Ecologiya MurodovSh lot doc



Download 1,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/230
Sana07.01.2022
Hajmi1,2 Mb.
#327613
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   230
Bog'liq
Ecologiya Murodov Sh 2005

 

5.3.  Kichik aylanish

....................................................................69 

bilan isbotlangan bo’lishi lozim. 

 

Birinchi  qonun  shuni  ifodalaydiki,  tabiatda  bir  biri  bilan 



bog’liq  bo’lmagan  hodisalar  bo’lmaganligi  kabi,  insonning  har 

qanday faoliyati uni  o’rab turgan atrof muhitda o’z aksini topadi. 

Bu  ichki  dinamik  tenglik  qonunida  o’z  aksini  topgan  bo’lib,  u 

quyidagicha ifodalanadi. 

 

Modda,  energiya,  ma‘lumot  va  alohida  tabiiy  tizimlarning 



dinamik sifati o’zaro shunday bog’langanki, bu ko’rsatkichlarning 

birortasi  o’zgarishi,  boshqalarida  ham  o’zgarishga  sabab  bo’ladi, 

lekin moddiy, energetik, ma‘lumot va tizim dinamik sifati umumiy 

holda saqlanadi. 

 

Tabiiy  zanjir  reaktsiyasi,  o’z  navbatida  hodisalar  zanjiri 



o’zi bilan bog’langan boshqa hodisalarni o’zgarishiga olib keladi. 

 

Masalan:  changlantiruvchi  hashoratlarning  qirilib  ketishi, 



o’simliklarning  hosildorligi,  ularning  chatishib  yangi  tur  paydo 

bo’lishiga ta‘sir etadi va bu o’z navbatida o’simliklarning mevasi, 

tanasi,  urug’i  bilan  oziqlanuvi  hayvonot  turlarining  yo’qolishiga 

olib keladi. 

 

Tabiiy  tizimlardagi  o’zaro  harakat,  sifat  jihatdan  bir  xil 



emas. 

Bir 


ko’rsatkichning 

kuchsiz 


o’zgarishi 

boshqa 


ko’rsatkichlarning kuchli o’zgarishiga olib  kelishi mumkin. Katta 

o’zgarishlar  alohida  ekotizimlardan  biosferaga  o’ta  turib  global 

jarayonlar  o’zgarishiga  olib  keladi.  Bundan  ikkinchi  evolyutsion 

qonunlar,    evolyutsion  yunalish  qonuni  va  evolyutsiyani  orqaga  

qaytmasligi  qonuni    kelib  chiqadi  (L.Dollo).  Birinchi  qonunning 

ifodalanishi quyida keltirilgan. 

 

Evolyutsiyaning  umumiy  yunalishi  tarixiy  mavjudlikning 



o’zgarib  turadigan  sharoitiga  moslashishga    qaratilgan. 

Organizmlar  yoki  ularning  avlodlari  dastlabki  holatiga  qaytish 

mumkin emas. 

 

Kommonerning    ikkinchi  qonunini  kengroq  qarab 



chiqamiz.  Bu  qonun  har  qanday  tabiiy  tizim  muhitning  moddiy, 

energetik imkoniyatlari hisobiga rivojlanishini ko’rsatdi. 

 

Bundan  ko’rinib  turibdiki,  absolyut  chiqindisiz  ishlab 



chiqarish  mavjud  emas.  Faqat  kam  chiqindili  ishlab  chiqarishga 

erishish mumkin. Ekotizim  va biosfera chiqindisiz ishlaydi degan 

tushuncha xatodir. Keng ma‘noda olsak, ko’mir qatlamlari, tabiiy 

neft, ohaktosh, chili selitrasi, hatto kislorod- biosfera chiqindisidir. 

37 



www.qmii.uz/e-lib 

 

www.qmii.uz/e-lib 



 

 



 

 

 



 

 

 



`` 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

  


Download 1,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   230




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish