E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

20-yillarda  AQSHning
 
iqtisodiy  ahvoli
deb  nom langan  rejani  qabul  qilishlariga  erishdi.  U nga  k o ‘ra,  m u lkdorlar 
ish c h ila r  m a o sh in i  o sh irish   m ajb u riy a tin i  o ld ila r.  A m e rik a   is h c h ila r 
harakatida  ish  tashlash  1926-yilda  barham   topdi.
Kasaba  uyushm alari  esa,  o ‘z  navbatida,  korxona  egalari  bilan  kelishib, 
ish  tashlashlarga  yo ‘l  q o ‘ymaslik,  ishlab  chiqarish  sam aradorligini  oshirish 
va  ish  kunini  uzaytirishga  rozilik  berish  m ajburiyatini  oldilar.
1922-yilning  oxirida  A Q SH   iqtisodiyotida  yangi 
yuksalish  b o sh lan d i.  1928—1929-yillarga  kelib 
AQSH  sanoati  Buyuk  Britaniya,  Fransiya,  G e r- 
m aniya,  Italiya  va  Y aponiya  sanoati  birgalikda  ishlab  chiqargandan  k o ‘p 
m ahsulot  ishlab  chiqardi.  Chetga  sarm oya  chiqarish  1929-yilda  4  baravar 
ortdi.  1919— 1929-yillar davom ida  A Q S H ning  chet  davlatlarga bergan  qarzi 
boshqa  barcha  rivojlangan  davlatlar bergan  qarzdan   ko‘p  b o ‘ldi.  Bu  qarzlar 
evaziga  AQSH  1922— 1932-yillar  davom ida  9,2  m lrd.  dollar  foyda  oldi. 
A QSH  sudxo‘r  davlatga  aylandi.
A Q SH da  iqtisodiy  yuksalish  yangi  texnikaviy  asosda  eng  yangi  texnika 
uskunalarini  q o ‘llash,  konveyer  tizim i,  standartlashtirish  va  m o dernizat- 
siyalash  kabi  usullarni  keng  tatbiq  etish  yo‘li  bilan  am alga  oshirildi.  Buning 
natijasi  o ‘laroq,  birgina  avtom obilsozlik  sanoatida  1927-yilda  7  mln  dona 
avtom obil  ishlab  chiqarildi.  Shu  tariqa  ishlab  chiqarish  A m erika  jam iyati 
taraqqiyotini  harakatlantiruvchi  kuchga  aylandi.
Ishlab  c h iq a rish n in g   tin im siz  o ‘sishi  orqali  k atta  boylik  yaratilish i 
rejalashtirildi  va  bu  boylikning  bir  qismi  qashshoqlikka  b arham   berishga 
sarflanishi  lozim  edi.  Shu  tariqa,  jam iyatdagi  ijtimoiy  m uam m olarni  hal 
etishning  Yevropa  y o ‘lidan  farq  qiluvchi  A m erika  yo‘li  vujudga  keldi.
Yevropa  yo‘li  —  ijtim oiy  m uam m o lam i  ijtim oiy  islohotlar  yo‘li  bilan 
hal  etish  y o ‘li.  A m erika  yo‘li  esa  tadbirkorlik  faoliyatini  yanada  o ‘stirish 
orqali  m ulkdorlarni  yanada  boyitish  va  bu  boylikning  bir  qism ini  ijtim oiy 
m uam m olam i  hal etishga sarflash yo ‘li  edi.  Bu  hodisa tarixda  «yangi  ijtimoiy 
falsafa»,  deb  nom   olgan.
A Q SH da  yangi  ijtim oiy  falsafa  hayotda  m a ’lum   darajada  o ‘z  ifodasini 
topdi.  20-yillar  oxirida  avtom obillar  soni  28  m ln  ni  tashkil  etdi.  Bu  — 
A m erika  deyarli  h ar  bir  oila  avtom obilga  egalik  qilishi  im koniyatini  q o ‘lga 
kiritdi,  degani  edi.  B oshqa  iste’m ol  tovarlari  ham   k o ‘plab  ishlab  chiqarildi. 
Tovarlarni  kreditga  sotish  keng  yo‘lga  q o ‘yildi.  Bu  esa  ishlab  chiqarishning 
yanada  o ‘sishiga  olib  keldi.  M am lakat  to ‘la  telefonlashtirildi.
Biroq  bu  aytilganlar  Am erika  jam iyatida  m u am m olar  tugatildi,  degani 
em a se d i.  Xususan,  1928-yilda jam iyatda  ishsizlar soni  3  m ln  kishini  tashkil 
etdi.  Q ishloq  x o ‘jaligi  o g ‘ir  ahvolda  qoldi.  1920— 1930-yillarda  fe rm er 
xo‘jaliklari  soni  kam aydi.  U larning  qarzi  15  m lrd  dollarga  yetdi.  Buning 
asosiy  sababi  m a m la k a td a   q ish lo q   x o ‘ja lik   m a h s u lo tla ri  aso san   c h e t 
davlatlardan  keltirilishi  edi.
79



Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish