E. I. Musaboyev, A. Q. Bayjanov Yuqumli kasalliklar epidemiologiya va parazitologiya Tibbiyot kollejlari uchun o ‘quv qo ‘llanma «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»



Download 1,2 Mb.
bet278/313
Sana11.01.2022
Hajmi1,2 Mb.
#348784
1   ...   274   275   276   277   278   279   280   281   ...   313
Bog'liq
2 5195056900663675278

Nazorat savollari

  1. Sarkosistoz qo‘zg‘atuvchilari — sarkosistalarning qanday turlarini bilasiz?

  2. Odam sarkosistozni qanday yuqtiradi?

  3. Mushak sarkosistoziga qanday qilib tashxis qo‘yiladi?

  4. Sarkosistoz profilaktikasi qanday o‘tkaziladi?

Koksidioz (coccidiosis)

Qo‘zg‘atuvchilari — koksidiyalardir (lotincha coccus — yuma- loq). Odamda koksidiyalarning bitta turi — Isospord belli parazitlik qiladi.

Koksidiyalar jinssiz va jinsiy yo‘l bilan rivojlanadi. Ingichka ichak shilliq qavati epitelial hujayralarida ko‘payadi.

Kasallik yuqtirgan odam najasi bilan oosistalar ajraladi. Ular rangsiz tiniq ko‘rinishda bo‘lib, 20—30 mkm uzunlikka ega va parda bilan qoplangan. Oosistalar ovalsimon shaklda bo‘lib, yangi ajralgan najasda ular yetilmagan holda uchraydi. Xona haroratida 2—3 kun davomida ko‘ndalangiga bo‘linadi va ikkita 12—14 mkm uzunlikdagi sporosistalar hosil bo‘ladi.

Tashqi muhitda oosistalar bir necha oy saqlanadi. Odam yetilgan oosistalarni ifloslangan suv va ovqatlar bilan yutganda ichakda ulardan sporozoitlar ajraladi. Sporozoitlar ichak devorlari hujay- ralariga kiradi va u yerda rivojlana boshlaydi.

Koksidiyalar epiteliy hujayralarida rivojlanib, ularni parchalaydi va yallig‘lanish vujudga keladi. Ba’zi hollarda ingichka ichak shilliq qavatida yaralar va eroziyalar paydo bo‘ladi.

Kasallikning yashirin davri 6 kundan 10 kungacha davom etadi. Kasallik o‘tkir boshlanib, bosh og‘rig‘i, holsizlik, ko‘ngil aynishi va qorindagi og‘riq bezovta qiladi. Tana harorati ko‘tarilishi mumkin. Koksidioz enterit va enterokolit shakllarida o‘tadi. Kasallik odatda sog‘ayish bilan yakunlanadi.

Koksidiyalarning oosistalari najasni mikroskopiya qilganda va ba’zida bemorlarni duodenal zondlashda aniqlanadi. Ularni aniqlash uchun boyitish usullaridan ham foydalaniladi.

Shuni esda tutish kerakki, kasallikning o‘tkir shaklida oosistalar bo‘lmaydi. Ular najasda kasallikning 10-kunidan keyin, ya’ni sog‘ayish bosqichida klinik belgilar pasayganda paydo bo‘ladi. Najas bu vaqtga kelib shakllangan holda bo‘ladi va shuning uchun odatda uni laboratoriya usulida tekshirilmaydi.

Oosistalar topilganda fekaliyalar 2—3 kun davomida Petri kosachalariga joylashtiriladi va unga natriy dixromatning 2% li eritmasi quyiladi. Keyingi mikroskopiya va yetilgan oosistalarning topilishi tashxis qo‘yishda qo‘zg‘atuvchi turini aniqlash imkonini ham beradi.


Download 1,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   274   275   276   277   278   279   280   281   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish