E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

M am lakat  iqtisodiy
 
hayotidagi
 
o ‘zgarishlar
b o ‘ldi.  Bu  om illar  va  Buyuk  Britaniya  m ustam lakalaridagi  m illiy-ozodlik 
kurashi oqibatida  B ritaniya  m ustam lakachilik tizim ining  inqirozi boshlandi.
Buyuk  Britaniya hukm ron  doiralari butun choralar 
bilan  mavjud  ahvolni  o ‘zgartirishga  harakat  qildi.
1918-yilning  oxirida  m am lakatda  iqtisodiy  o ‘sish 
boshlandi.  Bu  1920-yilning  o ‘rtalarigacha  davom 
etdi.  Bunga  keng  iste’m ol  tovarlariga  aholi  talabining  o ‘sishi  ham da  urush 
vayronalarini  tiklash  ehtiyoji  hisobiga  erishildi.
Bu  o ‘sish  tashqi  savdo  o ‘sishida  yaqqol  nam oyon  b o ‘ldi.  C hu n o n ch i, 
shu  davr  oralig‘ida  eksport  38,1  foiz  o ‘sdi.  Biroq  bu  o ‘sish  uzoqqa  c h o ‘zil- 
m adi.  1920-yilning  kuzidayoq  m am lakat  iqtisodiyotining  barcha  tarm oqla- 
rini  qam rab  olgan  iqtisodiy  tanglik  boshlandi.  1921-yilda  sano at  ishlab 
chiqarishi  uchdan  birga  qisqardi  va  u  urushdan  oldingi  darajaning 68  foizini 
tashkil  etdi.  K o‘m ir qazib chiqarish  30 foiz,  tashqi savdo  hajm i esa urushdan 
oldingi  darajadan  2  baravarga  kam aydi.
Ishlab  chiqarishning  keskin  kamayishi  ishsizlar  sonining  o ‘sishiga  sabab 
b o ‘ldi.  M asalan,  ishsiz  sifatida  ro ‘yxatga  olinganlar  soni  1920-yilda  375 
m ing  nafarni  tashkil  etgan  b o ‘lsa,  1921-yiI  o ‘rtalarida  bu  ko‘rsatkich  2,2 
m ln  ga  yaqin  kishini  tashkil  etdi.  1922— 1923-yil  m obaynida  m am lakat 
iqtisodiyotida  tu rg ‘unlik  saqlanib  qoldi.
1924— 
1929-yillar  davlatlar  iqtisodiyotida  qism an  barqarorlashuvning 
qaror  topishi  davri  b o ‘ldi.  Biroq  Buyuk  Britaniya  iqtisodiyoti  am alda  bir 
joyda  depsinib  turdi.  M asalan,  1929-yilda  sanoat  ishlab  chiqarishi  hajmi 
1913-yil darajasiga arang yetdi.  Faqat sanoatning yangi turlari (mashinasozlik, 
kim yo,  sam olyotsozlik  va  avtom obil)  hisobigagina  bunga  erishildi.
1913-yiIda  rivojlangan davlatlar orasida  Buyuk  Britaniyaning sanoat  ishlab 
chiqarishidagi  ulushi  14,8  foizni  tashkil  etgan  b o ‘lsa,  bu  k o ‘rsatkich  1926— 
1929-yillarda  9,8  foizga  tushib  qoldi.
Buyuk  B ritaniyaning  iqtisodiy  jih atd an   tobora  orqada  qolayotganligi- 
ning  asosiy  sababi  k ap italn i  yangilashga  kam   m ab lag ‘  sarflanayotgani, 
investitsiya  ko‘proq  «dengiz  orti  davlatlari»ga  q o ‘yilayotgani  va  sanoatda 
ishlatilayotgan  texnika  sifat jih atid an   raqobatbardosh  emasligi  edi.  Angliya 
hukm ron  doiralari  bu  om illar  aham iyatini  o ‘z  vaqtida  va  t o ‘g‘ri  anglay 
olm adilar.  Texnika jihatidan qoloqligi  tufayli  Buyuk  B ritaniyajahon  bozorida 
birin-ketin  o ‘z  mavqeyini  boy  bera  boshladi.  Eksport  tobora  qisqara  bordi. 
Tashqi  savdo  hajmi  urushdan  oldingi  darajaning  87  foizini  tashkil  etdi, 
xolos.  Im portning hissasi tobora ortib bordi.  Bu  holat oddiy xalqning turm ush 
darajasiga  ta ’sir  etm ay  qolm adi.  Xalq  turm ush  darajasi  an ch a  pasaydi  va 
real  ish  haqi  kam aydi.
Bu  davrda  m am lakat  hayotini  u ch ta  partiya  — 
Liberallar,  Konservativ va  Leyboristlar partiyalari 
o ‘rtasidagi  kurash  belgilar  edi.  B irinchi  ja h o n

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish