi

Chunki bu jarayonda, organizmlar va minerallashgan organik moddalar qatnashadi

Ekotizimlarda moddalarning katta aylanishida qaysi moddalar qatnashadi?

Barcha tabiiy elementlar

Barcha fizik elementlar

Barcha kimyoviy elementlar

Biogen elementlar

Ekotizimda moddalarni kichik aylanishini tushuntiring

Geologik modda aylanishi

Biologik modda aylanishi

Biologik va geologik modda aylanishi

Kimyoviy moddalarni aylanishi

Kichik moddalar almashinuvi, katta moddalar almashinuvidan qanday farqlanadi?

Moddalar masshtabi

Geografiya jarayon

Faqat biogenlarni ishtiroki uchun 2. Energetika masshtabi bilan Moddalar ning ishqalanishi bilan

Moddalar to’planishi

Karbonat angidrid gazidan foydalanishdagi asosiy jarayonlarni ayting.

Fotosintez, dengiz va okeanlarda karbonatli cho’kma hosil qiluvchi tog’ jinslarining shamol ta’sirida nurashi

Fotosintez, karbonatli cho’kma hosil qiluvchi

Moddalarning katta aylanishi

Moddalarning kichik aylanishi

Atmosferada karbonat angidridning aylanish tezligi qancha?

3 yil

4 yilga yaqin

2 yil

1 yil

Havoda azotning hosil bo’lishi qanday sodir bo’ladi?

1. Fotosintez 2.Eng kishik bakteriyalar azotifikatsiyasi

1.Havo sintezi 2.Atmosferadagi elektrofikatsiyadan

1.Bakteriya va suv o’tlarining azotifikatsiyasidan 2.Atmosferadagi foto va elektrofikatsiya jarayonida 3.Ammiakning sanoat sintezidan

1.Ammiakning ximik sintezidan

Kislorod ishlab chiqaruvchi asosiy jarayonni ayting.

Fotosintez

Xemosintez

Fotosintez va Xemosintez

Quyosh nuri

Paydo bo’lish manbasi bo’yicha tabiiy resurlar quyidagilarga bo’linadilar:

Er resurslari, suv resurslari, gidroenergetik resurslar, fauna resurslari, qazilma boyliklar

Tugaydigan, tugamiydigan

Mineral, biologik, energetik

Qayta tiklanadigan, qayta tiknlanmaydigan

Tabiit resurslardan foyadalanish qanday guruhlarga bo’linadi?

Er resurslari, suv resurslari, gidroenergetik resurslar, fauna resurslari, kazilma boyliklar

Tugaydigan, tugamiydigan, qayta tiklanadigan, qayta tiknlanmaydigan.

Mineral, biologik, energetik

Potensial, real

Er osti qazilma boyliklari qaysi turdagi resurlarga kiradi:

Tugaydigan tiklanmaydigan.

Tugamaydigan tiklanmaydigan.

Qayta tiklanadigan.

Qayta tiklanmaydigan

Hozirgi zamon rivojlanish bosqichida qidirib topilgan, zahiralari aniqlangan va jamiyat tomonidan faol ishlatilayotgan resurslar qanday resurs hisoblanadi?

Real resurslar.

Potensial resurslar.

Tugaydigan.

Tugamaydigan

Hozirgi zamon rivojlanish bosqichida qidirib topilgan, zahiralari aniqlangan va istiqbolli davrlarda ishlatilish mumkin bo’lgan resurslar resurslar qanday resurs hisoblanadi?

Potensial resurslar.

Real resurslar.

Tugaydigan.

Potensial resurslar.

Tugamaydigan

Tabiiy resurslar paydo bulishi bo’yicha qanday toifalariga bo’linadilar?

Mineral, biologik, energetik

Potensial, real

Er resurslari, suv resurslari, gidroenergetik resurslar, fauna resurslari, kazilma boyliklar

Tugaydigan, tugamiydigan

Er sayyorasining potensial resurlariga nimalar kiradi:

Tugaydigan, qayta tiklanadigan resurslar, o’simlik resurslari.

Cho’l, botqoqlik, sho’rlangan erkar, doimiy muzliklar.

