Ehtimollar nazariyasi fanining asosiy tushunchakari, kombinatorika elementlari hodisalar algebrasi, ehtimollikning klassik tarifi

m

formula bilan aniqlanadi.

n

Ehtimolning klassik ta’rifidan bevosita quyidagi xossalar kelib chiqadi. 1-xossa. Muqarrar hodisaning ehtimoli 1 ga teng.

Haqiqatan ham, bu holda m=n va demak.

m _ n _ n nMumkin bo’lmagan hodisaning ehtimoli nolga teng, bu holda

_ ^m _ ⁰ _ n m=0 va P(0) ^

^{v 7} n n

2. 
   xossa. Tasodifiy hodisaning ehtimoli nol va bir orasida yotuvchi sondir.
   

0

Shunday qilib, istalgan hodisaning ehtimoli quyidagi munosabatni qanotlantiradi.

0

Ehtimolning yuqorida keltirilgan klassik ta’rifi cheklangan bo Tib, hamma masalalarga ham qo’Hanilavermaydi. Jumladan, elementar natijalari soni cheksiz yoki elementar natijalari teng imkoniyatli bo’lmagan tajribalarda klassik ta’rifni qo’llab bo’lmaydi.

Shu sababli klassik ta’rif bilan bir qatorda hodisaning ehtimoli sifatida nisbiy chastota yoki unga yaqinroq sonni olib, statistik ta’rifdan ham foydalaniladi.

Statistik ta’rif nisbiy chastotaning turg’unlik hossasiga asoslanadi. Bu xossa shundan iboratki, ko’p sondagi tajribalar seriyasi uchun A hodisaning n ta tajribada

v

ro’y berishlari nisbiy chastotasi deb ataluvchi W(A) = — nisbat deyarli o’zgarmas

miqdor bo’lib qolaveradi. Bu erda v - A hodisaning n ta tajribada ro’y berishlari soni. Nisbiy chastotaning turg’unlik xossasi birinchi bor demografik harakterdagi hodisalarda ochilgan. Bizning eramizdan 2000 yillar burun qadimiy Xitoyda o’g’il bolalar tug’ilishlar sonining jami tug’ilgan bolalar soniga nisbati deyarli 1/2 ga teng ekanligi hisoblangan. Bu sonning barcha davrlar uchun o’zgarmay qolishini statistik ma’lumotlar tasdiqlaydi.

Nisbiy chastotaning turg’unlik xossasiga yana bir misol sifatida tanga tashlash tajribasini ko’ramiz. Tanga tashlash tajribalari ko’p marta o’tkazilib, ularda «gerb» tomoni tushishi soni sanalgan. Bir nechta tajribalaming natijalari quyidagicha bo’lgan