Ekologik muammolar 801-20 guruh talabasi Tojiboyeva Nozima Yorqin qizi

Bu ekologik muammolar tabiiy muhitni keskin o’zgartirib, aholi salomatligiga ta’sir etmoqda.

1911-1960-yillar davomida Orol dengizi har yili o’rtacha 52 kub kilometr suv quyilib kelgan va uning sathi muntazam ravishda 53 m mutlaq balandlikda, akvatoriyasi 66 ming kvadrat kilometr, suvning o’rtacha sho’rlanganlik darajasi 9,5-10 foiz (9,5-10g/l) bo’lib, o’rtacha chuqurligi 16 metrni tashkil qilgan.

O’rta Osiyo va O’zbekistonda vujudga kelgan hududiy ekologik muammo – bu Orol dengizi muammosidir.

O’rta Osiyo va Janubiy Qozog’iston-dagi qo’riq yerlarning o’zlashtirilishi, qator yirik suv omborlarining bunyod etilishi, kanallar, kollektor-zovurlar tizimlarini qurib, ishga tushirilishi natijasida 1961-yildan boshlab Amudaryo va Sirdaryodan Orol dengiziga tushadigan suvlar miqdori kamaya boshladi.

O’rta Osiyo va Janubiy Qozog’iston-dagi qo’riq yerlarning o’zlashtirilishi, qator yirik suv omborlarining bunyod etilishi, kanallar, kollektor-zovurlar tizimlarini qurib, ishga tushirilishi natijasida 1961-yildan boshlab Amudaryo va Sirdaryodan Orol dengiziga tushadigan suvlar miqdori kamaya boshladi.

Orol dengiziga Amudaryo va Sirdaryo orqali qutilgan suv miqdorining 1926-1996-yillar mobaynida o’zgarib borishi, kub km da.

Orol dengiziga Amudaryo va Sirdaryo orqali qutilgan suv miqdorining 1926-1996-yillar mobaynida o’zgarib borishi, kub km da.

Yillar
Tavsif 1926- 1941- 1951- 1961- 1971- 1986
1940 1950 1960 1970 1985 1996
Suv resurslari 103,7 113,8 119,9 116,2 109,6 98,6

Suv oqimi sarfi 43,8 50,5 56,9 70,8 92,2 -

Daryo deltalariga 59,9 63,2 63,0 45,4 17,4 14,6
yetib kelgan suv

Daryo detallarida 6,1 8,0 7,8 3,9 2,4 2,0
sarflangan suv

Dengizga quyilgan 53,8 55,2 55,2 41,5 15,0 12,6
suv