Ecologiya MurodovSh lot doc

Asosiy  biogen  elementlarga  (C,  O,  H,  N)  taqqoslash 

bo’yicha  boshqa  biogen  elementlarning  migratsiyasi,  asosan 

suyuq  va  qattiq  fazalarda,  istisno  tariqasida  gaz  va  bug’ 

shaklida  sodir  bo’ladi,  shuning  uchun  uning  biogeokimyoviy 

davri juda oddiy hisoblanadi. 

  

 

Misol  tariqasida  fosfor,  kaliy  va  temirning  aylanishini 

qisqacha qarab chiqamiz. 

 

Klark  litosferada  fosforning  (tarkibini)  uncha  yuqori 

bo’lmagan 

-9·10

-2

 tirik organizmlarda uning miqdori bir muncha  kamligi -7- 

10

-2

 %, shunday bo’lsada, ayni ular cho’kindi jinslarda (fosfaritlar 

qatlami  ko’rinishida  ustunligi)  bu  elementning  katta  miqdori, 

raqam  bilan  baholanganda  10

11

  –10

12

  t  yig’ilgan.  Fosforning 

birikmasi (kaltsiyli  yoki fosforli birikma) suvda  yomon  yoki  juda 

42 

79 

---

www.qmii.uz/e-lib 

 

www.qmii.uz/e-lib 

 

  

 

Ba‘zi mualliflar antropogen omillarni (ularning muhimligi 

va  o’ziga  xosligidan  kelib  chiqib)  alohida  turkumga  ajratishadi. 

3.1  –  jadvalda  keltirilgan  tasniflash  biogeotsenozni  ekotop  va 

biogeotsenozga  hamda  uning  komponentlarini  tuzuvchilarga 

bo’lishga to’liq mos keladi. 

 

3.1  jadval