E. I. Musaboyev, A. Q. Bayjanov Yuqumli kasalliklar epidemiologiya va parazitologiya Tibbiyot kollejlari uchun o ‘quv qo ‘llanma «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

Mexanik usullar — bular tozalash, qoqish, ushlab (tutib) olish va boshqa usullardir. Masalan, pashshalarni ushlash va yo‘qotish uchun pashsha ushlagichlar, yopishqoq qog‘ozlar yoki pashsha urgichlar ishlatiladi. So‘nalarni ushlash uchun sharsimon ushla­gichlar qo‘llanilmoqda va bu ijobiy natijalar bermoqda.

Fizikaviy usul — hasharotlar fizikaviy usul yordamida yuqori va past haroratlarda yo‘qotiladi. Masalan, burgalar, qandala (tax- takanalar) bilan zararlangan buyumlar kuydiriladi, kiyimlarni yuvishda bitlar va ularning tuxumlarini yo‘qotish uchun issiq suv ishlatiladi. Dezinfeksiyalash kameralarida issiq havo va bug‘ keng qo‘llaniladi. Oldingi paytlarda suvaraklarni muzlatib yo‘qotganlar.