E. I. Musaboyev, A. Q. Bayjanov Yuqumli kasalliklar epidemiologiya va parazitologiya Tibbiyot kollejlari uchun o ‘quv qo ‘llanma «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

Tashxisi. O‘latning har qanday klinik shakllari epidemiologik va klinik ma’lumotlarga asoslangan holda aniqlanadi. Qon tahlilining o‘zgarishi, ya’ni leykositoz, neytrofilyoz va ECHTning oshganligi xarakterlidir.

Tashxis albatta laboratoriya tekshiruvlari bilan tasdiqlanishi lozim. Bunda bubon moddasi (punktat), yaralar, qon, balg‘am, o‘likdan olingan a’zolar parchasi tekshiriladi. Material karantin infeksiyalar uchun belgilangan qoidalarga asosan o‘raladi va laboratoriyaga yetkaziladi. Laboratoriyada bakterioskopiya qilinadi va shu asosda 1 soat ichida dastlabki xulosaga kelinadi.

O‘latni aniqlashda unga qarshi muassasalarning ish rejimi haqidagi ko‘rsatmalarga binoan ishlaydigan maxsus laboratoriyalarda o‘tkaziladigan bakteriologik tekshiruv hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Tekshiruv materiallari o‘sish stimulatorlari (qon, natriy sulfit) qo‘shilgan agarga ekiladi. Yakuniy natija 48 soatdan keyin olinadi.

Biologik sinama o‘tkazish uchun dengiz cho‘chqalari yoki oq sichqonlarning teri ostiga, terisiga yoki qorin pardasi ichiga infeksiya yuqtiriladi. Ijobiy natijalar bo‘lganda hayvonlar 3—9 kundan keyin o‘ladi. O‘lgan hayvonlarning ichki a’zolarida gemorragiyalar, ko‘plab qon quyilishlar, surtmada esa — ko‘p miqdordagi o‘lat bakteriyalari topiladi.

Serologik usullardan PGAR va neytrallanish reaksiyasi qo‘l- lanadi.