1. A hodisaga teskari (qarama-qarshi) hodisa deb, A hodisaga kirmagan barcha elementar hodisalar to’plamiga aytiladi. va (1.1.2-chizma).
1.1.2-chizma(A hodisaga teskari hodisa)
2. A va В hodisalarning yig’indisi A В (yoki A+B) deb, A yoki В hodisalar, yoki ikkalasi ham bajarilganda va faqat shundagina bajariladigan hodisaga aytiladi (1.1.3-chizma). –muqarrar hodisa ekanligi o‘z-o‘zidan ayon.
1.1.3-chizma(A va B hodisalarning yig’indisi)
3. A va В hodisalarning ko‘paytmasi A B (yoki A∙B) deb, A va В hodisalar birgalikda bajarilganda va faqat shundagina bajariladigan hodisaga aytamiz (1.1.4-chizma). -mumkin bo‘lmagan hodisa ekanligi ravshan.
1.1.4-chizma(A va B hodisalarning ko’paytmasi)
Agar bo‘lsa, A va В hodisalar birgalikda bo‘lmagan (yoki birgalikda bajarilmaydigan) hodisalar deyiladi.
4. A va В hodisalarning (A-B) ayirmasi deb, A hodisa bajarilib, В hodisa bajarilmaganda va faqat shundagina bajariladigan hodisaga aytiladi (1.1.5-chizma).
1.1.5-chizma(A va B hodisalarning ayirmasi)
5. Agar A hodisaning ro’y berishidan В hodisaning ham ro’y berishi kelib chiqsa, u holda A hodisa В hodisani ergashtiradi deymiz va buni ko‘rinishda yozamiz. Ko’rinib turibdiki, bu holda A ro’y bersa, B ham albatta ro’y beradi, lekin B ro’y bersa, A ning ro’y berishi shart emas.
6. Agar А В va В A bo’lsa, u holda A va В hodisalar teng kuchli yoki teng hodisalar deyiladi va A=В orqali yoziladi. Teng kuchli hodisalar bir xil elementar hodisalardan tashkil topgan ekanligiga ishonch hosil qilishimiz mumkin.
7. A ning B da va B ning A da bo’lmagan elementar hodisalaridan tuzilgan hodisaga A va B hodisalarning simmetrik ayirmasi deyiladi va uni ko’rinishda belgilanadi. (1.1.6-chizma)
1.1.6-chizma(A va B hodisalarning simmetrik ayirmasi)
8. Agar bo’lsa, A1,A2,...,An hodisalar hodisalarning to’liq gruppasini tashkil etadi deyiladi. Xususan, va bo’lsa, A1,A2.,...,An hodisalar o’zaro birgalikda bo’lmagan hodisalarning to’liq gruppasini tashkil etadi deyiladi.
Tasodifiy hodisalar ta’rifidan foydalanib, quyidagi munosabatlarning o’rinli ekanligini ko’rsatish mumkin:
-invalyutsiya qonuni;
, -idempotentlik(ayniylik) qonuni;
, ;
, -de-Morgan qonuni;
kommutativlik qonuni;
,
assotsiativlik qonunui;
distributivlik qonuni;
;
;
, .
Elementar hodisalarning diskret fazosi. Ehtimollar fazosi
Endi tajriba natijasida ro'y beradigan elementar hodisalar soni sanoqli bo’lgan hol uchun misollarni ko’rib chiqamiz.
Misol: Tajriba tangani birinchi bor gerb tushguncha tashlashdan iborat bo’lsin. Bu misolda Ω={ωi},i=1,2,…,n,… bo’lib,
Do'stlaringiz bilan baham: |