Qazilma boyliklar, doimiy muzliklar, hayvonot dunyosi

Er resurslari, suv resurslari, gidroenergetik resurslar, fauna resurslari, kazilma boyliklar

Ishlab chiqarishda ishlatilishi bo’yicha tabiiy resurlar nimalar kiradi:

Mineral, biologik, energetik

Tugaydigan, tugamiydigan

Er resurslari, suv resurslari, gidroenergetik resurslar, fauna resurslari, qazilma boyliklar

Qayta tiklanadigan, qayta tiknlanmaydigan

Qayta tiklanish darajasi bo’yicha tabiiy resurlar nimalar kiradi:

Mineral, biologik, energetik

Tugaydigan, tugamiydigan

Er resurslari, suv resurslari, gidroenergetik resurslar, fauna resurslari, qazilma boyliklar

Qayta tiklanadigan, qayta tiknlanmaydigan

O’simlik va xayvonot dunyosi resurlari qaysi turdagi resurlarga kiradi:

Tugaydigan, qayta tiklanadigan.

Tugamiydigan, qayta tiklanadigan.

Tugamaydigan.

Tugaydigan, qayta tiklanmaydigan

Atmosferada havoning necha foizini azot tashkil qiladi?

78,2%

74,8%

72,8%

68,2%

Atmosferada qaysi elementning miqdori ko’proq?

Kislorod

Vodorod

Uglerod

Azot

Kislorod ishlab chiqaruvchi asosiy jarayonni ayting?

Xemosintez

Fotosintez

Fotosintez va Xemosintez

Quyosh nuri

Ekologiyada iqlimning qanday zonalashgan turlari mavjud?

Nam, quruq

Gumid, arid

O’rtacha, sovuq

Issiq, trofik

Qanday hududlar “Arid” hududlar deyiladi?

Yog’ingarchilik miqdori parlanishdan kam bo’lgan hududlar

Yillik yog’in miqdori yillik parlanishga teng bo’lgan hududlar

Yillik yog’in miqdori parlanishni oshiradigan hududlar

Evapotranspiratsiya transpiratsiyani oshiradigan hududlar

Qanday hududlar “Gumid” hududlar deyiladi?

Parlanish evaziga yog’ingarchilik miqdorini oshadigan hududlar

Yillik yog’in miqdori parlanishdan ko’p bo’lgan hududlar

Evapotranspiratsiya transpiratsiyani oshiradigan hududlar

Evapotranspiratsiya transpiratsiyani oshiradigan hududlar

Atmosferaning qaysi qatlami ultrabinafshanurlarning yutilishida muhim ahamiyatga ega?

Azon qatlami

Troposfera

Stratosfera

Litosfera

Atmosferada havosi nechta qatlamdan tashkil qiladi?

5 ta

4 ta

3 ta

2 ta

Kislorod ishlab chiqaruvchi asosiy jarayonni ayting?

Xemosintez

Fotosintez va Xemosintez

Fotosintez

Quyosh nuri

Ozon qobigini emirilishining asosiy sababchi gazlar bu?

Karbonat angidrid, metan gazlari.

Azot, oltingugurt oksidlari.

Xloftoruglevodorodlar, freonlar

Azot oksidlari, avtomobillardan chikadigan gazlar, chang

Issiqlik (parnik) effekti paydo bulishining asosiy sababchi gazlari bu?

Azot, oltingugurt oksidlari.

Azot oksidlari, avtomobillardan chikadigan gazlar, chang.

Xloftoruglevodorodlar, freonlar

Karbonat angidrid, metan gazlari.

Atmosfera havosida zaxarli gazlar va chang aralashmasi bu?

«parnik effekt» xodisasi

ozon qobigining emirilishi.

smog xodisasi

kislotali yomg’irlar

Freon moddalar va xlorftoruglevodorodlar atmosfera havosida ko’payishi nimaga olib keladi?

ozon qobigining emirilishi.

kislotali yomgirlar

smog xodisasi

«parnik effekt» xodisasi

Er yuzasidan qaytayotgan quyosh nurlanishi oqimining unga tushayotgan oqimga nisbati nima deb yuritiladi?

smog hodisasi

albedo

«parnik effekt» xodisasi

kislotali yomg’irlar

Qaysi qatorda Atmosferada havosining qatlamlari to’g’ri ko’rsatilgan?

mezosfera,strotosfera, troposfera, termosfera, egzosfera

strotosfera,mezosfera, termosfera, egzosfera, troposfera,

troposfera, strotosfera, mezosfera, termosfera, egzosfera

troposfera, termosfera, egzosfera, strotosfera,mezosfera,

Atmosfera havosi necha xil usulda ifloslantiriladi?

