Ecologiya MurodovSh lot doc



Download 1,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/230
Sana07.01.2022
Hajmi1,2 Mb.
#327613
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   230
Bog'liq
Ecologiya Murodov Sh 2005

1.7. Biogeotsenoz

……………………………………………….29 



1.8. Ekotizim populyatsiya bo’la oladimi?

...............................30 



1.9. Biomalar

…………………………………………………...31 



1.10. Ekologik makon

………………………………………….30 



1.11. Hayotiy shakl

……………………………………………..32 



1.12. Areal

………………………………………………………33 



 

2- ma’ruza. BIOEKOS QONUNLARI

 …………………….....35 



2.1.Qonun va qonuniyat haqida tushuncha

………………….35 



2.2. Bioekosning asosiy qonuni

………………………………..36 



2.3. Kommoner qonunlari

……………………………………..36 



2.4. Evolyutsion va tizimli qonunlar

…………………………..39 



2.5. Xilma-xillik qonunlar

……………………………………..39 



2.6. Tirik organizmlarning fizik –kimyoviy birlik qonuni

…..40 


2.7. Ekologik qoidalar va printsiplar

…………………………40 

Lekin  tabiat  chiqindisini  kamaytirishga  harakat  qiladi.  Shuning 

uchun  ham  bir  organizm  chiqindisi  ikkinchisi  uchun  yashash 

sharoitini tashkil etadi, buni tuproq misolida ko’rish mumkin. 

 

B.Kommonerning  uchinchi  qonuni  hozircha  bizning 



bilimimiz  yetarli  emasligi,  tabiat  o’z  mexanizmi  va  faoliyatini 

«yaxshi» bilishini anglatadi. Bu qonun: tabiatni yaxshilayman deb 

unga  zarar  yetkazmang;  agar  natijaga  to’liq ishonmasangiz  tabiiy 

jarayonlarga  aralashmang  -  deb  ogohlantiradi.  Bu  jihatdan  «asr 

loyihasi»  shimol  daryolarini  janubga  burish,  o’z  vaqtida 

to’xtatilganligini ta‘kidlash mumkin. Hozirgi kunda ham hech kim 

bu  loyihani  amalga  oshirilishi  nimalarga  olib  kelishini  ishonchli 

ravishda  asoslab  berolmaydi.  Birgina  iqlimni  olib  qaraylik. 

Shimoliy  daryolar  suv  bilan  birga  Arktikaga  issiqlik  oqib  keladi. 

Ular  oqimining  keskin  kamayishi  Arktika  va  tundra  iqlimini 

yanada  keskinlashtiradi.  Bir  yerda  biz  qancha  cho’lni  bog’-

rog’larga  aylantirsak  -  shuncha  bog’-rog’larni  cho’lga 

aylantiramiz  degan  fikrni  eslash  kifoya.  («Chelovek  i  priroda», 

1981 


 8, 67-bet). 

 

«Tabiatga  zarar  yetkazma»  degan  qoida  qadimgi 



rimliklarga  aniqroq  ma‘lum  bo’lgan.  Tatsit  eramizning  15 

yillaridagi  voqealarni  quyidagiga  yozib  qoldirgan:  Arruntsiy  va 

Atey  senat  oldiga  Tibr  qo’yilishini  kamaytirish  uchun  daryo  va 

ko’llarni  to’sish  mumkinmi,  degan  masalani  qo’yadi.  Bu  masala 

yuzasidan  senat  a‘zolari  tadbirga  qarshi  ekanliklarini  bildirib, 

oqimni  to’sish  atrofni  suv  bosishi,  botqoqlanish  va  hosildor 

yerlarni  dashtga  aylanishiga  olib    keladi,  degan  fikrni  bildiradi. 

Tabiat  o’zi  yaratgan  daryolarning  boshlanishi,  quyilishi  va 

oqishiga  yetarli  darajada  e‘tibor  berib,  inson  aralashuviga  hojat 

qolmagan deb hisoblanadi. 

 

Tatsit  o’z  fikrini:  senat  a‘zolari  taklifi  yoki  ishning 



qiyinligini  hisobga  olinganda  ham  Gneem  Pizon  fikri,  ya‘ni 

hammasini tabiiy holicha qoldirgan ma‘qul deb yakunlaydi. Tatsit 

tomonidan  yozilgan voqealar bizga oshkora ekologik ekspertizani 

eslatmaydimi? 

 

To’rtinchi  qonunni  muallif  B.Kommoner  quyidagicha 



izohlaydi:  global  ekotizim  bir  butunlikni  namoyon  qilib,  hech 

narsa  yutilmaydi  yoki  yo’qotilmaydi  va  umumiy  yaxshilash 

ob‘ekti bo’lib hisoblanmaydi; inson mehnati bilan olingan barcha 

38 




www.qmii.uz/e-lib 

 

www.qmii.uz/e-lib 



 

  


Download 1,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   230




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish