Э. Шодмонов, Д. Бабабекова, Б. Турсунов корхона иқтисодиёти ва инновацияларни бошқариш

 
21.1.1-расм. Венчурли молиялаштиришнинг оқибатлари
1
. 
21.1.1-расмдан кўриниб турганидай, венчурли молиялаштиришнинг 
инвесторлар учун оқибатлари доим ҳам юқори даромадларга олиб 
келавермайди. Инвестиция киритилган лойиҳаларни 15%да турли 
сабабларга, рискларга кўра инвестор ўз маблағларини тўлиқ йўқотади, 25 % 
лойиҳаларда қоплаш муддати чўзилиб кетиб, инвестор зарар кўриши мумкин, 
1
Введение в венчурный бизнес. СПб.: «РАВИ», 2003 г. 52-стр 

---

лойиҳаларни 30 %да кутилган даромад миллий иқтисодиѐтда олинадиган 
ўртача даромад даражасига тенг келади ва инновацион лойиҳаларни 30%да 
юқори даромад олиб келади(киритилган инвестициялардан 2-10 баробар 
кўпрок фойда олинади). Лекин шуни айтиш лозимки, махсус венчур 
жамғармаларида 30% лойиҳалардан олинадиган фойданинг юқори даражаси 
қолган лойиҳалардан кўрилган зарарни қоплаб кетиб, келгусида бошқа 
лойиҳаларни молиялаштириш учун заҳира фонди ташкил қилиш учун ҳам 
имконият яратади.
21.2. Венчур капитали ва венчур бизнеси. 
Венчурли бизнес бу инвестициялаш жараѐнининг ўзига хос шакли 
бўлиб, бунда молиявий маблағлар жадал ривожланиш салоҳиятига эга 
корхоналарнинг қимматли қоғозларига капитал киритиш кўринишида 
молиялаштирилади. Бизнеснинг бу тури илм-фан ва юқори технологиялар 
соҳаларида илмий тадқиқот натижаларини молиялаштиришга нисбатан 
кўпроқ мос келади. Бироқ ушбу тадқиқот натижаларини ижобий бўлиши 
кафолатланмаганлиги юқори таваккалчилик мавжуд бўлишини тақозо этади
2
.
Инвестиция лойиҳасини молиялаштириш бир нечта босқичда амалга 
оширилади, ва лойиҳани хаѐтийлик даври инвестиция ғояси пайдо бўлгандан 
то лойиҳа махсулоти ишлаб чиқарилгач, инвестициялар қопланиб, инвестор 
фойда олган даврни ўз ичига олади. Инновацион лойиҳалар ҳам бундан 
мустасно эмас. Инновацион маҳсулотни яратиш бир нечта фазада амалга 
оширилади (21.2.1-расмга қаранг), ҳар бир босқич ўз хусусиятлари ва турли 
риск даражасига эга, ундан ташқари турли хажмдаги венчур капиталига 
эҳтиѐж билдиради.