2 xil

3 xil

4 xil

5 xil

Atmosfera havosini tabiiy ifloslantiruvchi manbalarga nimalar kiradi?

transport, zilzila, shamol, yog’ingarchilik

zilzila, shamol, sanoat korxonalari, vilqon

shamol, yog’ingarchilik, energetika , vilqon

vilqon, zilzila, shamol, yog’ingarchilik

Atmosfera havosini sun’iy ifloslantiruvchi manbalarga nimalar kiradi?

sanoat korxonalari, energetika, transport, qishloq xo’jaligi,maishiy korxonalar

yog’ingarchilik, energetika, vilqon, qishloq xo’jaligi,maishiy korxonalar

sanoat korxonalari, shamol, transport, qishloq xo’jaligi,maishiy korxonalar

zilzila, shamol, energetika, transport, qishloq xo’jaligi,maishiy korxonalar

Atmosfera havosini 40% ifloslanishi qaysi tarmoqga to’g’ri keladi?

avtomobil transporti

sanoat korxonalari

energetika

maishiy korxonalar

Atmosfera havosini 26% ifloslanishi qaysi tarmoqga to’g’ri keladi?

sanoat korxonalari

maishiy korxonalar

energetika

avtomobil transporti

Atmosfera havosini 20% ifloslanishi qaysi tarmoqga to’g’ri keladi?

energetika

sanoat korxonalari

maishiy korxonalar

avtomobil transporti

Atmosfera havosini 16% ifloslanishi qaysi tarmoqga to’g’ri keladi?

energetika

maishiy korxonalar

sanoat korxonalari

avtomobil transporti

Atmosfera havosining ifloslanish darajasi butun dunyo sog’likni saqlash tashkiloti tomonidan nechta guruhga bo’lingan ?

4 ta

3 ta.

2 ta

5 ta

DAVAN 12.1007-88. ―Zararli moddalarning turlari va ularga nisbatan xavfsizlik talablari‖da barcha zaharli hisoblangan moddalar necha sinfga bo’linadi?

4.

5

2

3

O’ta xavfli zaharli moddalar RECHK qanday bo’ladi?

0,1 mg/m3 dan katta bo’ladi

0,1 mg/m3 dan teng bo’ladi

0,1 mg/m3 dan ortiq bo’ladi

0,1 mg/m3 dan kichik bo’ladi

O’rtacha darajada xavfli zararli moddalar qanday bo’ladi?

RECHK si (1,0-10) mg/m3 dan kichik bo’ladi

RECHK si (10-15) mg/m3 dan kichik bo’ladi

RECHK si (0,1-1) mg/m3 dan kichik bo’ladi

RECHK si (15-50) mg/m3 dan kichik bo’ladi

Kam zararli moddalar qanday bo’ladi?

RECHK si 0,1 mg/m3 dan ortiq bo’ladi

RECHK si 10 mg/m3 dan ortiq bo’ladi

RECHK si 0,5 mg/m3 dan ortiq bo’ladi

RECHK si 0,50 mg/m3 dan ortiq bo’ladi

Sanoat chiqindi gazlarni tarkibidagi zararli qo’shimchalar necha guruhga bo’linadi?

uch

to’rt

ikki

besh

Chiqindi gaz tarkibidagi zararli birikmalarning tavsifiga qarab, ularni tozalash usullari necha turga bo’linadi?

3

2

4

5

Chiqindi gaz tarkibidagi zararli birikmalarning tavsifiga qarab, ularni tozalash usullari qanday?

Absorbsiya, katalitik, ion almashinish

Adsorbsiya, absorbsiya, katalitik.

Oksidlanish, katalitik, adsorbsiya.

Qaytarish, katalitik, ion almashinish

Suyuqlikda gaz eki suyuqlik buglarini tanlanib yutilishi jаrаyoni qanday nomlanadi?

Absorbsiya

Adsorbsiya

Katalitik

Oksidlanish-qaytarish

Absorpsiya jarayonini olib boruvchi qurilmalar qanday nomlanadi?

Absorber

Absorbent

Absortiv

Regenerativ

Sanoatda absorbsion reaktorlar sifatida to’ldiruvchilar bilan to’ldirilgan minoralar, qanday reaktorlar ko’proq qo’llaniladi?

panjarali yoki baratashli reaktorlar

barbatashli reaktorlar

tarelkali yoki polkali reaktorlar

regenerativ yoki destruktiv reaktorlar

Gazlarni qаttiq jism yuzasida yutilish jаrаyoniga qanday jarayon deb ataladi –?

Adsorbsiya

Absorbsiya

Katalitik

Oksidlanish-qaytarish

Adsorpsiya jaroyonida yutuvchi modda sifatida yuqori govaklikka еga bo’lgаn qаttiq jismlar qo’llaniladi?

kimyoviy moddalar, silikagel, alyumogel, sun’iy tseolitlar, silfat kislota, azot.

suv,mineral o’g’itlar, temir tuzlari, alyumogel, sun’iy tseolitlar, glinozem, bentonit

alyuminiy oksidi, temir tuzlari, silikagel, alyumogel, sun’iy tseolitlar, glinozem, bentonit

aktivlangan ko’mir, silikagel, alyumogel, sun’iy tseolitlar, glinozem, bentonit

1 g. aktivlangan ko’mir 1000 m3 gacha solishtirma yuzaga еga bulishi mumkin.?

1000 m3

10 m3

100 m3

500 m3

Adsorbent to’liq tuyingandan so’ng ------------ - (ya’ni yutilgan gazlardan tozalash) qilinib yana keyingi gazlarni yutib olish uchun foydalaniladi.?

regenerasiya

desorbtsiya

katalitik

termo yadro

Desorbsiya jarayoni asosan nimani hisobiga amalga oshiriladi?

issiq bug

elektr toki

haroratni pasayishi

termo yadro

Gazlarni katalitik tozalash nimani hisobiga amalga oshiriladi?

harorat yordamida.

elektr toki yordamida

katalazatotlar yordamida

kimyoviy moddalar yordamida

Oqova suvlardan qayta foydalanishning ahamiyati nimada?

Texnik maqsadlarda foydalanish

Chorvachilikda foydalanishi

Atrof muhitni muhofaza qilish va qo'shimcha suvresurslarini vujudga keltirish

Sanoatda foydalanishi

Er sharida gidrosferaning umumiy hajmi qancha?

1 mlrd 386 mln km3

1 mlrd 530 mln km3

386 mln km3

520 mln km3

Hech qanday antripogen ta’sir ishtirokisiz tabiiy jarayonlar natijasida sifat va miqdoriy jihatdan shakllangan suvlar?

Texnologik suvlar

Sun’iy suvlar.

Energetik suvlar

Tabiiy suvlar.

Suvning minerallashuv darajasi 1 litr suvda 1 gramgacha tuz miqdori bo’lsa qanday suv hisoblanadi?

sho’r suv

chuchuk suv

o’ta sho’r suv

tabiiy suv

Yer kurrasini qancha maydonini suv egallagan?

361 mln km2

245 mln km2

510 mln km2

149 mln km2

Suvning minerallashuv darajasi 1 litr suvda 1-10 gramgacha tuz miqdori bo’lsa qanday suv hisoblanadi?

sho’r suv

chuchuk suv

o’ta sho’r suv

tabiiy suv

Suvning minerallashuv darajasi 1 litr suvda 10-50 gramgacha tuz miqdori bo’lsa qanday suv hisoblanadi?

o’ta sho’r suv

chuchuk suv

sho’r suv

tabiiy suv

Suvning optic xossalari nimalarga bog’liq?

tiniqligi, loyqaligi, tarkibida mualloq moddalarning miqdori

loyqaligi, sunning hajmi, tarkibi, miqdori.

sunning tarkibidagi ifloslantiruvchi moddalar miqdori.

rangi, mazasi, tarkibida mualloq moddalarning miqdori

Sanoatda suv qanday maqsadlarda foydalaniladi?

Sug’orish, sovutish, isitish, yuvish.

Texnologik, yuvuvchi, sug’orish.

Energetik, mahsulotlarni yuvish, isitish

Oqova suvlar ifloslanish darajasini aniqlashda Organaleptik usul yordamida qaysi ko’rsatkichlar aniqlanadi?

loyqaligi, sunning hajmi, tarkibi, miqdori

ishqorligi, kislotaligi, zichligi, tiniqligi, loyqaligi

rangi, mazasi, hidi, tiniqligi, loyqaligi

harorati, ishqorligi, kislotaligi, hajmi, miqdori

Oqova suvlar ifloslanish darajasini aniqlashda Fizik-kimyoviy usul yordamida qaysi ko’rsatkichlar aniqlanadi?

zichligi, pH, harorati, ishqorligi, kislotaligi, zichligi

loyqaligi, sunning hajmi, tarkibi, miqdori

ishqorligi, kislotaligi, zichligi, tiniqligi, loyqaligi

harorati, ishqorligi, kislotaligi, hajmi, miqdori

Oqova suvning ifloslik darajasi qaysi ko‘rsatkichlar orqali aniqlanadi?

organoleptik, fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlar, erigan organik va anorganik moddalar miqdori, kolloid, mayda va yirik dispersli zarracha miqdori

Miqdori, hajmi, erigan organik va anorganik moddalar miqdori.

tiniqligi, loyqaligi, erigan organik anorganik moddalar miqdori

organoleptik, fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlar

Suvni kislotalar, ishkoriylar, tuzlar, neft va neft maxsulotlari, pestitsidlar, dioksinlar, ogir metallar, fenollar, sirtki faol moddalar bilan ifloslanish bu?

biologik ifloslantiruvchilari

fizik ifloslantiruvchilari

kimyoviy ifloslantiruvchilari

mexanik ifloslantiruvchilari

Suvga turli mexanik aralashmalarni qushilishi (kum, gil, shagal) – bu suvning?

kimyoviy ifloslanish

mexanik ifloslanish

biologik ifloslantish

fizik ifloslanish

Suvni biohovuzlar – suv utlari yordamida tozalash bu?

fizik tozalash uslubi

mexanik tozalash uslubi

biologik tozalash uslubi.

kimyoviy tozalash uslubi

Suv oqimi ta’sirida tuproqning unumdor qatlamini yuvilib ketilishi?

shamol eroziyaga olib keladi

botqoqlanishga olib keladi

suv eroziyasiga

qayta shurlanishga olib keladi

Sizot suvlarni sathini kutarilishi nimaga olib keladi?

tuproqni chullanishga

tuproqni botqoqlanishi va shurlanishiga

tuproqni zaxarlanishiga

tuproq erroziyasiga

Tabiiy suvlarni asosiy ifloslanish turalari?

fizikaviy, biologik, kimiyoviy

biologik, kimyoviy, issiklik.

radioaktiv, kimyoviy, mexanik

radioaktiv, mexanik, biologik

Oqova suvlarni tozalash uslublari?

Biologik, fizikaviy, kimyoviy

Mexanik, fizikaviy, biologik

Mexanik, biologik, kimyoviy

Mexanik, kimyoviy, fizikaviy

Oqova suvlarni panjara va tindirgich yordamida tozalash bu?

Mexanik tozalash

Kimyoviy tozalash

Biologik tozalash

Fizikaviy tozalash

Suv resurlari qaysi turdagi resurlarga kiradi?

Tugamaydigan, qayta tiklanadigan.

Tugaydigan, qayta tiklanadigan.

Tugamaydigan.

Tugaydigan, qayta tiklanmaydigan

Orol dengizini kurishi bu – ?

Minatakaviy muammo.

Maxalliy muammo

Muammo emas

Umumbashariy (global) muammo.

Suv havzalarining asosiy ekologik hududlarini aniqlang?

Batial, litoral

Litoral, batial,abissal

Abissal, batial

Litoral, abissal

Oqova suvlarning tozalashning qanday usullari mavjud?

mexanik, fiz-kimyoviy, kimyoviy, biologic, termik

soviyuvchi, kimyoviy, biologic, termik

fiz-kimyoviy, kimyoviy, biologic, haroratli

mexanik, soviyuvchi, kimyoviy, biologic

Oqova suvlarni mexanik tozalashda qanday jarayonlar qo’llaniladi?

tindirish, cho’ktirish, fil’trlash, sentrafugalash

koagullash, cho’ktirish, fil’trlash, ion-almashinish

ekstraksiya, bug’latish, tindirish, elaklash

oksidlash, qaytar-osmos, ekstraksiya, tindirish

Oqova suvlarni fizik-kimyoviy tozalashda qanday jarayonlar qo’llaniladi?

koagullash, cho’ktirish, fil’trlash, ion-almashinish, ekstraksiya

ekstraksiya, bug’latish, tindirish, elaklash, flokullash

koagullash, flokullash, adsorbsiyalsh, ekstraksiya, ion-almashinish

oksidlash, qaytar-osmos, ekstraksiya, tindirish

Oqova suvlarni kimyoviy tozalashda qanday jarayonlar qo’llaniladi?

neytrallsh, oksidlash-qaytarish

koagullash, cho’ktirish

ekstraksiya, bug’latish

oksidlash, qaytar-osmos

Oqova suvlarni koagullashda qanday moddalardan koagulyant sifatida foydalaniladi?

