E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»

T o‘rtinchidan, 
bu —  m ehnat qilish ham m a uchun birinchi  hayotiy ehtiyoj, 
anglangan  zaruriyat  b o iib   qoladigan  jam iy at  edi.
D asturda kom m unizm  qurish uchun  quyidagi  3  ta ulkan vazifani  bajarish 
zarurligi  t a ’kidlandi:
—  kom m unizm ning  m oddiy-texnika  bazasini  yaratish;
—  yangi  ijtimoiy  m unosabatlarni  vujudga  keltirish;
—  yangi  kishini  tarbiyalash.
KPSS  dasturida  b u n d an -d a  badtarroq  xomxayol  orzular  ilgari  surildi. 
C h u n o n ch i:  a)  1960— 1970-yillar o ra lig id ag i  o ‘n  yil  ichida  iqtisodiy  taraq- 
qiyotda 
A Q S H g a  
yetib  olish  va  undan  o ‘zib  ketish;  b)  1970— 1980-yillar 
oraligidagi  o ‘n yil ichida kom m unizm ning m oddiy-texnika bazasini  yaratish. 
Vaqt  tez  orada  KPSS  va  sovet  davlati  rahbariyati  ilgari  surgan  yuqoridagi 
vazifalar  xom xayol  ekanligini  tasdiqlay  boshladi.  Bu  esa  oliy  rahbariyat 
o ‘rtasida ziddiyatlarni  kuchaytirdi.  Buning oqibatida  1964-yilda  N.  Xrushyov 
vazifasidan  olib  tashlandi.
H okim iyat  L.  1.  Brejnev  q o iig a   o i d i .   U ning  davrida  iqtisodiy  islohot 
o ik a z ilish ig a   urinildi.  Biroq  bu  islohot  m am lakat  iqtisodiyotini  tu b d an  
qayta  qu rishni  anglatm as  edi.  M afkura  iqtisodiyotni  ch u lg ‘ab  olgan  bir 
sharo itd a  bu  tabiiy  hol  edi.  C hunki  q otib  qolgan,  h ayotdan  o rq ad a  qolgan 
k om m unistik  m afkura  har q anday tu b   islohotni  sotsializm   asoslariga  zarba 
deb  baholardi.
K P S S ning  kom m unizm   qurish  rejasi  barbod  b o ‘lgach,  L.  I.  Brejnev 
KPSSning  XXIV  syezdida  (1971-yil)  «rivojlangan  sotsializm»  nazariyasini 
ilgari  surdi.  Bu  nazariyada  kom m unizm   uzoq  kelajakda quriladigan jam iyat, 
deb  izohlandi.  U ngacha jam iyat  sotsializm   va  kom m unizm   o ra lig id a   rivoj- 
Iangan  sotsializm   bosqichini  bosib  o iis h i  lozim ligi  «asoslandi».  H ayot,  vaqt 
bu  nazariyaning  ham   soxta  ekanligini  tasdiqladi.
S SS R ning  iqtisodiy  taraqqiyoti  borgan  sari  pasaya  boshladi  va  un d a 
tu rg iin lik   holati  vujudga  keldi.  Buning  asosiy  sababi  m a’m uriy-bu yruq - 
bozlikka  asoslangan  iqtisodiyotning  ilm iy-texnika  inqilobi  natijalarini  qabul 
qila  oim aganligi  b o id i.  N atijada  bu  iqtisodiyot  katta  xarajat  talab  etadigan 
va  kam  sam ara  keltiradigan  iqtisodiyotga  aylanib  qoldi.
1982-yilda  L.  Brejnev  vafot  etgach,  qisqa  vaqt 
ichida  yana  ikki  rahb ar  alm ashdi.  B ular  Yu.  An- 
dropov  va  N .  C hernenko  edilar.  U larning  h ar  ikkisi  ham   og‘ir  kasal  edilar. 
Biroq  davlat  qonunga  bo ‘ysunm aydigan  jam iyatda  og‘ir  kasal  kishilarning 
hokim iyat  tepasiga  kelib  qolishi  tabiiy  holdir.