E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»

JADVALNI  T O ‘LDIRING.
BUYUK  BRITANIYA  BOSH  VAZIRLARI  FAOLIYATI
Bosh  vazirning ismi, 
sharifi
Hokimiyatda turgan 
yillari
Dasturi va faoliyati
192

---

2 1 -§ .  Fransiya
Ikkinchi  jahon
 
urushining  Fransiya
 
uchun  oqibatlari
T o ‘ rtinchi
 
Respublikaning
 
qaror  topishi
Ikkinchi jah o n   urushi  Fransiyaga ju d a katta talafot 
yetkazdi. Okkupatsiya natijasida  1875-yilda tuzilgan 
U chinchi  Respublika  barham   topdi.  M oddiy tala- 
fot  1440  mlrd  frankni  tashkil  etdi.
S anoat  ishlab  chiqarishi  urushdan  oldingi  darom adga  nisbatan  62  foiz, 
qishloq  xo‘jaligi  esa  50  foiz  kamaydi.  F rankning  qiym ati  6  baravar  pasaydi. 
100  m ingdan  ortiq  m ayda  sanoat  va  savdo  korxonalari  sindi.  Ishsizlar  soni 
600  m ingdan  ortdi.
Fransiya  m ustam lakachilik  imperiyasi  b arh am   top a  bordi.  H indixitoy 
uning  nazoratidan  chiqdi.  Suriya  va  Livan  m ustaqillikka  erishdi.  Fransiya 
shu  darajada  kuchsizlangan  ediki,  u  hatto  o ‘z  mustaqilligini  o ‘zi  tiklashga 
ham   qodir  em as  edi.  U ning  mustaqilligi  A Q S H   va  Buyuk  B ritaniya  to m o - 
nidan tiklandi.  M am lakat  iqtisodiyoti AQSH  ko‘rsatadigan yordam ga bog‘liq 
b o ‘lib  qoldi.
lkkinchi jah o n   urushidan  keyingi  Fransiya  tarixi 
quyidagi  3 davrga b o iin a d i.
1.  V aqtinchalik  rejim  davri  (1944-yiI  sentabr
— 
1946-yillar).  2.  T o ‘rtinchi  Respublika  davri 
(1946—1958).  3.  Beshinchi  Respublika (1958-yildan hozirgi  kungacha) davri.
V aqtinchalik rejim davri  Fransiya m ustaqilligi tiklanganidan to  m am lakat 
K onstitutsiyasi  qabul  qilinguncha  davom   etgan.  Bu  davrda  m am lakatni 
general  Sharl  de  G oll  boshchiligidagi  m uvaqqat  hukum at  boshqardi.
Sharl  de  G oll  «Ozod  Fransiya»  tashkilotining  rahbari  edi.  1945-yilning 
o k ta b ro y id a   m am lakat  yangi  Konstitutsiyasini  tayyorlovchi  T a ’sis  Majlisiga 
saylov o ik azild i.  Saylovda asosan  3  ta siyosiy partiya (Fransiya  K om m unistik 
Partiyasi,  Fransiya  Sotsialistik  Partiyasi  va  X alq  R espublikachilar  Partiyasi) 
eng  ko‘p  ovoz  oldi.  Yangi  tuzilgan  hukum atni  yana  de  G oll  boshqardi. 
Yangi  Konstitutsiya  loyihasi  atrofida  keskin  kurash  boshlandi.
H ar  uchala  siyosiy  partiya  ham   F ransiyaning  parlam ent  respublikasi 
b o iish i  tarafdorlari  edi.  Sharl  de  G oll  esa A Q SH   nam unasidagi  prezidentlik 
respublikasi  uchun  kurashdi.  Biroq  uning  m aqsadi  am alga  oshm adi.  Bunga 
javoban  u iste ’foga chiqdi.  Va,  nihoyat,  1946-yilning  13-oktabrida m am lakat 
yangi  K onstitutsiyasi  qabul  qilindi.  D ekabr  oyida  esa  kuchga  kirdi.  Shu 
tariq a  Fransiyada  T o ‘rtinchi  Respublika  vujudga  keldi.
T o ‘rtinchi  Respublika  davrida  m am lakatni  huku- 
mat boshqardi.  H ukum at  m am lakat  iqtisodiyotini 
tiklash  va  uni  rivojlantirish  m asalasiga  alohida 
e iib o r   berdi.
1 94 8-yilning  o ‘rta la rid a   san o a t  ishlab  c h iq a rish i  u ru sh d a n   o lding i 
darajasiga  yetdi.  Bu  hol  1949-yilda  iste’m ol  tovarlari  taqsim oti  tizim ini 
bekor  qilishga  im kon  berdi.  Iqtisodiy  rivojlanishning  sam arali  choralarid an