Xlor

Alyuminiy sulfat

ishqorlar

nitratlar

Oqova suvlarni tozalashda qaysi adsorbentlar keng qo'llaniladi?

seolitlar, alyumogellar, alyuminiy sulfat

aktivlangan ko'mir, metall oksidlari, metallar, seolitlar

aktivlangan ko'mir, silikagel, alyumogel, seolitlar

ammoniy sulfat, aktivlangan ko'mir, silikagel, keramzit

Adsorbentlarni regenerasiyasi uchun qaysi jarayon qo'llaniladi?

sublimasiya

degazasiya

desorbsiya

dissosiasiya

Flotasiya usuli oqava suv tozalash jarayonining qaysi usuliga kiradi?

mexanik

fizik-kimyoviy

fizik-kimyoviy

bologik

Flotasiya jarayonida qaysi gaz ishlatiladi?

xavo

suv

azot

kislorod

Suvni tozalash texnologiyasi nimani o'rgatadi?

Suv resurslaridan mukammal foydalanish usullarini

Suv resurslarini

Oqova suvlarni tozalash va undan qayta foydalanish texnologiyalarini

Atrof muhit muhofazasini

Tuproq resurlari qaysi turdagi resurlarga kiradi?

Tugaydigan, qayta tiklanmaydigan.

Tugaydigan, qayta tiklanmaydigan.

Tugamiydigan, qayta tiklanadigan.

O’zgarishsiz qoladigan

Tuproqlarni shurlanishini turlari?

suv, shamol

irrigatsion, gidrotexnik.

birlamchi, ikkilamchi

suniiy va irrigatsion

Yer kurrasini qancha maydonini quruqlik egallagan?

149 mln km2

245 mln km2

510 mln km2

361 mln km2

Deflyasiya bu?

shamol eroziyasi

chullanish

botkokolanish

suv eroziyasi

Tuproqning asosiy hususiyati –?

bu uning sofligi.

bu uning unumdorligi.

bu uning namligi

bu uning zichligi

Tuproq eroziyasi bu…..?

bu uning yemirilishi

bu uning unumdorligi.

bu uning sofligi.

bu uning namligi

Tuproq eroziyasi necha turga bo’linadi?

2.

5

4

3

Tuproqni muhofaza qilish tadbirlari nechta turga bo’linadi?

3

2

4

5

Foydalanishga ko’ra yer resurslari nechta toifaga bo’linadi?

5

6

7

8

Rel’ef deganda nima tushuniladi?

yerning qiyaligi.

yerning nishabligi

yerning tuzilishi

yerning balanligi

Jahon hamjamiyatining ekologik inqirozdan chiqishining asosiy meyo’ri -

Jahon hamjamiyatining ekologik inqirozdan chiqishining asosiy meyo’rlridan biri xalqaro ekologik munosabatlarini muvofiqlashtirishdir.

Jahon hamjamiyatining ekologik inqirozdan chiqishining asosiy meyo’rlridan biri xalqaro siyosiy munosabatlarini muvofiqlashtirishdir.

Jahon hamjamiyatining ekologik inqirozdan chiqishining asosiy meyo’rlridan biri xalqaro iqtisodiy munosabatlarini muvofiqlashtirishdir.

Jahon hamjamiyatining ekologik inqirozdan chiqishining asosiy meyo’rlridan biri xalqaro munosabatlarini muvofiqlashtirishdir

Atrof muhitni muhofaza qilish ob’ektlarining nechta turi mavjud:

3 ta

2 ta

4 ta

5 ta

Zamonaviy ekologik hamkorlik asosan nechta usulda amalga oshiriladi.

5 ta

4 ta

2 ta

3 ta

“Atrof muhitni muhofaza qilish xalqaro byuro”si qachon ochgandi.

1928-yilda

1938-yilda

1923-yilda

1913-yilda

BMTning mavjud ixtisoslashgan tashkilotlaridan nechtasi atrof muhit muhofazasiga aloqador masalalar bilan shug‘ullanadi?

5 ta

4 ta

6 ta

3 ta

Rezolyusiya nima?

