Ecologiya MurodovSh lot doc

1.2  Biologik  tizimlar.

    Tabiatda  biotik  (jonli) 

komponentlar (tizimlar nazariyasidagi elementlar) abiotik (jonsiz) 

komponentlar energiya  va moddalar almashinishi yo’li bilan bitta 

umumiy -biologik tizimni tashqil etib, o’zaro tartibli munosabatda 

bo’ladi. Bu tizim birmuncha past darajada tizimga yaqin tuzilgan. 

Biotizimlar o’z-o’zini tashqil etish va o’zining faoliyatini uzluksiz 

ravishda 

teskari aloqa

 signallariga muvofiqlashtiradi. 

 

 

Biologik  tizim  -  bu  o’z-o’zini  hosil  qiladigan  (hujayra, 

organizm,  jamoa  va  b.q.)  muhit  va  boshqa  tizimlar  bilan  bir 

butun 

birlik 

sifatida 

o’zaro 

munosabatda 

bo’lgan 

biokimyoviy,  fiziologik,  biotsenotik  va  boshqa  funktsiyalarni 

bajaradi. 

 

  

Bunda  o’z-o’zini  hosil  qiluvchilar  deganda  biologik 

tizimda  fizik-kimyoviy  va  biologik  hodisalarning  ichki  va  tashqi 

ta‘siri  tufayli  vujudga  keladigan  yangi  organizmlarning  paydo 

bo’lishi tushuniladi. 

 

Teskari  aloqa

  -  biologik  tizimlarning  o’z-o’zini 

boshqarishni  tushuntiruvchi  kibernetik  atama  bo’lib,  ijobiy  va 

salbiy  bo’lishi  mumkin.  O’z-o’zini  boshqarish  -  tashqi  ta‘sir 

oqibatida  tuzilishi  va    xossalari  o’zgargan  biotizimning  ichki 

tizimni  tiklash  qobiliyatidir.  Hozirgi  zamon  tasavvurlarga  ko’ra, 

muhit  bilan  o’zaro  munosabatda  bo’lgan  bir-biridan  tafovut 

etadigan 6 ta darajadagi komponentlarga ajratiladi (1.1 -rasm).