Э. Шодмонов, Д. Бабабекова, Б. Турсунов корхона иқтисодиёти ва инновацияларни бошқариш

25.2. Ишлаб чиқаришни ташкил этиш таҳлили ва уни
такомиллаштириш йўллари 
Ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш мавжуд меҳнат, моддий ва пул 
ресурсларидан унумли фойдаланишни ўзида акс этган комплекс тадбирлар 
йиғиндисидан иборат. Ишлаб чиқаришни таш-киллаштириш маҳсулот ишлаб 
чиқариш ҳажми, шартнома, мажбу-риятларнинг бажарилиши, харажатларни
камайтириш, ижтимоий ва иқтисодий муаммолар ечимини ўз ичига олади. 
Комплекс таҳ-лил орқали корхонанинг ишлаб чиқаришини ташкил этиш 
дара-жаси, ҳақиқий ва базис давридаги кўрсаткичларини таққослаш туфайли 
кўрилган тадбирлар режасининг бажарилишини баҳолай-ди; ишлаб 
чиқаришни ташкил этишнинг такомиллаштиришни хў-жалик фаолияти 
натижаларига бўлган таъсирини аниқлайди; резервлар ҳисобланади ва 
улардан фойдаланиш йўлларини белги-лайди. Қимматли ускуна, механизм, 
меҳнат 
ресурсларидан 
тўлиқ 
фойдаланмаслик 
ишлаб 
чиқариш 
харажатларининг ортиб кетишига олиб келади. 
Ишлаб чиқаришни ташкил этиш даражасини ифодаловчи асосий 
кўрсаткичлар қуйидагилар ҳисобланади: 
1)
ишлаб чиқаришни ихтисослашув ва кооперациялашув даражаси; 
2)
ишлаб чиқариш жараѐнининг давом этиш муддати ва структураси; 

---

3)
ишлаб чиқариш жараѐнининг узлуксизлиги; 
4)
ишлаб чиқаришнинг маромийлиги; 
5)
ишлаб чиқаришнинг фаоллик даражаси. 
Ишлаб чиқаришни ташкил этиш даражасини комплекс баҳо-лаш 
тизимида ишлаб чиқаришнинг ихтисослашуви, тиғизлиги ва ихчамлик 
кўрсаткичлари ҳамда ишлаб чиқаришнинг таъминланиш ва хизмат кўрсатиш 
кўрсаткичлари муҳим ўрин эгаллайди. Бозор муносабатлари шароитида 
корхоналарни ихтисослашуви ва коопе-рациялашуви маҳсулот таннархини 
пасайтириш, унумдорлик дара-жасини оширишда асосий омил ҳисобланади. 
Ишнинг натижасида ишлаб чиқариш мароми, ишлаб чиқаришнинг фаоллиги 
ҳам муҳим аҳамият касб этади.