Egasi Topiladigan Gaplar Shaxsi Aniq, Shaxsi Noaniq,Shaxsi Umumlashgan Gaplar, Egasi Topilmaydigan Shaxsiz Gaplar

Egasi Topiladigan Gaplar Shaxsi Aniq , Shaxsi Noaniq ,Shaxsi Umumlashgan Gaplar , Egasi Topilmaydigan Shaxsiz Gaplar
unga ko'ra egasiz gaplar ikki xil:  
1.
Egasi topiladigan gap
2.
Egasi topilmaydigan gap
Kesimsiz bir sostavli gaplar nominativ gaplarni birlashtiradi.  
2.  
Egasi topiladigan gap.
Bir tarkibli gaplarning bu tipida ega bo'lmaydi, lekin uni gapning
kesimidan anglab olish mumkin. Bunda diqqat bajaruvchi shaxsga emas, balki
harakatga qaratilgan bo'ladi. Bunday bir tarkibli gaplarning bosh bo'lagi,

asosan fe'l bilan ifodalanadi. Egasi topiladigan gaplarda shaxs tasavvuri

turlicha bo'ladi. , bu gap tiplarni:
1.
shaxsi aniq
2.
shaxsi noaniq
3.
haxsi umumlashgan gaplarga ajratish mumkin.
Shaxsi aniq gap. 
Kesim fe'l bilan ifodalanib, xarakatni bajaruvchi shaxsni aniq ko'rsatib
tursa,bunday bir sostavli gaplarni shaxsi aniq gap deyiladi.

Shaxsi aniq gapning kesmi quydagicha ifodalanadi:

1.
Aniqlik maylidagi fe'l bilan.Masalan: Sermanzara dalalarni tomosha qilib
yuraman. (O) Yoppasiga xush kelibsizlar. (YA)
2.
Buyruq mayli shaklidagi fe'l bilan. Masalan: Endi o'zingizning ishingiz
xaqida gaplashib olaylik.(Tuyg'un)
3.
Shart-istak maylidagi fe'l bilan. Masalan: Birodarlar, shu ishni birgalikda
bajarsak.

Shaxsi aniq gapning kesmi ba'zan ot kesim bo'lishi xam mumkin.

Shaxsi aniq gaplar badiy adabiyotda, ayniqsa,dialog formasidagi nutqda
ko'p qo'llanadi.
Shaxsi noaniq gap.  

Kesim fe'l bilan ifodalanib,shaxsni aniq ko'rsatib turmaydigan bir sostavli

gap shaxsi noaniq gap deyiladi.

Shaxsi noaniq gapning bosh bo'lagi uchinchi shaxsga qaratilgan bo'ladi.

Lekin bajaruvchi shaxs noaniq bo'ladi.

Shaxsi noaniq gapning kesmi quydagicha ifodalanadi.  
1.Aniqlik mayli formalari bilan. Masalan: Yoshlik xotirasini yozilmagan oq
varoq deyiladi. (Shuxrat). Bu yigitni muncha qiynashadi.
2.Buyruq istak maylining 3-shaxs formasi bilan. Masalan: Sen borib xabar ber,
yana bizni qidirib yurishmasin.
3.Shart istak maylining 3-shaxs formasi bilan: Kitob ёg'ochmidiki, uni tesha
bilan chopsa (X.G)
Bu gaplarning hammasida ham bosh bo'lak 3-shaxs formasidagi fe'l bilan
ifodalangan. Lekin ularda harakatni bajaruvchi shaxs noma'lum. Bunday
konstruksiyali gaplarda diqqat harakatga qaratilgan. Bularda ega tushirilgan
deb bo'lmaydi.
Shaxsi noaniq gaplar shaxsi aniq gaplarga qaraganda kam qo'llaniladi.
Bu tip gaplar ilmiy adabiyotlarda qo'llanilmaydi.