Ma’lum bir muammoni muhokama qilishdan so‘ng qabul qilingan qonun.

Ma’lum bir muammoni muhokama qilishdan so‘ng qabul qilingan bayon.

Ma’lum bir muammoni muhokama qilishdan so‘ng qabul qilingan qaror.

Ma’lum bir muammoni muhokama qilishdan so‘ng qabul qilingan kelishuv

Rezolyusiya atrof tabiiy muhitni xalqaro-huquqiy muhofaza qilishda qanday o‘rinni egallaydi?

asosiy

birinchi

markaziy

alohida

Shartnomaning qanday turlari bjr?

umumiy, regional va ikki va ko‘p tomonlama

alohida, umumiy, regional va ikki va ko‘p tomonlama

umumiy, regional va ikki va ko‘p tomonlama ,markaziy

asosiy, umumiy, regional va ikki va ko‘p tomonlama

Konvensiya nima?

ma’lum. bir turdagi xalqaro munosabatlarni tartibga solishga karatilgan shartnoma

asosiy bir turdagi xalqaro munosabatlarni tartibga solishga karatilgan shartnoma

umumiy bir turdagi xalqaro munosabatlarni tartibga solishga karatilgan shartnoma

alohida bir turdagi xalqaro munosabatlarni tartibga solishga karatilgan shartnoma

Xartiya nima?

qog‘ozga bitilgan ommaviy va siyosiy ma’lumot

qog‘ozga bitilgan umumiy, ommaviy va siyosiy xabar

qog‘ozga bitilgan alohida ommaviy va siyosiy buyruq

qog‘ozga bitilgan ommaviy va siyosiy ma’lum xujjat

«Atrof-muhit» sifati deganda nimani tushunasiz?

Eng musaffo atrof muhit

Inson va boshqa tirik organizmlarning yashash talablariga mos keluvchi tabiiy sharoitlar darajasi

Atmosfera, gidrosfera, litosferani musaffoligini

Xalq xo’jaligining ekologik toza texnologiyalari

O’zbekiston Respublikasining konstitusiyasining nechta moddasi ekologiyaga bag’ishlangan?

4 ta

3 ta

2 ta

5 ta

O’zbekiston Respublikasining konstitusiyasining atrof muhitni muhofaza qilishga bag’ishlangan moddalari keltirilgan?

51,52,55 va 100-moddalarida

50,54,55 va 100-moddalarida

25,55,91 va 101-moddalarida

50,54,55 va 56-moddalarida

O’zbekiston Respublikasi tabiatni muhofaza qilish to’g’risidagi qonun qachon qabul qilingan?

1992 yil 9 dekabrda.

1991 yil 9 mayda.

1992 yil 4 aprelda.

1952 yil 19 iyunda

“Fuqarolar atrof tabiiy muhitga ehtiyotkorona munosabatda bo’lishga majburdirlar” bu konstitutsiyaning qaysi moddasida aks ettirilgan?

50- modda

54- modda

55- modda.

100- modda

O’zbekiston Respublikasi “Suv va suvdan foydalanish” to’g’risidagi qonun qachon qabul qilingan?

1992 yil 9 dekabrda

1993 yil 6 mayda

1996 yil 27 dekabrda

1997 yil 26 dekabrda

O’zbekiston Respublikasi “Atmosfera havosini muhofaza qilish” to’g’risidagi qonun qachon qabul qilingan?

1992 yil 9 dekabrda

1993 yil 6 mayda

1996 yil 27 dekabrda

1997 yil 26 dekabrda

O’zbekiston Respublikasi “O’simlik va hayvonot dunyosini muhofaza qilish” to’g’risidagi qonun qachon qabul qilingan?

1997 yil 26 dekabrda

1992 yil 9 dekabrda

1996 yil 27 dekabrda

1993 yil 6 mayda

Venada ozon qatlamini muhofaza qilish bo’yicha konvensiyasi qachon o’tkazilgan?

1987 yil.

1991 yil

1985 yil

1992 yil

Freon moddalar va xlorftoruglevodorodlar atmosfera havosida ko’payishi nimaga olib keladi?

ozon kobigining emirilishi.

smog xodisasi

«parnik effekt» xodisasi

kislotali yomgirlar

«Dezertifikatsiya» atamasi nima ma’noni anglatad

Botqoqlik jarayonini

Cho’llanish jarayonini

Sho’rlanish jarayonini

Isish jarayonini